Από τον πρόλογο του βιβλίου
Η σχέση θρησκείας και μετανάστευσης αποκτάει στην εποχή μας ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον. Από τη μια πλευρά, η ανεξέλεγκτη αύξηση της μεταναστευτικής ροής θέτει σοβαρά ζητήματα αυτοπροσδιορισμού των ίδιων των μεταναστών, οι οποίοι επιδιώκουν να ενταχθούν στην κοινωνία που ζουν χωρίς να «λησμονήσουν» την ιδιαίτερή τους ταυτότητα, της θρησκευτικής συμπεριλαμβανομένης, και από την άλλη θέτει κρίσιμα ζητήματα στις κοινωνίες υποδοχής, όπου η συνύπαρξη πολλών και διαφορετικών πολιτισμικά κοινοτήτων μπορεί να οδηγήσει σε μια εμπλουτιστική συμβίωση αλλά και σε μια απευκταία σύγκρουση. Η διερεύνηση των σχέσεων θρησκείας και μετανάστευσης μπορεί να πραγματοποιηθεί σύμφωνα με ένα αμφίπλευρο επιστημονικό πρίσμα: Από τη μια πλευρά όσοι ερευνούν ζητήματα μετανάστευσης ενδιαφέρονται όλο και περισσότερο για το ρόλο της θρησκείας, προκειμένου να κατανοήσουν σφαιρικά τη μεταναστευτική διαδικασία. Διαπιστώνεται ότι θρησκεία αποτελεί βασική συνιστώσα της ατομικής και συλλογικής ταυτότητας των μεταναστών, επειδή εξακολουθεί να χαρακτηρίζει τις παραδοσιακές κοινωνίες από όπου συνήθως αυτοί προέρχονται. Ως εκ τούτου αναδεικνύεται σε αξιοσημείωτο παράγοντα της μεταναστευτικής διαδικασίας και είναι θεμιτό να λαμβάνεται υπόψη για την καλύτερη κατανόηση της θέσης τους στην κοινωνία. Από την άλλη πλευρά, μέσα από τη μεταναστευτική κινητικότητα, το θρησκευτικό φαινόμενο αποκτάει νέα δυναμική που αφορά τόσο τη θρησκεία των μεταναστών όσο και τη θρησκεία της χώρας υποδοχής. Αυτό προκαλεί το ενδιαφέρον της Κοινωνιολογίας της Θρησκείας, η οποία, με αυτόν τον τρόπο, εμπλουτίζει τα πεδία ερευνάς της, επαναπροσδιορίζει τους στόχους της, στρέφεται σε νέες κατευθύνσεις, και επανατροφοδοτείται με νέες υποθέσεις εργασίας.
Ένα τέτοιο εγχείρημα αναλαμβάνει η παρούσα εργασία, η οποία επικεντρώνεται στη μελέτη των Ινδών μεταναστών στην Ελλάδα και ιδιαίτερα στην κυριαρχούσα θρησκευτική τους έκφραση που είναι ο Σιχισμός. Η ιδέα για την έρευνα αυτή προέκυψε από ένα ιδιαίτερο προσωπικό ενδιαφέρον για την Ινδία, τον πολιτισμό της και τους ανθρώπους της. Η πρωτογενής έρευνα πραγματοποιήθηκε στον Πολιτιστικό Σύλλογο Ινδών Ελλάδος που εδρεύει στον Ταύρο Αττικής και «φιλοξενεί» τη γκουρντουάρα Sri Guru Nanak Darbar, το λατρευτικό κέντρο των Σιχ. Θα ήθελα να εκφράσω τις ευχαριστίες μου σε όλους τους Ινδούς μετανάστες που με δέχτηκαν στην κοινότητά τους, με ενημέρωσαν για τη θρησκευτική τους πίστη, με εισήγαγαν στην παράδοσή τους, μου τόνισαν τη σημασία του θρησκευτικού τους κέντρου για τη ζωή τους στην Ελλάδα και μοιράστηκαν μαζί μου τις μεταναστευτικές τους εμπειρίες. Θα ήθελα να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον κ. Maghar Gandhi, πρόεδρο του Ελληνο-Ινδικού Πολιτιστικού Συνδέσμου, ο οποίος μου έδωσε τις πρώτες και σημαντικές πληροφορίες για την ινδική κοινότητα στην Ελλάδα, τον κ. Victor Jagparves Singh Garm, πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Ινδών Ελλάδος, πάντα πρόθυμο να με ενημερώσει και να με εξυπηρετήσει σε ό,τι ζητούσα, και τον κ. Παναγιώτη Τζιέρη, τον ελληνο-ινδό, ο οποίος με εισήγαγε στην κοινότητα των συμπατριωτών του στον Ταύρο, έτοιμο πάντα να μου εξηγήσει την πίστη και τις πρακτικές των Σιχ και να με πληροφορήσει, ως παλιός μετανάστης, για τη μικρή ιστορία της ινδικής κοινότητας στην Ελλάδα.
Επιπλέον, θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους τους καθηγητές και μέλη του Τομέα Ηθικής και Κοινωνιολογίας, οι οποίοι συμπορεύονται μαζί μου τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα τον καθηγητή κ. Ιωάννη Πέτρου, οι εξαιρετικές επιστημονικές γνώσεις του οποίου με βοηθούν, μέσα από μακρές συζητήσεις, να ξεκαθαρίζω πολλά ερευνητικά ζητήματα. Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω την επίκουρο καθηγήτρια, κ. Αγγελική Ζιάκα, μέλος του Τομέα Βιβλικής Γραμματείας και Θρησκειολογίας, η οποία εξέτασε με προσοχή το «θρησκειολογικό» μέρος της μελέτης και επιμελήθηκε τη μεταφορά της σιχικής ορολογίας στην ελληνική γλώσσα, καθώς και τον κ. Πέτρο Παναγιωτόπουλο, διδάκτορα του Τομέα μας, ο οποίος επιμελήθηκε τις διορθώσεις του κειμένου.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ 13
1. θρησκεία και μετανάστευση: Η προβληματική της έρευνας 13
2. Πεδίο έρευνας 58
3. Ερευνητικός στόχος 62
4. Μεθοδολογία έρευνας 63
5. Δομή εργασίας 69
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ
ΘΡΗΣΚΕΙΑ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 73
1.1. Το μεταναστευτικό φαινόμενο στην Ελλάδα 73
1.2. Η ένταξη των μεταναστών στην ελληνική κοινωνία 95
1.3. Η θρησκευτική γεωγραφία της μετανάστευσης 112
1.4. Τα θρησκευτικά δικαιώματα των μεταναστών 128
1.5. Ελληνική ορθόδοξη Εκκλησία και μετανάστες 142
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ
ΙΝΔΟΙ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 159
2.1. Η μετανάστευση των Ινδών προς την Ελλάδα 159
2.2. Θρησκευτική και εθνοτική ταυτότητα 176
2.3. Το κοινωνικοοικονομικό στάτους 197
2.4. Το πολιτιστικό προφίλ 208
2.5. Εθνική και θρησκευτική οργάνωση 218
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ
Η ΚΟΙΝΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΣΙΧ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ: ΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ 231
3.1. Πίστη και λατρεία των Σιχ 231
3.2. Δομή και λειτουργία της γκουρντουάρα 245
3.3. Διατήρηση της κοινοτικής συνοχής 259
3.4. Αναπαραγωγή της εθνότητας 270
3.5. Στρατηγικές προσαρμογής στην ελληνική κοινωνία 279
ΕΠΙΛΟΓΟΣ 293
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 301
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΕΙΚΟΝΩΝ 367
ΕΥΡΕΤΗΡΙΟ 373
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου