ΣΧΟΛΕΙΟ: 2Ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΧΙΟΥ
ΜΑΘΗΜΑ:.ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ
ΤΑΞΗ: Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: 9. Το κήρυγμα και τα θαύματα του Χριστού μέσα από τη λατρεία.
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Δημήτριος Τσελίγκας
ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 5 Οκτωβρίου 2010
Ενδεικτικός σχεδιασμός μαθήματος
1. Σκοπός:
- Οι μαθητές να γνωρίσουν, να προβληματιστούν και να κατανοήσουν ότι τα βασικά θέματα του μαθήματος αφορούν και τους ίδιους, ως μέλη της Εκκλησίας που συμμετέχουν με μεγαλύτερη ή μικρότερη συνέπεια στη λατρεία της.
2. Διδακτικοί στόχοι:
Οι μαθητές :
- Να ανακαλύψουν ότι μέσα στις ευχές της λατρείας μας περιλαμβάνονται γεγονότα από τη ζωή, τη διδασκαλία και τα θαύματα του Χριστού.
- Να κατανοήσουν την πνευματική διάσταση των θαυμάτων του Χριστού και να τους δοθεί η δυνατότητα να διατυπώσουν σκέψεις και απόψεις πάνω σε προβλήματα του σημερινού ανθρώπου και ιδιαίτερα σε θέματα που σχετίζονται με την ψυχική και σωματική υγεία του.
3. Διδακτική προσέγγιση – μορφή διδασκαλίας:
Θα γίνει συνδυασμός μορφών διδασκαλίας: της μετωπικής και του κατευθυνόμενου διαλόγου με τη χρήση ερωταποκρίσεων. Σε κάποια σημεία θα επιστρατευθεί η μαιευτική μορφή και η μορφή της παρότρυνσης. Αν και λήφθηκε υπόψη το περιεχόμενο του βιβλίου, η διδασκαλία δεν είναι βιβλιοκεντρική.
4. Μέθοδος
- Χρησιμοποίηση των ευχολογιακών και υμνολογικών κειμένων σε συνδυασμό με εικόνες από την αντίστοιχη θεματολογία.
- Ανάκληση στη μνήμη των μαθητών των εορτολογικών στοιχείων από τις προηγούμενες Δ. Ε. 7 και 8 αλλά και από τα αντίστοιχα μαθήματα Β΄ Γυμνασίου (Δ.Ε.:12,21,22) που αναφέρονται στα θαύματα.
- Αξιοποίηση προηγούμενων παραστάσεων και εμπειριών των μαθητών από τη μέχρι τώρα συμμετοχή τους στη λατρεία της εκκλησίας.
- Ενεργητική συμμετοχή τους.
5. Εποπτικά μέσα
- Σχολικό βιβλίο
- Προβολή διαφανειών (Βυζαντινές εικόνες, άρθρα εφημερίδων, βίντεο) μέσω Power Point
6. Δομή μαθήματος:
Σύντομη περιγραφή:
α) Γιορτάζοντας τα γεγονότα της ζωής του Χριστού
Τα σπουδαιότερα γεγονότα της ζωής του Χριστού περιλαμβάνονται στις Δεσποτικές (Ακίνητες και Κινητές) Εορτές και έχουν άμεση σχέση με το έργο της σωτηρίας του ανθρώπου.
β) Το κήρυγμα του Χριστού μέσα από τη λατρεία
Στις ευαγγελικές περικοπές (κήρυγμα του Χριστού) και ευχές της Εκκλησίας μας, φανερώνεται ότι η διδασκαλία του Κυρίου: έδωσε προστάγματα σωτηρίας, μας απομάκρυνε από την ειδωλολατρία, αναπαύει τους ψυχικά κουρασμένους, χαρίζει την εσωτερική ειρήνη και ανακαλύπτει τον Πατέρα Θεό και το μυστήριο της Βασιλείας του Θεού.
γ) Οι λατρευτικές αναµνήσεις των θαυµάτων του Κυρίου
Οι αναµνήσεις των θαυµάτων του Κυρίου μας βοηθούν να συνειδητοποιήσουμε: την ευεργεσία της σωματικής υγείας, που μας παρέχει ο Χριστός δίνοντας την αληθινή υγεία και την ανάγκη της ψυχικής θεραπείας, που συμβάλλει στη διατήρηση της σωματικής υγείας.
Αναλυτική περιγραφή επιμέρους βημάτων διδασκαλίας
α) Εξέταση του προηγούμενου μαθήματος και σύνδεση με το νέο με αφορμή τις Δεσποτικές εορτές (ακίνητες και κινητές) των Δ.Ε 7και 8.
β) Στο Power Point έχουν εισαχθεί εικόνες από το «Δωδεκάορτο» της Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα του Αγίου Όρους σε συνάρτηση με άλλες εικόνες σύγχρονων αγιογράφων. Οι εικόνες αυτές που προέρχονται από την Ι. Μ. Σ. ζωγραφίστηκαν το 1546 από τον Κρητικό ζωγράφο Θεοφάνη Στρελίτζα ή Μπαθά, ο οποίος υπήρξε βαθύς γνώστης της βυζαντινής παράδοσης. Το συγκεκριμένο σύνολο εικόνων εντυπωσιάζει με τον πλούτο τον χρωμάτων. Η ορθόδοξη λειτουργική τέχνη προσφέρεται όχι μόνο για να διανθίσει τη θεωρία με την πράξη της Εκκλησίας, αλλά και να καλλιεργήσει στους μαθητές μας μία κριτική στάση απέναντι στις ποικίλες εικόνες που γεμίζουν την καθημερινότητά τους. Η χρήση των εικόνων βοηθάει να συνδεθεί η θεωρία με την εκκλησιαστική ζωή αφού αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα της λειτουργικής πράξης της Εκκλησίας. Τους τονίζουμε πως παρόμοιες εικόνες με αυτές υπάρχουν σε ναό της περιοχής ή της ενορίας τους.
γ) Στην αρχή δίνουμε το λόγο στους μαθητές για να κάνουν μία σύντομη περιγραφή. Να πούνε ποια εικόνα είναι (Γέννηση, Βάπτιση,..), σε ποια ομάδα ανήκει (Δεσποτική, ακίνητη, κινητή) και στη συνέχεια αν χρειαστεί να κάνουμε κάποια σχόλια. Οι μαθητές ενθαρρύνονται λόγω της θεματολογίας αφού τις περισσότερες κάποτε θα τις έχουν δει.
δ) Στο τέλος της πρώτης ενότητας τους επισημαίνουμε ότι όλα τα γεγονότα από τη ζωή του Χριστού έχουν άμεση σχέση με το έργο της σωτηρίας που επιτέλεσε.
ε) Στη δεύτερη υποενότητα θα γίνει μια μικρή εισαγωγή με την ομιλία του Χριστού στη συναγωγή (γνωστό από τη Β΄Γυμνασίου)και στη συνέχεια θα διαβαστούν τα δύο τα κείμενα σε μετάφραση: ένα από την ευχή της αναφοράς του Μ. Βασιλείου και το άλλο από την ευχή του Ευχελαίου. Θα ζητήσουμε να επισημάνουν τα σημαντικότερα σημεία κατά τη γνώμη τους. Ήδη στις διαφάνειες θα είναι υπογραμμισμένα και συνδυαστικά θα προβληθεί αμέσως σχετικό απόσπασμα από την κινηματογραφική ταινία: «Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ» του Franco Zeffirelli.
στ) Ό,τι λοιπόν είπε ο Χριστός στο κήρυγμά του περιλαμβάνεται και στις ευχές της λατρείας μας. Οι μαθητές παρατηρώντας τα τονισμένα σημεία των διαφανειών θα επισημάνουν τα θέματα που σχολιάστηκαν βάσει των κειμένων στο δεύτερο μέρος.
ζ) Στη συνέχεια θα προσπαθήσουμε να εκμαιεύσουμε ποια μηνύματα απευθύνει το κήρυγμα του Χριστού στο σημερινό άνθρωπο για τη σωτηρία, τις σύγχρονες μορφές ειδωλολατρίας, τους ψυχικά κουρασμένους και περιφρονημένους, την ειρήνη και τον αγώνα για την πραγματοποίηση της Βασιλείας του Θεού. Θα τους αφήσουμε να διατυπώσουν ελεύθερα τις όποιες σκέψεις και τον προβληματισμό τους.
η) Στο τρίτο μέρος θα διαβαστεί το αντίστοιχο κείμενο από την ευχή του Ευχελαίου σε μετάφραση και κατόπιν θα προβληθεί το αντίστοιχο απόσπασμα από την κινηματογραφική ταινία: «Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ». Θα ζητήσουμε να επισημάνουν τα σημαντικότερα σημεία που τονίζονται. Ακολουθεί το παράλληλο μεταφρασμένο κείμενο από την ευχή του Μ. Αγιασμού και το απόσπασμα από την ομώνυμη ταινία με το θαύμα του τυφλού.
θ) Θα τονιστούν η θεραπεία ψυχής και σώματος όπως και το νόημα της αληθινής υγείας καθώς ο Χριστός στον τυφλό δεν έδωσε μόνο το φυσικό φως αλλά το αληθινό φως.
ι) Στο τέλος θα πειραματιστούμε θίγοντας το πρόβλημα της ψυχικής υγείας του σημερινού ανθρώπου και ιδιαίτερα των νέων και θα κάνουμε μια νύξη για το ρόλο της θρησκείας (Χριστιανισμού) στα αντίστοιχα θέματα.
Δραστηριότητες μαθητών
Προσπάθεια για όσο το δυνατόν περισσότερη ενεργή συμμετοχή.
Οι προσωπικές σημειώσεις στο τετράδιό τους, αφήνονται στην διακριτική ελευθερία τους.
Αξιολόγηση μαθητών
- Μετά το τέλος της κάθε υποενότητας της συγκεκριμένης Δ. Ε. θα γίνεται ανακεφαλαίωση και με τη βοήθεια των διαφανειών θα συνοψίζονται τα βασικότερα σημεία –λέξεις κλειδιά.
- Επίσης θα γίνεται και διαχρονική – συγχρονική προσέγγιση για να δούμε κατά πόσο τα θέματα αυτά μπορούν να αγγίξουν και να προβληματίσουν το σημερινό άνθρωπο και ιδιαίτερα τα παιδιά της ηλικίας των 16 ετών και ….
- Στο φύλλο εργασίας το οποίο έχει δοθεί, θα γίνεται μια ενδεικτική καταχώριση τύπων ερωτήσεων όπως προβλέπονται από τις οδηγίες του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και το Π. Δ. 60/2006 για την αξιολόγηση των μαθητών της Α΄ Λυκείου.
7.Εργασία:
Τα ενδεικτικά παραδείγματα των ερωτήσεων που περιλαμβάνονται στο φύλλο εργασίας θα γίνουν πρώτα ατομικά και μετά ο έλεγχος σε ομάδες των δύο μαθητών ανά θρανίο και θα συζητηθούν στο επόμενο μάθημα. Μέσα από την προσέγγιση της ομάδας θα υπάρξει ουσιαστικότερη συμμετοχή.
8.Βιβλιογραφία:
- Γκότσης Χρ., - Μεταλληνός Γ., - Φίλιας Γ., Ορθόδοξη Πίστη και Λατρεία, Α' Γενικού Λυκείου, ΟΕΔΒ, 2010 .
- Αργυρόπουλου Α., - Τριανταφύλλου Δ., Ορθόδοξη Πίστη και Λατρεία, Α' Ενιαίου Λυκείου, Βοήθημα Μελέτης, Αθήνα, Εκδ. Πατάκη, 2000.
- Τσανανά Γ., - Μπάρλου Α., Θρησκευτικά Β΄Γυμνασίου, Βιβλίο Εκπαιδευτικού, ΟΕΔΒ, 2006
- Ζήκου Θ., Μία πρόταση για τη χρήση της εικόνας στο μάθημα των Θρησκευτικών
- Το «Δωδεκάορτο» της Ιεράς Μονής Σταυρονικήτα του Αγίου Όρους, Αθήνα, Εκδ. Δόμος
- Μπενέκου Β., 190.000 μαθητές χρήζουν ψυχολογικής υποστήριξης Εφημερίδα ΕΘΝΟΣ, Αθήνα, 2009.
Ηλεκτρονικές διευθύνσεις,
- http://www.pi-schools.gr/content/index.php?lesson_id=2&ep=50
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου