ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ της ΘΕΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ του Ε.Κ.Π.Α.: ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ της ΘΕΟΛΟΓΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών

Πανεπιστημιούπολη Θεολογική Σχολή 15784 Ιλίσια

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΩΝ

Με αφορμή τις τελευταίες δηλώσεις και αντιδράσεις σχετικά με τη σκοπιμότητα της διδασκαλίας των Θρησκευτικών στο Νέο Λύκειο, αλλά και γενικότερα τη θέση του μαθήματος στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα καθώς και τον χαρακτήρα που έχει, ή οφείλει να έχει, ο Σύλλογος Διδασκόντων της Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών γνωστοποιεί τα εξής:

·         η διδασκαλία του μαθήματος των Θρησκευτικών στη Μέση Εκπαίδευση σχεδιάζεται και εκτελείται από ειδικούς επιστήμονες και παιδαγωγούς που λαμβάνουν τη βασική τους εκπαίδευση στις δύο Θεολογικές Σχολές. Η Σχολή μας (όπως και η αντίστοιχη της Θεσσαλονίκης) είναι ενταγμένη στο δημόσιο Πανεπιστήμιο και, ανεξάρτητα από την έμφαση στην Ορθόδοξη χριστιανική διδασκαλία, λειτουργεί με τους όρους της έρευνας, του επιστημονικού διαλόγου και των νεωτερικών θεσμικών αρχών που διέπουν το θεσμό του Πανεπιστημίου στο σύγχρονο κόσμο.

·         Αυτό εξηγεί και το γεγονός ότι η κατάρτιση των αποφοίτων της και το έργο των πιο εξειδικευμένων απ’ αυτούς στον σχεδιασμό αναλυτικών προγραμμάτων και μέσων διδασκαλίας (υπό την ευθύνη της δημοκρατικά εκλεγμένης πολιτείας και όχι των θρησκευτικών ομάδων, ακόμα και της επικρατούσης) στηρίζεται στις νομικές αρχές για τη θρησκευτική αγωγή που διέπουν το διεθνές πλαίσιο στο οποίο ανήκει και η χώρα μας (Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων των Ανθρώπου), μαζί με το Ελληνικό Σύνταγμα στο οποίο κατοχυρώνεται και η ανεξιθρησκία και η ανάπτυξη της θρησκευτικής συνείδησης, αλλά λαμβάνοντας υπ’ όψιν και το σύγχρονο πλουραλιστικό θρησκευτικό τοπίο.

·         Καρπός όλων αυτών των προσπαθειών είναι ένα μάθημα, που διαρκώς εξελισσόμενο από παλαιότερα διαρκώς, έχει, τουλάχιστον κατά την τελευταία τριακονταετία, ενσωματώσει έναν γόνιμο και έντονο προβληματισμό ώστε να ισορροπεί η ουσιαστική ανάπτυξη (και όχι ανελεύθερη χειραγώγηση) της θρησκευτικής αυτοσυνειδησίας του μαθητή με την εισαγωγή στην κατανόηση του πολύπλοκου τοπίου των θρησκευτικών φαινομένων εκτός της Ορθόδοξης Εκκλησίας μέσα και έξω από τη χώρα μας. Δείγμα αυτού του προβληματισμού είναι τα παραχθέντα διδακτικά εγχειρίδια των Θρησκευτικών στο Γυμνάσιο και το Λύκειο τις τελευταίες δεκαετίες καθώς και το έντονα συζητούμενο, πιλοτικά εφαρμοζόμενο νέο Πρόγραμμα Σπουδών των Θρησκευτικών.

Για όλους αυτούς τους λόγους θεωρούμε αντιπαραγωγική μια συζήτηση που καταλήγει στο απλουστευτικό δίλημμα ή «κατηχητικό» που παραπέμπει (αντίθετα απ’ ό,τι η έννοια της κατήχησης στην αρχαία Εκκλησία) σε χειραγώγηση συνειδήσεων, ή «θρησκειολογικό» μάθημα (που απλά επιβαρύνει το μαθητή με αποκομμένο από τη ζωή γνωστικό υλικό). Πολύ περισσότερο εκφράζουμε την αντίθεσή μας στην υπεραπλουστευτική άρνηση και της ίδιας της διδασκαλίας των Θρησκευτικών στο όνομα ενός νεφελωδώς επικαλούμενου εκσυγχρονισμού στην εκπαίδευση. Η άποψη αυτή, που επανέρχεται κατά καιρούς, έχει ήδη συμβάλει σε μια αμηχανία στην οργάνωση του σχολικού προγράμματος αφήνοντας τους εκπαιδευτικούς-θεολόγους μόνους να αντιμετωπίσουν δυσεπίλυτα προβλήματα (φόρτος σχολικού προγράμματος, απαλλαγές κλπ.).

Όμως, είναι πλέον παγκοσμίως γνωστό ότι η θρησκευτική εμπειρία είναι κεντρική στη συγκρότηση της προσωπικότητας κάθε ανθρώπου και πολίτη, ερμηνεύει μεγάλη ποικιλία κοινωνικών φαινομένων, και η γνώση των γλωσσικών εργαλείων με τα οποία εκφράζεται όπως και η ουσιαστική πρόσληψή της εισάγει στη γενικώτερη γνώση της ιστορικής διαδρομής και της πολιτιστικής ταυτότητας μιας χώρας (και ειδικά εν προκειμένω της δικής μας πατρίδας, της οποία η ιστορία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την Ορθόδοξη Εκκλησία) αλλά και στην κατανόηση και αποδοχή του διαφορετικού. Έξωσή της από το δημοκρατικά ελεγχόμενο κρατικό εκπαιδευτικό σύστημα θα παρέδιδε τους μαθητές και μελλοντικούς πολίτες στα χέρια ανεξέλεγκτων παρόχων κάθε είδους δογματικών ή ιδεολογικών μηνυμάτων υπό το μανδύα θρησκευτικών εμπειριών με άγνωστες ή και επικίνδυνες συνέπειες.

Για το ΔΣ του Συλλόγου

Δημήτριος Ν. Μόσχος Επίκουρος Καθηγητής, Πρόεδρος

Σωτήριος Δεσπότης Αναπληρωτής Καθηγητής, Γραμματέας