Η 16η Οκτωβρίου του 1968 είναι ξεχωριστή για την
ιστορία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων .Είναι οι μέρα που έμεινε στην Ιστορία για
τον πρωτότυπο τρόπο διαμαρτυρίας των δύο μαύρων αθλητών των Η.Π.Α.(Tommie Smith και John Carlos) και ενός Αυστραλιανού πρωταθλητή ,του Peter Norman στους Ολυμπιακούς αγώνες του Μεξικό.
Στις Η.Π.Α. η
κατάσταση είναι πολύ φορτισμένη λόγω των συνεχιζόμενων διώξεων των μαύρων. Έχει
προηγηθεί εν τω μεταξύ και η δολοφονία του Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ. Ο Tommie Smith και ο John Carlos όπως είναι γνωστό ,ευρισκόμενοι στο βάθρο
για τη βράβευσή τους ,την ώρα που ακούγεται ο αμερικανικός εθνικός ύμνος ,θα
σηκώσουν τις γροθιές τους προς στον ουρανό θέλοντας να δείξουν την αλληλεγγύη
τους στους μαύρους αγωνιζόμενους συμπατριώτες τους και σε όσους μάχονται στο
πλευρό τους στην Αμερική.
Όπως αναφέρει ο δημοσιογράφος Riccardo Gazzaniga: «Ο Smith και ο Carlos είχαν αποφασίσει να φέρουν μπροστά σε ολόκληρο τον
κόσμο την μάχη τους για τα ανθρώπινα δικαιώματα και το νέο τριγυρνούσε ανάμεσα
στους αθλητές.
Ο Norman ήταν ένας λευκός και
έρχονταν από την Australia, μια χώρα που είχε νόμους σκληρού apartheid σχεδόν
σαν τους νοτιοαφρικανικούς. Και στην Αυστραλία υπήρχαν εντάσεις και
διαμαρτυρίες στους δρόμους και τις πλατείες εξ αιτίας των σκληρών περιορισμών
στην μη λευκή μετανάστευση και νόμοι δυσμενών διακρίσεων προς τους αβορίγινες,
ανάμεσα στους οποίους οι τρομερές αναγκαστικές υιοθεσίες νεογέννητων προς
όφελος οικογενειών λευκών.
Οι δυο αμερικανοί ρώτησαν τον
Norman εάν πίστευε στα ανθρώπινα δικαιώματα.
ο Norman απάντησε πως ναι.
Τον ρώτησαν εάν πίστευε στον
Θεό κι αυτός, που είχε ένα παρελθόν στον στρατό σωτηρίας, απάντησε ξανά θετικά.
“Ξέραμε πως πηγαίνουμε να
κάνουμε κάτι πολύ μακράν από οτιδήποτε έχει να κάνει με τον αθλητισμό κι
αυτός είπε “θα είμαι μαζί σας” – θυμάται ο John Carlos – Περίμενα να δω φόβο
στα μάτια του Norman, αντίθετα είδα αγάπη”.
οι Smith και Carlos είχαν
αποφασίσει να ανέβουν στο βάθρο φέροντας στο στήθος ένα στέμμα του Ολυμπιακού
Σχεδίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα, ένα κίνημα αλληλέγγυων αθλητών με τις
μάχες για την ισότητα.
Θα είχαν πάρει τα μετάλλια
τους ξυπόλητοι, δείχνοντας με αυτό τον τρόπο την φτώχεια των έγχρωμων ανθρώπων.
Και θα φορούσαν τα περίφημα μαύρα δερμάτινα γάντια, σύμβολο των αγώνων των
Μαύρων Πανθήρων.
όμως πριν προχωρήσουν προς το
βάθρο αντιλήφθηκαν πως έχουν μόνο ένα ζευγάρι μαύρα γάντια.
“Φορέστε ο καθένας από ένα”
τους πρότεινε ο λευκός δρομέας και αυτοί αποδέχτηκαν την συμβουλή.
Mα στην συνέχεια ο
Norman έκανε κάτι ακόμη.
“Εγώ πιστεύω σε εκείνο που
πιστεύετε εσείς. Έχετε ένα από εκείνα και για εμένα;“ ρώτησε δείχνοντας το
στέμμα του Σχεδίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα στο στήθος των άλλων δυο. “Έτσι
μπορώ να δείξω την αλληλεγγύη μου στον αγώνα σας”.
ο Smith παραδέχτηκε πως του
προκάλεσε έκπληξη και σκέφτηκε: “Mα τι θέλει αυτός ο λευκός αυστραλός; Κέρδισε
το ασημένιο του μετάλλιο, να τα πάρει και φτάνει!”.
Έτσι του απάντησε πως όχι,
γιατί επίσης δεν θα αποχωρίζονταν το στέμμα του. Μαζί τους όμως ήταν και ο ένας
λευκός αμερικάνος κωπηλάτης, ο Paul Hoffman, ακτιβιστής του Progetto Olimpico
per i Diritti Umani, του Ολυμπιακού Σχεδίου για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Είχε
ακούσει τα πάντα και σκέφτηκε πως “εάν ένας άσπρος αυστραλός ήθελε ένα από
εκείνα τα στέμματα, προς Θεού, έπρεπε να το έχει!”. ο Hoffman δεν δίστασε: “Του
έδωσα το μοναδικό που είχα: το δικό μου”.
Οι τρεις
βγήκαν στον αγωνιστικό χώρο και ανέβηκαν στο podio: τα υπόλοιπα πέρασαν στην ιστορία, με την δύναμη εκείνης της φωτογραφίας».
“Δεν είδα τι γίνονταν πίσω μου
– διηγήθηκε ο Norman – Mα κατάλαβα πως όλα πήγαιναν όπως τα είχαν
προγραμματίσει όταν μια φωνή ανάμεσα στο πλήθος άρχισε να τραγουδά τον
Αμερικάνικο ύμνο, αλλά στην συνέχεια διέκοψε. Το στάδιο έμεινε σιωπηλό”».
Η συνέχεια για τους τρεις
αγωνιστές αθλητές λίγο πολύ γνωστή. Διώξεις ,απειλές για τη ζωή τους ,
αποκλεισμοί από την αθλητική δράση, περιφρόνηση από όλες και όλους, περιθωριοποίηση.
Θα μας επιτραπεί να εστιάσουμε σε κάτι που συνέβη λίγο πριν την άνοδο των τριών αθλητών στο βάθρο και που σπάνια έως καθόλου αναφέρεται. Αφού οι Αμερικανοί αθλητές ρωτούν τον Norman αν πιστεύει στα ανθρώπινα δικαιώματα προχωράνε σε μια δεύτερη και τελευταία ερώτηση:
«Πιστεύεις και εσύ στο Θεό ;»
Η πίστη στο Θεό ως αφετηρία για μια δυναμική μαρτυρία σε περιβάλλοντα δύσκολά και αφιλόξενα .Οι «αντίφα» από τη μία και οι βολεμένοι σε κοινωνικό καθωσπρεπισμό χριστιανοί από την άλλη σχεδόν ποτέ δεν θα εστίαζαν σε τέτοιες συμπεριφορές και πρακτικές. Ο μαχητικός χριστιανισμός φέρνει αναγούλα και στους «προοδευτικούς»(με εισαγωγικά)και στους χριστιανούληδες της πλάκας. Στους μεν πρώτους χαλάει το αφήγημα ότι πίστη σημαίνει αντίδραση και συντήρηση και στους δεύτερους που είναι κουτοπόνηροι,(γνωρίζουν πολλές φορές την αλήθεια αλλά κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν) ανατινάζει την μακαριότητά της «χριστιανικής» τους νιρβάνα. Ναι, η πίστη εκφράζεται με την προσευχή ,την σιωπή ,τη διακονία αλλά και με τη μαρτυρία ,τη διεκδίκηση,τη θυσία,την εξέγερση.Η πίστη είναι ΑΓΑΠΗ και η ΑΓΑΠΗ τα χωράει ΟΛΑ.
