CVNAΞΗ Τριμηνιαία έκδοση σπουδής στην Ορθοδοξία
Θερμοπυλών 39,
152 35 Βριλήσσια (Αθήνα)
Τηλ.
210.8049396 e-mail: synaxi@otenet.gr
Ο αυτόματος πιλότος και ο αθέατος πιλότος
Η Σύναξη θέτει τέσσερα ζητήματα για τις
εκκλησιαστικές πτήσεις
Α.
Στις 17 Μαρτίου
2009 η συντακτική επιτροπή της Σύναξης είχε αποστείλει στον Μακαριώτατο
Αρχιεπίσκοπο Αθηνών την ακόλουθη επιστολή, η οποία και δημοσιεύτηκε στο τεύχος
110 (2009), σ. 100:
"Με
ιδιαίτερη αγωνία - την αυτονόητη αγωνία μελών της Εκκλησίας - παρακολουθούμε τα
τεκταινόμενα στον εκκλησιαστικό χώρο. Την 1η Μαρτίου 2005 [...], εν μέσω
μεγάλης ταραχής και οδύνης εξαιτίας των εκκλησιαστικών σκανδάλων, είχαμε
δημοσιοποιήσει, ως συντακτική επιτροπή του περιοδικού Σύναξη, τις θέσεις και
τις προσδοκίες μας [κείμενο "Οκτώ σημεία για την εκκλησιαστική κρίση με
θλίψη και οργή", Σύναξη 93 (2005), σσ. 3-6]. Έκτοτε, σε διάφορες
ευκαιρίες, ανανεώσαμε κατ' επανάληψη την εμμονή μας στις επισημάνσεις εκείνες.
Υπό το ηθικό φορτίο των θέσεών μας, υπό το φορτίο της αγωνίας μας και υπό το
βάρος της αίσθησης ότι τα σκάνδαλα του 2005 ούτε έχουν παρέλθει ούτε έχουν
διαλευκανθεί, σάς υποβάλλουμε προσωπικώς και δημοσίως την θερμή παράκληση να
ενεργήσετε, όσον αφορά την υπόθεση του
Μητροπολίτη πρ. Αττικής, ώστε να μην αποφευχθεί η εκδίκαση της υποθέσεως
και να μη δεσπόσει στον εκκλησιαστικό χώρο για άλλη μια φορά η αδιαφάνεια, η
οποία εμπράκτως ακυρώνει κάθε ουσιώδη εκκλησιαστικό λόγο".
Ότι ουδεμία
απάντηση λάβαμε, είναι το έλασσον. Το μείζον είναι ότι όσες φωνές (ιεραρχών,
πρεσβυτέρων, λαϊκών) είχαν τότε υποστηρίξει ότι η Ιεραρχία όφειλε να κρίνει την
υπόθεση, δεν εισακούσθηκαν. Εφαρμόστηκε ο αυτόματος πιλότος, δηλαδή την υπόθεση
την έκρινε η πολιτεία (πενταμελές εφετείο που καταδίκασε τον πρ. Αττικής σε
κάθειρξη), το δε Συνοδικό Δικαστήριο στη συνέχεια προέβη στην καθαίρεση του
Μητροπολίτη, όπως επιτάσσει ο νόμος, δηλαδή λόγω της απόφασης του πολιτικού
δικαστηρίου και μόνο, δίχως το ίδιο να ασχοληθεί με την ουσία της
υπόθεσης.
Πέρασαν τριάμισυ
χρόνια φαινομενικής νηνεμίας. "Φαινομενικής", διότι δικαιούται κανείς
να διερωτηθεί μήπως δεν υπάρχει αυτόματος πιλότος, αλλά αθέατος πιλότος! Μήπως,
δηλαδή, οι μεθοδικά νεμόμενοι την εξουσία του γραφειοκρατικού εκκλησιαστικού
οργανισμού απλώς περίμεναν υπομονετικά, ώστε, σε στιγμή που θα έκριναν ως
κατάλληλη, να κάνουν αυτό στο οποίο αριστεύουν: να τακτοποιούν ανθρώπους,
θέσεις, θρόνους... Οι ειδήσεις λένε ότι την Τετάρτη 10 Οκτωβρίου 2012 η Διαρκής
Ιερά Σύνοδος αποφάσισε ομοφώνως, ύστερα και από θετική εισήγηση της Επιτροπής
Νομοκανονικών, να παραπέμψει στην προσεχή Σύνοδο της Ιεραρχίας (τον ερχόμενο
Φεβρουάριο;) την κατ’ οικονομίαν αποκατάσταση στην αρχιεροσύνη του πρώην
Μητροπολίτη Αττικής Παντελεήμονα. Οι πιο καχύποπτοι περί τον αθέατο πιλότο θα
μπορούσαν να διερωτηθούν αν είναι τυχαίο ότι το θέμα ανέκυψε αφού πρώτα έκλεισε
το θέμα της Μητροπόλεως Πρεβέζης (με την κοίμηση του μακαριστού ποιμένα της
Μελετίου και τη συντριβή της υποψηφιότητας του συνεργάτη του π. Θεοδοσίου
Μαρτζούχου). Ο Μελέτιος -υπενθυμίζουμε- είχε σθεναρά υποστηρίξει την ανάγκη
διαλεύκανσης της υπόθεσης Αττικής, ο δε Παντελεήμων είχε ζητήσει εξαίρεσή του
από το Συνοδικό Δικαστήριο, λόγω εχθρικής στάσης απέναντί του[1].
Μακάρι η Σύνοδος
της Ιεραρχίας να μην επαληθεύσει τις υποψίες αυτές! Τυχόν απόπειρα αποκατάστασης
του πρώην Μητροπολίτη έχει τεράστιο συμβολικό βάρος και θα εξανεμίσει τα ύστατα
υπολείμματα κύρους που έχουν απομείνει στην Ιεραρχία. Γι’ αυτό και υπάρχουν
χριστιανοί οι οποίοι, κηδόμενοι της Μητέρας τους Εκκλησίας, δεν θα επιτρέψουν,
από νομικής και θεολογικής πλευράς, αυτή την καταρράκωση.
Β.
Υποβάλλουμε αίτημα
προς τους επισκόπους μας, να λάβουν υπ' όψη τη δυσαρμονία τέτοιας λογής
αποφάσεων, τόσο με το αίσθημα του σώματος των πιστών, όσο και με την ίδια την
εκκλησιολογία, η οποία στρεβλώνεται προκειμένου ένας γραφειοκρατικός οργανισμός
να κάνει αυτό που κατ' εξοχήν κάνουν οι γραφειοκρατικοί οργανισμοί: να
αναπαράγει τον εαυτό του! Στην παρούσα φάση η Ιεραρχία μας (πλην όσων διαφοροποιούνται
εμπράκτως, κι όχι μόνο με καλλιεπή κείμενα) είναι, συν τοις άλλοις,
μηχανισμός παραγωγής ανυπόστατων επισκόπων, ήτοι βοηθών επισκόπων, όλως
αντικανονικώς και παραλόγως. Αν δεν κάνουμε λάθος (και θα είμαστε ευτυχείς αν
μας καταδειχθεί ότι κάνουμε), ο Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Ελλάδος προέβλεπε
(άρθρ. 27 του Ν. 570/1977) την κατάργηση των θέσεων βοηθών επισκόπων, ώστε να
εξαλειφθεί ο αντιεκκλησιαστικός θεσμός. Ω, του θαύματος, όμως, το 1991
δημιουργήθηκαν, με νομοθετική ρύθμιση (άρθ. 13 του Ν. 1951/1991), δέκα νέες
θέσεις βοηθών επισκόπων (τέσσερις για την Αρχιεπισκοπή και έξι για
Μητροπόλεις), οι οποίες και... αξιοποιούνται έκτοτε. Μόνο η λογική της νομής
της εξουσίας (και, βέβαια, παρά την προσχηματική επανάληψη της φράσης που
έρχεται από τη δεκαετία του '60, ότι η Εκκλησία είναι διακονία κι όχι εξουσία
κλπ κλπ) μπορεί να εξηγήσει, γιατί όταν ένας επίσκοπος δυσκολεύεται να ασκήσει
τα καθήκοντά του δεν συνεπικουρείται από τους φυσικούς συνεργάτες και αδελφούς
του, τους πρεσβυτέρους, ή , εν τέλει, δεν
αντικαθίσταται. Αναμένουμε, λοιπόν...
Γ.
Ενδεικτική και
χαρακτηριστική της κυρίαρχης κατάστασης, η εκλογή επισκόπου Νικοπόλεως και
Πρεβέζης. Τι σημαίνει, όταν 56 από τους 74 εκλέκτορες επισκόπους αγνοούν τη
φωνή μιας τοπικής εκκλησίας (κληρικών, λαϊκών, αιρετών εκπροσώπων κλπ), που
ζητούσε συγκεκριμένο πρόσωπο για επίσκοπό της; Έως πότε ακόμα η Ιεραρχία θα
κωφεύει, σαν να είναι οι τοπικές εκκλησίες απρόσωποι διοικητικοί οργανισμοί,
στων οποίων την κεφαλή τοποθετεί η “κεντρική διοίκηση” τον εκάστοτε εκλεκτό
της, δίχως ευαισθησία και συστολή; Επιχειρήστε μια αναδρομή στις προτάσεις που
είχαν υποβληθεί από διαφόρους (ιεράρχες, λαϊκούς κλπ) για αλλαγή του τρόπου
εκλογής των ποιμένων! Πόσες έτυχαν σοβαρής σπουδής; Πολλές είχαν διατυπωθεί
κατά την εποχή των μεγάλων σκανδάλων (περί το 2005), και η αδράνεια που ακολούθησε
μάς φέρνει πλέον μπροστά στο ερώτημα, μήπως πολλοί μίλησαν τότε για να
αρθρώσουν ευκαιριακά μια φωνή αντιπολίτευσης, κι όχι μια ουσιαστική πεποίθησή
τους. Πλην της αδιάκοπης αρθρογραφίας της, η Σύναξη είχε πραγματοποιήσει
ανοιχτή εκδήλωση για το θέμα και είχε αντίστοιχα εκδώσει τεύχος (αρ. 97 / 2006)
με μελετήματα -όχι συνθηματολογία- επί του συγκεκριμένου, τα οποία και
ανέδειξαν ιστορικά και θεολογικά τον ρόλο των πρεσβυτέρων και των λαϊκών. Πόσοι
νιώθουν, άραγε, ότι σπουδαία ζητήματα εκκρεμούν; Αλλά στο προκείμενο υπάρχει κι
άλλη μία παράμετρος. Είναι η λαφυραγώγηση του ανανεωτικού θεολογικού λόγου. Ο
λόγος αυτός, ο οποίος ορίζεται ως ο διαφορετικός από τον φονταμενταλιστικό,
χρησιμοποιείται ανηλεώς, προσχηματικά και υποκριτικά από πλήθος αμοραλιστών του
εκκλησιαστικού οργανισμού, οι οποίοι δεν έχουν μεν τις εμμονές των
φονταμενταλιστών, δεν έχουν όμως ούτε και τις δεσμεύσεις της πίστης, ούτε καν
την εντιμότητα που διακρίνει πολλούς συντηρητικούς! Η καμαρίλα, ο πνευματικός
τραμπουκισμός, η δεσποτοκρατία που παπαγαλίζει τη θεολογία της
επισκοποκεντρικότητας, φορούν στο κεφάλι τους με τα ίδια τους τα χέρια το
φωτοστέφανο του μη φονταμενταλιστή, και νομίζουν ότι μ' αυτό καθαρίζουν! Η
αντιδιαστολή μας, λοιπόν, και μ' αυτόν τον πόλο, είναι πλέον πρώτιστο θεολογικό
καθήκον, καθήκον να μην κλίνουμε γόνυ σε οιαδήποτε ταμπέλα,
"προοδευτικού" ή "συντηρητικού" ή
"εκσυγχρονιστή", "παιδιού των οργανώσεων" ή "τέκνου
της δεκαετίας του '60", αλλά μόνο στη σύζευξη θεολογίας και πράξης.
Δ.
Η Σύναξη
εκδίδεται ανά τρίμηνο. Δεν ξέρουμε τι θα έχει μεσολαβήσει μέχρι να κυκλοφορήσει
αυτό το κείμενο, που γράφεται μεσούντος Νοεμβρίου, και δεν προτιθέμεθα να
προκαταλάβουμε τίποτα ούτε να αδικήσουμε κάποιον. Τι σημαίνει, όμως, ότι
προσώρας 9 ή 10, όλοι κι όλοι, ιεράρχες έχουν δηλώσει τη διαφοροποίησή τους από
τη "Χρυσή Αυγή", άλλοι άμεσα και άλλοι έστω έμμεσα;[2]
Τι σημαίνει το ότι δεν συζητά το θέμα η Ιεραρχία, η οποία μάλιστα έχει κληθεί
από πιστούς (οι οποίοι, στο φινάλε διακινδυνεύουν περισσότερα απ' όσα ένας
Μητροπολίτης) να αποκηρύξει ρητά, όχι γενικά κι αφηρημένα το ναζισμό, αλλά και
κάθε μασκάρεμά του και κάθε "προστασία" που αυτός προσφέρεται να
παρέχει στην εθνική, κατά τη γνώμη του, θρησκεία; Τι σημαίνει το ότι αφήνεται
να θεωρείται υπόθεση προσωπικής επιλογής του κάθε ιεράρχη το αν θα αποδοκιμάσει
ή αν θα γλυκοχαιρετίσει τους λεβέντες με τις μαύρες μπλούζες και με την
ανθρωπολογία που αποτελεί τον αντίποδα του Ευαγγελίου;
Από τα βάθη της
καρδιάς μας ευχόμαστε η Ιεραρχία να διαψεύσει με λόγο και με πράξη τα αυτόματα
και τα αθέατα που στοιχειώνουν τη ζωή μας σε μια πολύ δύσκολη συγκυρία.
Η Συντακτική Επιτροπή της Σύναξης
|
Θα δημοσιευτεί στο περιοδικό CVNAΞΗ, τ. 124
(Δεκ. 2012)
|
[1] Βλ.
http://www.amen.gr/index.php?mod=news&op=article&aid=77 και
http://www.amen.gr/index.php?mod=news&op=article&aid=10701).
[2] Στην επίσημη ιστοσελίδα της "Χρυσής
Αυγής" διαβάζουμε: "Είναι παρήγορο για τους Έλληνες Ορθοδόξους, ότι
μόνο εννέα (9) από τους ογδόντα δύο (82) Μητροπολίτες (1 στους 9) ευρέθησαν
(από ποιους άραγε;) για να επιτεθούν στην Χρυσή Αυγή". Βλ.
http://www.xryshaygh.com/index.php/enimerosi/view/nea-epithesh-tou-naupaktou-ierotheou-sthn-chrush-augh-apo-thn-atheistikh-au
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου