Του Γεωργίου Στριλιγκά
Σχολικού Συμβούλου Θεολόγων
Προέδρου του Παγκρήτιου Συνδέσμου Θεολόγων
Ο Παγκρήτιος Σύνδεσμος Θεολόγων πραγματοποίησε παγκρήτια θεολογική ημερίδα στο Ηράκλειο, το Σάββατο 25 Φεβρουαρίου 2012. Στο πλαίσιο της ημερίδας έγινε εκδήλωση ενημέρωσης-διαλόγου, με θέμα «Το νέο πιλοτικό Πρόγραμμα Σπουδών στα Θρησκευτικά», καθώς επίσης η ετήσια τακτική Γενική Συνέλευση του Συνδέσμου. Έλαβαν μέρος θεολόγοι εκπαιδευτικοί από ολόκληρη την Κρήτη.
Στην εκδήλωση για το νέο Πρόγραμμα Σπουδών, την κεντρική εισήγηση με θέμα «Βασικές αρχές, προσανατολισμοί και καινοτομίες του νέου Προγράμματος Σπουδών στα Θρησκευτικά», έκανε ο κ. Σταύρος Γιαγκάζογλου, δρ. θεολογίας, Σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου / Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
Στην ομιλία του ο εισηγητής παρουσίασε αδρομερώς τις βασικές αρχές και τα περιεχόμενα του Προγράμματος Σπουδών, με έμφαση στα καινοτομικά του χαρακτηριστικά. Εξήγησε γιατί το νέο Πρόγραμμα Σπουδών χαρακτηρίζεται σε μεγάλο βαθμό Πρόγραμμα Διαδικασίας, αφού δίνει έμφαση στη διδακτική διεργασία και έρχεται να στηρίξει πολύπλευρα και πρακτικά τη διδασκαλία-μάθηση. Αναφέρθηκε διεξοδικά στο θεωρητικό υπόβαθρο και το παιδαγωγικό πλαίσιο της αλλαγής και εξήγησε ότι πρόκειται για περαιτέρω ανάπτυξη και εμπλουτισμό των θετικών στοιχείων που ήδη στα τελευταία χρόνια έχουν δοκιμαστεί στην εκπαίδευση. Τόνισε την κεντρική θέση που έχει στο νέο Πρόγραμμα Σπουδών η Ορθόδοξη παράδοση, ως τοπική ιστορία, πίστη, λατρεία, ζωή και γενικότερα πολιτισμός. Επίσης, μίλησε για το άνοιγμα διαλόγου και κριτικής προσέγγισης που επιχειρείται προς τις μεγάλες χριστιανικές και θρησκευτικές παραδόσεις του κόσμου. Πρόκειται για στοιχειώδη θέματα που εισάγονται με προσοχή και με βάση τα ιδιαίτερα ψυχοπαιδαγωγικά χαρακτηριστικά των παιδιών, με σκοπό από τη μια την καλύτερη κατανόηση της οικείας παράδοσης και από την άλλη την καλλιέργεια του αναγκαίου σεβασμού προς τη διαφορετικότητα. Τέλος, τον ελπιδοφόρο προσανατολισμό προς τη διερευνητική, συνεργατική και βιωματική μάθηση, με άφθονες διδακτικές προτάσεις και νέα διδακτικά υλικά που παρέχονται τόσο από το νέο Πρόγραμμα Σπουδών όσο και τον πολυσέλιδο Οδηγό του Εκπαιδευτικού.
Ακολούθησε εισήγηση-παρουσίαση από τον γράφοντα, με θέμα «Η διδασκαλία στα Θρησκευτικά με βάση το νέο Πρόγραμμα Σπουδών». Η εισήγηση αναφέρθηκε στο πώς προσεγγίζεται και αξιοποιείται το Πρόγραμμα Σπουδών στο διδακτικό έργο και επικεντρώθηκε σε συγκεκριμένα παραδείγματα διδακτικών προσεγγίσεων.
Στη συνέχεια πραγματοποιήθηκε εκτενής συζήτηση, στην οποία είχαν την ευκαιρία να μιλήσουν πολλοί θεολόγοι, που ενδιαφέρθηκαν να πληροφορηθούν κυρίως για επιμέρους διαστάσεις των προτεινόμενων περιεχομένων, τον ρόλο των νέων τεχνολογιών, τις διαδικασίες αξιολόγησης κ.ά. Πολλοί δεν έκρυψαν την ανησυχία τους για τις αναμενόμενες αλλαγές στο Γενικό και Επαγγελματικό Λύκειο και την τύχη του μαθήματος των Θρησκευτικών σε αυτά. Εντύπωση προκάλεσε η αυθόρμητη παρέμβαση εκπαιδευτικού από σχολείο όπου ήδη εφαρμόζεται πιλοτικά το νέο Πρόγραμμα Σπουδών, ο οποίος περίγραψε ως πολύ ενθαρρυντικές τις μέχρι τώρα εντυπώσεις, αν και δεν απουσιάζουν, όπως είναι αναμενόμενο, ορισμένες πρακτικές δυσκολίες που αφορούν στην πιλοτική εφαρμογή.
Την εκδήλωση τίμησε με την παρουσία του ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος Κρήτης κ. Ειρηναίος, ο οποίος υποδέχθηκε τους θεολόγους, αφού η εκδήλωση φιλοξενήθηκε σε χώρο της Ιεράς Αρχιεπισκοπής, παρακολούθησε τις εργασίες από την αρχή μέχρι το τέλος, υπέβαλε καίριες ερωτήσεις και παρατηρήσεις για τα θεματικά περιεχόμενα και τις μεθόδους διδασκαλίας που προτείνει το νέο Πρόγραμμα Σπουδών. Ιδιαιτέρως αναφέρθηκε στην αξία σπουδής της Ορθόδοξης παράδοσης και τόνισε το πνεύμα ομόνοιας, ενότητας και διακονίας που πρέπει να διακρίνει τους θεολόγους.
Τελικά, η πρόταση του νέου Προγράμματος Σπουδών των Θρησκευτικών, όπως παρουσιάστηκε και συζητήθηκε στην ημερίδα των θεολόγων της Κρήτης:
1. Παρουσιάζει ένα μάθημα ανοικτό και πλουραλιστικό. Διατηρεί και αναπλαισιώνει τον γνωστικό και παιδαγωγικό του χαρακτήρα.
2. Λαμβάνει υπόψη τις απαιτήσεις των καιρών και τις σύγχρονες μορφωτικές ανάγκες των μαθητών.
3. Οι συντεταγμένες του μαθήματος των Θρησκευτικών ξεκινούν και έχουν επίκεντρο τη θρησκευτική παράδοση του τόπου. Εάν θελήσουμε να τις απεικονίσουμε σχηματικά, στον πυρήνα του μαθήματος διακρίνουμε, σε ένα πρώτο βασικό κύκλο, την Ορθόδοξη παράδοση, στη συνέχεια ξεδιπλώνεται ένας δεύτερος κύκλος που περιλαμβάνει τις μεγάλες χριστιανικές παραδόσεις της Ευρώπης και τέλος ένας ευρύτερος κύκλος που περιλαμβάνει ορισμένα στοιχεία από τις μεγάλες θρησκείες του κόσμου. Τελικά, το Πρόγραμμα Σπουδών, εξασφαλίζοντας τον σεβασμό στον πλουραλισμό και την ετερότητα, αναφέρεται σε ένα «στιβαρό μορφωτικό πλαίσιο γνώσης και κατανόησης του Χριστιανισμού και της Ορθοδοξίας, ως πνευματικής και πολιτισμικής παράδοσης της Ελλάδας και της Ευρώπης αλλά και ως ζωντανής πηγής έμπνευσης, πίστης, ηθικής και νοηματοδότησης για τον κόσμο και τον άνθρωπο, τη ζωή και την ιστορία».
4. Για την προσέγγιση του θρησκευτικού φαινομένου στην ιστορία και στον πολιτισμό προτείνονται ερευνητικές, κριτικές και διαλεκτικές μαθησιακές διεργασίες, καθώς επίσης η προσωπική, ελεύθερη, κριτική, δημιουργική, ενεργητική και συνεργατική συμμετοχή των μαθητών.
5. Τέλος, η πιλοτική εφαρμογή του Προγράμματος αποσκοπεί στην ευρύτατη διδακτική δοκιμή, τον αναστοχασμό και τις αναγκαίες τροποποιήσεις και βελτιώσεις όπου αυτό κριθεί αναγκαίο. Επιβάλλεται ο καλόπιστος διάλογος και η συνεργασία όλων των συντελεστών του εκπαιδευτικού έργου, για την ευόδωση αυτού του σκοπού.
Με βάση όλα τα παραπάνω, η ημερίδα του Παγκρήτιου Συνδέσμου Θεολόγων μπορεί να θεωρηθεί ότι στέφθηκε με επιτυχία από όλες τις πλευρές: Τη συμμετοχή των θεολόγων εκπαιδευτικών, τις ενδιαφέρουσες εισηγήσεις, τη γόνιμη συζήτηση και κυρίως το πολύτιμο πνεύμα συνεργασίας που επικράτησε, με γνώμονα τον κοινό σκοπό για την προαγωγή και ανανέωση του μαθήματος των Θρησκευτικών.
Οφειλόμενη διευκρίνιση: Ο γράφων επιστράτευσε φιλότιμα το δημοσιογραφικό του δαιμόνιο για να συλλάβει τυχόν κρυφο-νεοεποχίτικες προσεγγίσεις ή κάποιο ίχνος έστω λανθάνοντα θρησκευτικού συγκρητισμού στην εκδήλωση, χάριν του φιλοπερίεργου και φιλοθεάμονος διαδικτυακού κοινού, πλην όμως απέτυχε παταγωδώς. Κατά γενική ομολογία, σκέτη ματαιοπονία! Ίσως ο εκκλησιαστικός χώρος, ίσως τα πρόσωπα όλων των συμμετεχόντων, ίσως τα υπό διαπραγμάτευση θέματα, ίσως το εκκλησιαστικό χρώμα των ημερών, ίσως όλα αυτά μαζί ενέπνευσαν «πνεύμα σωφροσύνης, ταπεινοφροσύνης, υπομονής και αγάπης» αποδιώχνοντας κάθε «πνεύμα αργίας, περιεργείας, φιλαρχίας και αργολογίας». Καλή Τεσσαρακοστή αδελφοί!
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου