ΚΑΙΡΟΣ: Πρωτοβουλίες ,Δράσεις και Ευχές(VIDEO)

Όλγα Κοτσιρέα : Ο Μυρεψός

Κυκλοφόρησε πρόσφατα το μυθιστόρημα της συναδέλφου θεολόγου και αγαπητής φίλης από τα φοιτητικά χρόνια, Όλγας Κοτσιρέα από τις Εκδόσεις  Τσουκάτου.

...Με φόντο την Κωνσταντινούπολη στα πρώτα χρόνια της βασιλείας του Ηράκλειου, οι έρευνες του Ζήνωνα εναλλάσσονται με τα γεγονότα του παρελθόντος, αποκαλύπτοντας με το σταδιακό ξεδίπλωμα της αλήθειας τα πάθη, τις αδυναμίες αλλά και τις αξίες που χαρακτηρίζουν τους ανθρώπους. 

Ανατροπές σταβλίσιες

Του Θανάση Ν. Παπαθανασίου*

Δυο μέρες μετά τα Χριστούγεννα οι στοχασμοί μας είναι προφανώς αμέτρητοι, για αμέτρητες έγνοιες. Νομίζω όμως πως έχει ξεχωριστή σημασία, κάποιοι στοχασμοί μας να αφορούν καθαυτά τα Χριστούγεννα. Η πίστη δεν είναι ολονών, ούτε προτίθεμαι να τη ζητήσω από όλους. Είναι, όμως, ολονών ο εορτασμός και η αργία, και ως εκ τούτου είναι σημαντικό να κουβεντιάζουμε τη δυναμική της γιορτής και της αργίας. Στον αντίποδα του νεοφιλελευθερισμού, που είναι ικανός να καταργήσει την κοινή γιορτή και να την αντικαταστήσει με ατομικά ρεπό σε μη-κοινό για όλους χρόνο, η δημόσια γιορτή είναι κορυφαία ευκαιρία για τα πιο ουσιώδη του ανθρώπου: για τα ανταμώματά του, για την σχόλη του, για τον προβληματισμό του.

Εδώ και μερικά χρόνια κάτι αλλάζει στον χριστουγεννιάτικο στολισμό. Το δέντρο συνεχίζει να κυριαρχεί, συχνά όμως δεν συνοδεύεται από τη φάτνη. Προφανώς η φάτνη ταυτίζεται με την πίστη στον Χριστό και την ενανθρώπισή του και ως εκ τούτου αποφεύγεται όποτε δεν συντρέχει αυτή η πίστη ή όποτε το δέντρο το στολίζει κάποιος δήμος που θέλει να είναι ουδετερόθρησκος. Προσωπικά δεν μέμφομαι την ουδετεροθρησκεία, ούτε μπορώ να διανοηθώ ότι η πίστη δεν είναι θέμα καρδιάς κι ελευθερίας. Όμως, σε επίπεδο συμβολικό, δηλαδή στο επίπεδο των αξιών που καθιστούν μπορετό το αντάμωμα όλων των ανθρώπων (πιστών και απίστων) στον κοινωνικό χώρο, χρειάζεται κάτι περισσότερο να κοιταχτεί.

Για τον ανθρωπολόγο Μαρκ Οζέ, οι χώροι όπου ζει ο άνθρωπος είναι δύο λογιών. Αφενός οι «ανθρωπολογικοί τόποι», δηλαδή εκείνοι που συνυφαίνονται με την ανθρώπινη κοινότητα και συμμετέχουν στη συγκρότηση ιστορικών, πολιτισμικών, σχεσιακών ταυτοτήτων. Είναι οι χώροι που γνωρίζουμε ως πόλη, ως σπιτικό, ως τόπο δουλειάς κ.ο.κ., με ποικίλες δράσεις και αντιδράσεις, αλλά πάντως με βασικό χαρακτηριστικό τη δυνατότητα συγκρότησης σχέσεων. Παράλληλα και αντίθετα προς αυτούς, υπάρχουν οι «μη-τόποι»: Πολυκαταστήματα, αυτοκινητόδρομοι, ξενοδοχεία, δηλαδή χώροι που δεν δημιουργούν ούτε προσωπική ταυτότητα, ούτε σχέσεις. Οι σημερινοί άνθρωποι, λέει επιγραμματικά ο Οζέ, γεννιούνται σε μαιευτήριο, πεθαίνουν σε νοσοκομείο και περνούν τεράστιο μέρος του ενδιάμεσου σε διαδρομές. Ποιο το πρόβλημα εδώ; Ο θρυμματισμός του κοινωνικού, πάνω στα θρύψαλα του οποίου περνούν εκατομμύρια ατομικές ράγες. Στις ράγες δύσκολα μπορεί κανείς να σταθεί ή να συμπαρασταθεί.

Οι «μη-τόποι» αποτελούν κανονικότητα στο σύγχρονο κόσμο, αλλά με ακραία ένταση βιώνονται σπαραχτικά και σε μη-κανονικές περιστάσεις: Στην περίπτωση της προσφυγιάς, η οποία ιδρυτικό γεγονός της έχει ακριβώς την έκλειψη των «ανθρωπολογικών τόπων». Ο πρόσφυγας δεν έχει τόπο, δεν έχει χώρο. Το χώμα που πατά τον ξερνά και οι άνθρωποι που συναντά είναι φευγαλέοι.

Η αφήγηση του Χριστιανισμού για την ενανθρώπιση του Θεού του έχει ως κέντρο βάρους την πιο αποφασιστική αλληλεγγύη προς τους απόκληρους. Αλληλεγγύη που εκδηλώνεται όχι με κάποιες χειρονομίες, αλλά με την ταύτιση μαζί τους. Ο Χριστός δεν στηρίζει απλώς τους απόκληρους· γίνεται απόκληρος. Η αλλαγή του εαυτού είναι τρόπος αλλαγής του κόσμου. Ο Χριστός δεν γεννιέται σε παλάτι, αλλά ούτε καν σε σπιτικό. Γεννιέται καθοδόν (την Παναγία, λέει, την έπιασαν οι πόνοι μεσοστρατίς) και στα άκρα της ανθρώπινης συνθήκης. Ο Λουκάς λέει ότι η Μαριάμ φάσκιωσε το νεογέννητο σε παχνί, «διότι ουκ ην αυτοίς τόπος εν τω καταλύματι» – δεν βρήκαν χώρο ούτε σε πανδοχείο. Ο Θεός γεννιέται πιο πέρα ακόμη κι από τους «μη-τόπους» του Οζέ! Μετά από χρόνια ο Χριστός σχολίασε στους ακροατές του την δράση του αντικομφορμιστή Ιωάννη Βαπτιστή στην έρημο, με λόγια που θα ταίριαζαν και στη δική του γέννηση στον χώρο της βρομιάς: «Τι βγήκατε να δείτε στην έρημο; Καλάμι που το πάει πέρα δώθε ο άνεμος; Ή μήπως άνθρωπο ντυμένο με πολυτελή ρούχα; Αυτοί που φορούν πολυτελή ρούχα βρίσκονται στα ανάκτορα».

Στη γέννηση του Χριστού δεν συμμετείχε στο παραμικρό η πολιτική ελίτ και το θρησκευτικό κατεστημένο. Συμμετείχαν, όμως, οι απρόσμενοι: κάμποσοι τσοπάνηδες και τρεις αλλοδαποί (οι τρεις μάγοι, αναζητητές που δεν ανήκαν στον Ισραήλ). Και συμμετείχαν μετακινούμενοι, αποδεχόμενοι μια μυστήρια πρόσκληση και μεταβαίνοντας στον στάβλο. Με την ελεύθερη ανταπόκρισή τους, ο χώρος ο πέραν και των «μη-τόπων» μετατρέπεται σε «ανθρωπολογικό τόπο». «Πολίζεται», μετατρέπεται σε πόλη και σε χώρο πολιτών, σύμφωνα με μια ωραία έκφραση της ασκητικής γραμματείας. Δεν έχουμε, δηλαδή, φυγή από την κοινωνία, αλλά μια αντιπρόταση για μιαν άλλη κοινωνία, η οποία έχει ως βασικό της χαρακτηριστικό την ανατροπή της κατεστημένης ιεραρχίας. Στην ευαγγελική αφήγηση ο «ανθρωπολογικός τόπος» δεν φυτρώνει, δεν προκύπτει με αυτοματισμούς, αλλά φτιάχνεται με την πράξη. Τι θα απομείνει από τον Χριστιανισμό, αν χαθεί αυτή η τρέλα και ισοπεδωθεί από μια ατσαλάκωτη αστική θρησκευτικότητα;

Μιαν άλλη εμπειρία θυμίζει αυτό το σκηνικό. Την εμπειρία πλανήτων όπως οι Ρομά, οι οποίοι ζούσαν το έδαφος ως «βιωμένο χώρο». Στην αντίληψη αυτή, η ανθρώπινη δραστηριότητα μεταμορφώνει το έδαφος, χωρίς αυτό να την περιφράσσει και δη εκ των προτέρων. Το έδαφος αρδεύεται ζωή, μα ταυτόχρονα παραμένει ανυπότακτο. Δεν μετατρέπεται σε ιδιοκτησία. Σπουδαία υπόθεση αυτό, γιατί στην ιδιοκτησία ο πρώτος που γίνεται ιδιόκτητος είναι ο ιδιοκτήτης. Ουτοπία αβάσταχτη σήμερα, αλλά η ουτοπία δεν είναι «μη-τόπος». Είναι το όραμα για «ανθρωπολογικούς τόπους» που δεν έχει έρθει ακόμη η ώρα τους να γεννηθούν…

Είναι, άραγε, σήμερα η φάτνη κάτω από το δέντρο ικανή να υπενθυμίζει όλα αυτά; Μήπως δεν είναι αλήθεια ότι ο ευέλικτος καπιταλισμός ρουφάει το ανατρεπτικό και το αντικαταναλωτικό (εδώ, τη φάτνη) για να το πλασάρει ως τρυφερούλι κόσμημα σαλονιού; Αναμφίβολα, ναι. Αλλά κορυφαία πράξη αντίστασης είναι το να ακούσεις τη φωνή της ίδια της φάτνης – όχι να την καταργήσεις. Το να την ακούσεις είναι ακριβώς αυτό που δεν θέλει ο κάθε εγγαστρίμυθος, που κάνει μια χαρά τη δουλειά του όσο τη φάτνη την έχεις για βουβή.

* Ο Θανάσης Ν. Παπαθανασίου είναι Δρ Θεολογίας, αρχισυντάκτης του περιοδικού Σύναξη

http://www.e-dromos.gr/anatropes-stavlisies/

Ο επαναστάτης ιερέας από τα Σφακιά!!!!!!

«Μα πόσο ηλίθιοι είναι αυτοί που μας κυβερνούν; Έχουν πάει κατά διαβόλου αυτή τη χώρα. Το ξέρω, είναι βαρύ αυτό που λέω, αλλά δυστυχώς έτσι είναι. Καταντήσαμε να εισάγουμε τα πιο πολλά προϊόντα απ’ έξω. Ακόμα και στο Λουτρό Σφακίων, ένα τόσο δα χωριουδάκι, που δεν έχει δρόμο και πας εκεί μόνο από τη θάλασσα, πουλάνε μέλι από την Αργεντινή, τη στιγμή που το δικό τους μέλι μένει απούλητο».

Η ιδιοκτησία είναι αδίκημα

Ο παπα-Γιώργης Χιωτάκης, από τα Νομικιανά Σφακίων, δεν βρίσκει λογική στο καπιταλιστικό σύστημα, που επιβάλει τους βάρβαρους νόμους της αγοράς ακόμα και στα απομονωμένα χωριά του Λιβυκού Πελάγους. Γι’ αυτό δηλώνει κομμουνιστής και απεχθάνεται την ιδιοκτησία όπως ο διάβολος το λιβάνι.

Δεν βγάζει ποτέ τα στιβάνια.

«Η ιδιοκτησία και η κλοπή είναι ένα και το αυτό αδίκημα. Μπορεί να είσαι κηδεμόνας της γης, όχι όμως ιδιοκτήτης της. Η Ελλάδα είναι πολιτικά και οικονομικά διεφθαρμένη από τα διεθνή κεφάλαια και συμφέροντα. Τρέμω αυτούς που φορούν γραβάτα και τους σιχαίνομαι. Τα λαχεία και το χρηματιστήριο αυτοί τα κάνανε. Αυτοί που δουλώνουν σήμερα την κοινωνία έχουν ούλοι τρία διπλώματα πανεπιστημίου. Να πάνε τα διπλώματα όπου έχει αποχωρητήριο και να τα πετάξουν».

Πιο πολύ κι από τους γιάπηδες με τις γραβάτες, ο παπα-Γιώργης τρέμει τους πολιτικούς, που διαφθείρουν τον λαό με τα ρουσφέτια. «Θεωρούν ότι ο λαός είναι μια κουτή μάζα που την πάει το ρέμα όπου θέλει. Εγώ που ψήφισα τον κάθε βουλευτή για να πάει στη βουλή, είναι δυνατόν να πάω σ’ αυτόν σαν διακονιάρης να του ζητήσω το ένα και το άλλο; Όποιος παραβαίνει τη συνείδησή του και ψηφίζει επειδή του έχουν κάνει ρουσφέτι είναι κακής ώρας γέννημα. Όταν ψηφίζω για να μου κάνουν ρουσφέτια είναι σαν να υπογράφω ότι είμαι δειλός και έξω πάσης παιδείας».

Η εκκλησία έχει και στραβούς

Ο παπα-Γιώργης θεωρεί ότι και η εκκλησία φέρει ευθύνη για την κακή κατάσταση που έχει βρεθεί η χώρα. «Η Ορθοδοξία δεν έχει τίποτα στραβό, μόνο στραβούς έχει. Η επίσημη εκκλησία και το επίσημο κράτος είναι δυο κατεργάρηδες, που η δουλειά τους είναι να τσακώνονται. Δύο ηλίθιοι που θα έπρεπε να συνεργαστούν για να σώσουν τη χώρα. Τους παρομοιάζω με τους

Με τη φιλόξενη και ηρωίδα παπαδιά του.

θεολόγους και τους γεωπόνους, που στο μοναδικό πράγμα που μοιάζουν είναι ότι οι πρώτοι δεν έχουν ιδέα από Θεό και οι δεύτεροι από γης. Ας έρθουν οι δεσποτάδες να μου το ανατρέψουν αυτό. Είναι μόνο χριστιανικό αυτό που λέω και δεν το παίρνω πίσω, ακόμα κι αν με σκοτώσουν».

Η Κρήτη, και ιδιαίτερα η περιοχή των Σφακίων, είναι ένας ιδιόμορφος τόπος, όπου οι άνθρωποι δυσπιστούν προς κάθε είδους επίσημη αρχή. Κρατάνε σε απόσταση το επίσημο κράτος και δεν εκμαιεύουν την εύνοιά του, όπως γίνεται σε άλλα μέρη της χώρας. Εκεί ισχύουν και άγραφοι νόμοι προστασίας της αξιοπρέπειας, οι οποίοι δεν συμφωνούν πάντα με τη νομιμοσύνη του επίσημου κράτους. Γι’ αυτή την αξιοπρέπεια οι Σφακιανοί πολεμούν συχνά μέχρις εσχάτων, χωρίς να υπολογίζουν τις συνέπειες.

Ένας μαχητής της αξιοπρέπειας είναι και ο παπα-Γιώργης, ο οποίος αυτοχαρακτηρίζεται ως ο τελευταίος των Μοϊκανών. «Είμαι ένας Ταλιμπάνης της εκκλησίας, που τον θάνατο δεν τον έχω για τίποτις. Όποιος φοβάται τον θάνατο δεν μπορεί να κάνει καλή πράξη, όποιος προδικάζει τη νίκη για να πολεμήσει είναι ηλίθιος. Άπαξ και πολεμώ είμαι νικητής».

Ο ξεχωριστός και σπάνιος ιερέας είναι προνοητικός, γνώρισμα που χαρακτηρίζει τους γνήσιους χριστιανούς. «Να προνοείς και όχι να μετανοείς. Όταν βγαίνεις για ψάρεμα και βλέπεις ένα καράβι να αγκυροβολεί, να σκεφτείς ότι μπορεί να πήρε σήμα ότι χαλάει ο καιρός. Είναι κακό σημάδι ότι αγκυροβόλησε. Ελάχιστοι προνοούν, δυστυχώς αυτή είναι η εικόνα του ανθρώπου στον πλανήτη».

Αντίθετος στην οπλοχρησία

Λατρεύει τη λύρα και τη θεωρεί ως την κορυφή της μεσογειακής μουσικής.

Ο παπα-Γιώργης τα βάζει άγρια με την οπλοχρησία στην Κρήτη, που έχει γίνει αιτία να σκοτωθούν άδικα πολλοί άνθρωποι. «Στα τελευταία 70 χρόνια έχουν γίνει 30 φόνοι στο χωριό μου από όπλα. Τα είπα αυτά σε ένα περιοδικό, αλλά απέφυγαν να γράψουν το όνομά μου για να μην μου κάνει κάποιος κακό. Δεν φοβάμαι, όμως, να μιλήσω. Το να οπλοφορείς επιδεικτικά δεν είναι σωστό πράγμα, αλλά τολμώ να πω ότι είναι και δειλία. Το να ασκείσαι, όμως, στην τέχνη των αρμάτων είναι εθνικό καθήκον. Αυτό είναι άλλο πράγμα».

Μόλις τέλειωσε τη φράση του ο παπα-Γιώργης έφυγε για λίγο και γύρισε κρατώντας ένα παλιό εγγλέζικο και παροπλισμένο τουφέκι με κομμένη την κάνη. Το κρατούσε καμαρωτά, ως ένδειξη παλικαριάς και άρνησης συμβιβασμού με κάθε μορφής κατεστημένο. Μερικοί Σφακιανοί τον παρομοιάζουν με τον Παπαφλέσσα, αλλά αυτός αρνείται κατηγορηματικά ότι μπορεί να μοιάσει έστω και στο μικρό δαχτυλάκι αυτού του μεγάλου επαναστάτη.

Υπερηφανεύεται που είναι μακρινός συγγενής του Δασκαλογιάννη από το σόι της γιαγιά του. Δεν διαφέρει καθόλου από τους πρόγονούς του, οι οποίοι κρατώντας ξεχαρβαλωμένα όπλα και σκουριασμένα αγροτικά εργαλεία, εξόντωσαν τους επίλεκτους αλεξιπτωτιστές του Χίτλερ, στη μάχη της Κρήτης το 1941. Το χωριό του, μάλιστα, ήταν κέντρο αντίστασης κατά των Γερμανών και ο ίδιος ήταν μέλος της ΕΠΟΝ.

Προσέχει σαν θησαυρό τη φωτογραφία του δίπλα στον γέροντα Πορφύριο.

Όταν ήταν έφηβος ο παπα-Γιώργης πήγε σε μια σχολή στη Λάρισα να σπουδάσει τεχνίτης, αλλά δεν τον πήρανε γιατί ο πατέρας του ήταν κομμουνιστής. Όταν πήγε φαντάρος τού στήνανε παγίδες για να εκδηλώσει ανοιχτά τα αριστερά του φρονήματα και να τον εξορίσουν στη Μακρόνησο. «Θέλησαν να με στείλουν και στην Κορέα για να πολεμήσω. Τους ρώτησα γιατί να πάω στην άκρη του κόσμου να πολεμήσω; Επειδή τα σύνορα της Ελλάδας φτάνουν μακριά, μου απάντησαν. Μπούρδες δηλαδή».

Ο παπα-Γιώργης βγήκε στη σύνταξη 79 χρονών και σήμερα είναι 84 χρονών. Απέκτησε 12 κοπέλια, από τα οποία τα 11 βρίσκονται στη ζωή και το ένα έγινε άγγελος. Είναι ένας ακέραιος και καθαρός σαν γάργαρο νερό ιθαγενής της Κρήτης. Ένα σπάνιο είδος αγνού ιερωμένου, μια ασκητική μορφή, ένας αετός των Λευκών Ορέων.

Μόλις έφευγα από το σπίτι του μου είπε να σκύψω, σκέπασε με το πετραχήλι το κεφάλι μου και μου έψαλε μερικές ευχές. Ήταν σούρουπο, φυσούσε καυτός λίβας και στο βάθος φαινόταν η πανσέληνος στο Λυβικό Πέλαγος. Ήταν πολύ όμορφα εκεί, μακάρι να μπορούσα να μείνω για πάντα εκεί.

ΚΕΙΜΕΝΟ-ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΖΑΦΕΙΡΟΠΟΥΛΟΣ
www.greecewithin.com

http://www.candianews.gr/2014/12/28/o-epanastatis-iereas-apo-ta-sfakia/

Γκαργκάνα Σουλτάνα:Για τον Άγιο Ιωάννη το Χρυσόστομο

"Γιὰ τὸν ἅγιο Ἰωάννη τὸν Χρυσόστομο ἔχουν γραφτεῖ πολλὰ βιβλία καὶ ἔχουν δεῖ τὸ φῶς πολλὲς μελέτες... Στόχος τῆς συγγραφῆς τοῦ βιβλίου εἶναι νὰ προσφέρει μιὰ περιδιάβαση στὴ δράση καὶ τὸν λόγο τοῦ μεγάλου αὐτοῦ Πατέρα τῆς ἐκκλησίας, γιὰ νὰ σταθεῖ ὁ ἀναγνώστης ἐκεῖ πoὺ ἀναπαύεται ἡ καρδιά του...
Σὲ μία ἐποχὴ πολυφωνίας καὶ σύγχυσης, ὁ λόγος τοῦ Χρυσοστόμου ζωντανὸς καὶ ἐπίκαιρος, ἐπαναπροσδιορίζει τὸν στόχο τῆς ζωῆς τοῦ ἀνθρώπου νὰ γνωρίσει τὴν ἀληθινὴ σοφία καὶ τὸν δρόμο γιὰ τὴ σωτηρία του. Ἔχει τὴ δύναμη νὰ βγάλει τὸν ἄνθρωπο ἀπὸ τὰ ἀδιέξοδα τῶν ἐπιλογῶν καὶ νὰ τὸν συμφιλιώσει μὲ τὸν Θεὸ καὶ τὸν κόσμο. Ἐξάλλου ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἦταν ἕνας κήρυκας τῶν καλῶν εἰδήσεων τοῦ Εὐαγγελίου καὶ ἕνας διδάσκαλος μὲ ἔντονο ἐνδιαφέρον γιὰ τὰ θέματα ποὺ ἀπασχολοῦν τὸν ἄνθρωπο στὴν καθημερινότητά του..."

Το βιβλίο έμεινε για πολύ καιρό κλειδωμένο στο συρτάρι. Χρειάστηκε η ενθάρρυνση από τον κ. Αντρέα Αργυρόπουλο, Σχολικό μας Σύμβουλο και αγαπημένο μας Δάσκαλο να γίνει το βήμα προς την έκδοση. Φυσικά και από τον κ. Λαυρέντιο Ντεζιόρτζιο που επιμελήθηκε την έκδοση.
Τα παρακάτω links παραπέμπουν στις αντίστοιχες ιστοσελίδες.

http://ptheditions.blogspot.gr/

http://degiorgioeditions.blogspot.gr/…/isbn-978-960-5008-19…

Στον απόηχο της χριστουγεννιάτικης Θείας Λειτουργίας...

Στον απόηχο της χριστουγεννιάτικης Θείας Λειτουργίας και με αφορμή το πρωινό κήρυγμα σκέφτομαι πόσο ταλαιπωρημένη είναι αυτή η υπόθεση του κηρύγματος. Αντί να είναι λόγος ελπίδας και να εμπνέει, γίνεται μέσο αναπαραγωγής εθνικιστικών κλισέ (του τύπου "ο Θεός που σήμερα γεννιέται δεν άφησε και δεν πρόδωσε ποτέ το γένος των Ελλήνων"), σχολιασμού του βραδινού δελτίου ειδήσεων (ο νοών νοείτω) ή αναπαραγωγής θεωριών συνωμοσίας (του τύπου " θέλουν να καταστρέψουν το πνεύμα των Χριστουγέννων και να διαφθείρουν τους Έλληνες με κάθε τρόπο για να μην σκέφτονται"). Προσπαθώ να κάνω ένα ψυχογράφημα αυτών που πιάνουν το μικρόφωνο διακόπτοντας αντιαισθητικά και βάναυσα τη ροή της λατρείας όχι για να εξηγήσουν τα αναγνώσματα ή όσα τελούνται στην ώρα της λατρείας τέλος πάντων, αλλά για να εξαπολύσουν μύδρους εναντίον επώνυμων ή ανώνυμων εχθρών της Εκκλησίας (με ό,τι μπορεί αυτό να σημαίνει για εκείνους), της πατρίδας (με όποια όρια και με όποιους μπορεί αυτή να χωρεί), ακόμη κι αυτών των Χριστουγέννων. Κι έτσι αν καταλαβαίνω καλά, το κήρυγμα δυστυχώς τις περισσότερες φορές αποτυπώνει είτε την αγωνία μίας πλειοψηφίας που χάνει πλέον το ποίμνιό της και την μοναδικότητα που είχε κι επομένως αντιδρά σπασμωδικά απειλώντας, είτε τα φοβικά σύνδρομα μίας σέκτας (με την κοινωνιολογική αντίληψη του όρου) που χρησιμοποιώντας το ιδιόλεκτό της κι ανατρέχοντας στο δικό της κοσμοείδωλο κινδυνολογεί για εσχάτους καιρούς και για σκοτεινές απειλές. Κι όμως στους ύμνους σήμερα δεν είχε χώρο η κινδυνολογία, η απειλή, ο φόβος, παρά μονάχα το φως κι η ελπίδα κι η χαρά κι η περιχώρηση. Σήμερα δεν είχε ξένους και δικούς. Σήμερα όλοι ήταν το ίδιο. Το τραπέζι στρωμένο ήταν με την ίδια χαρά για όλους, το μήνυμα της ελπίδας για ένα κόσμο καλύτερο και για το φως που διώχνει το σκοτάδι ήταν το ίδιο για όλους. Αλήθεια, θα ήταν τόσο δύσκολο όλοι αυτοί οι διαπρύσιοι κήρυκες να ακούσουν μια φορά το λόγο του Θεού κι αυτόν να προσπαθήσουν να μεταφέρουν, έτσι απλά κι απέριττα, όπως απλός και συνάμα δυνατός εκείνος είναι. Χρόνια πολλά κι είθε ο Εμμανουήλ που γεννήθηκε σήμερα να μένει στη ζωή μας και να τις φωτίζει!

(από τον "τοίχο" της κ.Αικατερίνης Τσαλαμπούνη,Επίκουρης Καθηγήτριας στο Α.Π.Θ.)

Χριστουγεννιάτικος... χάρτης της Ευρώπης

Μια φάτνη με ένα βόδι και ένα γαϊδούρι...

«Σε μια χριστουγεννιάτικη φάτνη δίχως Άραβες, Αφρικανούς, 

Εβραίους και πρόσφυγες απομένουν μόνο ένα βόδι κι ένα γαϊδούρι.»

Süddeutsche Zeitung Magazin

(το βρήκα στον τοίχο του φίλου Giorgos Vlantis)

Αναστάσιος:Εκπληκτικές οι επεμβάσεις του Θεού. Υπέρβαση του αδυνάτου

+ Αναστάσιος

Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου και πάσης Αλβανίας

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ 2014

Εκπληκτικές οι επεμβάσεις του Θεού. Υπέρβαση του αδυνάτου

      Προς τον ευλαβή κλήρο και λαό,

     Τέκνα εν Κυρίω προσφιλέστατα,

«Ὅπου Θεός δέ βούλεται νικᾶται φύσεως τάξις»

(Ύμνος από τον όρθρο των Χριστουγέννων)

     Απρόσμενοι οι τρόποι με τους οποίους ενεργεί ο Θεός. Ασύλληπτοι στην ανθρώπινη λογική. Τα γεγονότα των Χριστουγέννων επιβεβαιώνουν αυτή την αλήθεια. Ο Ιησούς Χριστός, ο Λυτρωτής του κόσμου, δεν εισέρχεται στην ιστορία της ανθρωπότητος ως στρατηλάτης ή πανίσχυρος κυβερνήτης. Δεν επιβάλλεται με εξωτερική ισχύ, πλούτο, σοφία. Γεννιέται σε τόπο φτωχικό, στη φάτνη ενός στάβλου, σε περιβάλλον αφιλόξενο, αδιάφορο έως εχθρικό. Η στοργική μητέρα Του «ἐσπαργάνωσεν αὐτόν, καὶ ἀνέκλινεν αὐτὸν ἐν τῇ φάτνῃ, διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι»(Λουκ.2:7).

     Η ενανθρώπηση του Λόγου του Θεού είναι συνυφασμένη με αντίξοες συνθήκες, ποικίλα αδιέξοδα. Προ της Γεννήσεως ο δίκαιος Ιωσήφ, σκανδαλίζεται και θέλει να εγκαταλείψει  την πάναγνη μητέρα του Χριστού. Οι κάτοικοι της Βηθλεέμ δείχνουν πλήρη αδιαφορία για την ετοιμόγεννη Παναγία. Βρέφος ακόμη απειλείται από τη μανία του παρανοϊκού Ηρώδη. Στις απειλές αυτές, η έκβαση έρχεται με τη θεία ενέργεια και τη συνέργεια της ανθρώπινης αρετής του «δικαίου» Ιωσήφ και της άχραντης Μαρίας.

     Οι διηγήσεις των Ευαγγελιστών για τη Γέννηση αποκαλύπτουν ότι η πρόνοια του Θεού ακολουθεί πρωτόγνωρους δρόμους. Αυτό ισχύει σε όλη την ανθρώπινη ιστορία. Και την δική μας, την προσωπική. Όσο περισσότερο συνδεόμαστε με τον Χριστό, με πίστη βαθιά και ολοκληρωτική υπακοή στο θέλημά Του, τα ποικίλα προσωπικά, οικογενειακά και κοινωνικά προβλήματα λύνονται ειρηνικά. Συγχρόνως με τη δική Του έμπνευση και δύναμη μπορούμε κι εμείς να συμβάλουμε στην υπέρβαση ποικίλων αδιεξόδων: Ανοίγοντας περάσματα κατανοήσεως και καταλλαγής εκεί που όλα είναι σφραγισμένα από τη σκληρότητα, την καχυποψία, τη μικρόνοια, το μίσος ή τον φανατισμό. 

     Παράλληλα, τα ιστορικά γεγονότα της Γεννήσεως  του Χριστού καθορίζουν το πρότυπο ζωής για όσους Τον ακολουθούν. Ο Ιησούς ταπεινώθηκε, τονίζοντας την αξία των ταπεινών.  Γεννήθηκε σε τόπο φτωχικό, για να μην περιφρονούνται οι φτωχοί. Διώχθηκε, προβάλλοντας την αξιοπρέπεια των αδίκως διωκομένων. Υπέφερε, εμπνέοντας τη συμπάθεια στους πάσχοντες. Ταλαιπωρήθηκε ως παιδί, για να μη λησμονούμε τα δικαιώματα και τις ανάγκες των παιδιών όλου του κόσμου. 

***

     Υπάρχει όμως η και άλλη διάσταση των Χριστουγέννων, η θεολογική και κοσμολογική. Αυτήν αποκαλύπτει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης επισημαίνοντας ότι το μεγάλο Μυστήριο της Γεννήσεως συνδέεται με όλη τη δημιουργία. «Ἐν ἀρχῇ ἦν ὁ Λόγος, καὶ ὁ Λόγος ἦν πρὸς τὸν Θεόν, καὶ Θεὸς ἦν ὁ Λόγος ... Καὶ ὁ Λόγος σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν»(Ιω. 1: 1,14). Ο Ευαγγελιστής ρίχνει φως στο μυστήριο της Σαρκώσεως που συνιστά την υπέρβαση του αδυνάτου και μας καλεί να δούμε το βαθύτερο νόημα και την προοπτική του.

     Παρά τις εξωτερικές συνάφειες με την αρχαία ελληνική φιλοσοφία και την εβραϊκή επεξεργασία της, η έννοια του λόγου λαμβάνει στο κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο μια νέα θεολογική σημασία. Ο Λόγος είναι ο Ιησούς Χριστός, ο δημιουργός του σύμπαντος, το φως και η ζωή της ανθρωπότητος, ο Οποίος έγινε άνθρωπος για τη σωτηρία του κόσμου. Ο Αγ. Ιωάννης ο Χρυσόστομος συνοψίζει περιεκτικά: «Και μην αναζητάς το πώς. Επειδή όπου θέλει ο Θεός, υπερβαίνεται της φύσεως η τάξη. Το θέλησε, το κατέστησε δυνατό. Κατέβηκε (στη γη) έσωσε… Αλλά δεν έγινε άνθρωπος με αλλοίωση της θεότητος ούτε πάλι έγινε Θεός με προοδευτική εξέλιξη. Αλλά ως Λόγος απαθής χωρίς καμία αλλοίωση, έλαβε σάρκα, χωρίς η θεία Του φύση να μεταβληθεί». (Στο πρωτότυπο:«Καὶ μὴ ζήτει πῶς· ὅπου γὰρ βούλεται Θεὸς, νικᾶται φύσεως τάξις. Ἠβουλήθη γὰρ, ἠδυνήθη· κατῆλθεν, ἔσωσε… Οὐδὲ γὰρ κατ' ἔκστασιν θεότητος γέγονεν ἄνθρωπος, οὐδὲ πάλιν κατὰ προκοπὴν ἐξ ἀνθρώπου γέγονε Θεός· ἀλλὰ Λόγος ὢν, διὰ τὸ ἀπαθὲς σὰρξ ἐγένετο, ἀμεταβλήτου μεν ούσης τῆς φύσεως.» (Migne P.G.56:385-386). Στο πρόσωπο του Χριστού έσμιξαν η θεία και η ανθρώπινη φύση.

     Ο άπειρος και απρόσιτος Θεός προσέλαβε την ανθρώπινη φύση επισημαίνοντας την απέραντη αξία του ανθρώπου, τόσο κατά τη πνευματική όσο και τη σωματική του οντότητα. Εκείνο, συνεπώς που δίνει στον κάθε άνθρωπο αξία δεν είναι η καταγωγή, η φυλή, οι γνώσεις, οι ικανότητες, το φύλο,  η εξωτερική εμφάνιση, ο πλούτος, αλλά το ότι είναι άνθρωπος.

     Πολλοί, δεν αποδέχονται την αλήθεια της σαρκώσεως του Λόγου. «Οὐ γὰρ πάντων ἡ πίστις»(Β΄ Θεσ. 3:2). Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης το επισημαίνει: «Εἰς τὰ ἴδια ἦλθε καὶ οἱ ἴδιοι αὐτὸν οὐ παρέλαβον.»(Ιω. 1:11). Οι Ιουδαίοι, που Τον περίμεναν ως Μεσσία, δεν Τον αναγνώρισαν ως Σωτήρα. Άλλοι χαρακτήρισαν «αδύνατο» το γεγονός ότι ο «Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί» (Α΄ Τιμ. 3:16), «Ὅσοι δὲ ἔλαβον αὐτόν, ἔδωκεν αὐτοῖς ἐξουσίαν τέκνα Θεοῦ γενέσθαι, τοῖς πιστεύουσιν εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ...» (Ιω.1:12).  Χάρη στην πίστη τους, ο Θεός τούς δωρίζει την ικανότητα και την εξουσία να γίνουν όχι απλώς ακόλουθοί Του, άλλα, «Τέκνα Θεού», ανοίγοντάς τους δρόμους για την υπέρβαση της αμαρτίας και του θανάτου, ώστε να γίνουν «κοινωνοί θείας φύσεως»(Β' Πέτρ. 1: 3-4).Αυτή η μοναδική δυνατότητα ενεργοποιείται μέσα στο μυστικό Σώμα του Χριστού «ὅ ἐστίν ἡ  Ἐκκλησία», με την εξαγιαστική Χάρη των Μυστηρίων. 

     Αυτές οι αλήθειες δεν επιβάλλονται, βεβαίως, με σχήματα νοητικά. Προσεγγίζονται και βιώνονται «ἐν πίστει». Και η Εκκλησία μάς καλεί σ’ αυτή την προσέγγιση, ιδιαίτερα στις μεγάλες εορτές.

**

     «Ὅπου Θεός δέ βούλεται νικᾶται φύσεως τάξις»

     Η εορτή των Χριστουγέννων, αδελφοί μου, μας θυμίζει τις ιδιαίτερες συνθήκες και δυσκολίες μέσα στις οποίες βάδισε από βρέφος ο Ιησούς Χριστός. Αλλά, κυρίως, ότι Αυτός είναι ο Λόγος ο Οποίος «ἐσαρκώθη… καί ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν». Κι εμείς συχνά αντιμετωπίζουμε ανυπέρβλητες αντιξοότητες.  Ας μην τα χάνουμε.  Η πίστη στον Χριστό χαρίζει την πεποίθηση ότι δεν είμαστε μόνοι σε ένα έναν κόσμο σκληρό. Ο ένσαρκος Λόγος του Θεού παραμένει αδιάκοπα μαζί μας. Αυτός δίνει νόημα,  φως και δύναμη σε κάθε φάση της ζωής μας. Αυτός ανοίγει περάσματα σε δύσβατους τόπους Προσφέρει τη δυνατότητα υπερβάσεως του ανθρωπίνως αδυνάτου. Με τη βεβαιότητα ότι «τὰ ἀδύνατα παρὰ ἀνθρώποις δυνατὰ παρὰ τῷ Θεῷ ἐστιν» (Λουκ. 18:27) ,ας εορτάσουμε τα Χριστούγεννα, αντλώντας έμπνευση, αντοχή και ελπίδα στις μικρές ή μεγάλες δοκιμασίες, στα  προσωπικά και κοινωνικά μας προβλήματα. 

     Ευλογημένα Χριστούγεννα, ειρηνοφόρος ο νέος χρόνος.

Παλαιστίνη:Το μήνυμα του ερχομού του Χριστού

(από την ηλεκτρονική Καθημερινή)

Μήνυμα Χριστουγέννων 2014 Αρχιεπισκόπου Αναστάσιου

ΚΑΙΡΟΣ:Να γίνει η καρδιά μας,ένα φιλόξενο και μόνιμο κατάλυμα του ενανθρωπήσαντος Χριστού

Νέο τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ Θεολογία

           

Κυκλοφόρησε τὸ νέο τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ Θεολογία (τόμος 85, τεῦχος 3, Ἰούλιος-Σεπτέμβριος 2014), τὸ ὁποῖο περιλαμβάνει κείμενα ποικίλης ὕλης. Στὸ Προλογικό, μὲ τίτλο «Ἐνανθρώπηση τοῦ Θεοῦ καὶ θέωση τοῦ ἀνθρώπου», ὁ Σταῦρος Γιαγκάζογλου παρουσιάζει ἐπιγραμματικὰ τὶς θεολογικὲς προκείμενες τοῦ μυστηρίου τῆς Ἐνανθρώπησης, καθὼς ἐπίσης καὶ τὶς ἐπιπτώσεις του γιὰ τὴν προοπτικὴ τοῦ ἀνθρώπου στὸν ὁρίζοντα τῆς Εὐχαριστίας. Στὸ πρῶτο ἄρθρο μὲ τίτλο «Ἡ Ἀκολουθία τῆς ἐπισκοπικῆς χειροτονίας στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία», ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Τελμησοῦ Ἰὼβ Getcha ἐξετάζει ἐπιμέρους στάδια τῆς ἐπισκοπικῆς χειροτονίας, δίνοντας βαρύτητα στήν «Ὁμολογία τῆς πίστεως» καὶ στὴν «ἐπίθεση τῶν χειρῶν» (χειροτονία). Στὸ ἑπόμενο ἄρθρο μὲ τίτλο «Ἡ Ἐκκλησιαστικὴ Ἱεραρχία-Μιὰ συμβολικὴ Ἱεραρχία κατὰ τὴ διδασκαλία τοῦ ἁγίου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου» ὁ π. Daniel Pupaza ἐξετάζει τὴν ἔννοια τοῦ συμβολισμοῦ, τὰ εἴδη τῶν συμβόλων (ὅμοια καὶ ἀνόμοια σύμβολα), καθὼς ἐπίσης καὶ τὸν ρόλο τῶν συμβόλων στὴ γνώση καὶ στὴ θεογνωσία στὸ πλαίσιο τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱεραρχίας τοῦ Ἀρεοπαγίτη. Ὁ πρωτ. Στυλιανὸς Χατζηγρηγορίου στὸ μελέτημά του «Θεολογία καὶ Οἰκονομία στὴν Ὑμνογραφία τῆς Μεσοπεντηκοστῆς» παρουσιάζει τὴ σχετικὴ διὰ τοῦ Λόγου ζωντανὴ παρουσία τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ στὴν Ἱστορία, ὅπως περιγράφεται στὴν ὑμνολογία τῆς ἑορτῆς τῆς Μεσοπεντηκοστῆς. Ἡ Θεώνη Κολλυροπούλου στὸ ἄρθρο ποὺ ἀκολουθεῖ, μὲ τίτλο «Τὰ προεόρτια Τριώδια τοῦ κύκλου τῶν ἀκίνητων ἑορτῶν» μελετᾶ τοὺς προεόρτιους κανόνες τῶν Χριστουγέννων καὶ τῶν Θεοφανείων, οἱ ὁποῖοι συνετέθησαν ἀπὸ τὸν Συμεὼν τὸν Μεταφραστὴ καὶ ἀποτελοῦν διασκευὴ τῶν ἀντίστοιχων κανόνων τοῦ Κοσμᾶ τοῦ Μελωδοῦ γιὰ τὴν Μ. Ἑβδομάδα, ἀλλὰ καὶ ἄλλων ἀκίνητων ἑορτῶν, ὅπως τῆς Μεταμόρφωσης τοῦ Σωτῆρος, τοῦ ἁγίου Δημητρίου κ.ἄ. Στὴ μελέτη ποὺ ἀκολουθεῖ μὲ τίτλο «Οἱ ἀπαρχὲς τῆς χριστιανικῆς τέχνης (Α’-Γ’ αἰῶνες)» ὁ Κωνσταντῖνος Χαραλαμπίδης ἐπιχειρεῖ νὰ διερευνήσει τὴ χριστιανικὴ τέχνη κατὰ τοὺς τρεῖς πρώτους αἰῶνες, ἀφοῦ πρῶτα μελετήσει τὶς πρῶτες ἀρχιτεκτονικὲς κατασκευὲς γιὰ τὴ δημόσια λατρεία, τὶς ζωγραφικὲς ἀπεικονίσεις προσώπων καὶ ἄλλων ἐπεισοδίων ἀπὸ τὴν Ἁγία Γραφὴ καὶ συμβόλων ἀπὸ τὸν εἰδωλολατρικὸ κόσμο, καθὼς ἐπίσης καὶ ἔργα γλυπτικῆς. Ὁ Hervé Legrand στὴ μελέτη του «La dogme de la juridiction universelle de l’évêque de Rome défini par Vatican I exclut-il la conciliarité inaliénable de l’Église?» ἐξετάζει τὴ σχέση τοῦ δόγματος γιὰ τὴν παγκόσμια δικαιοδοσία τοῦ Πάπα Ρώμης, ὅπως ὁρίστηκε ἀπὸ τὴν Α’ Βατικανή Σύνοδο ὡς πρὸς τὴ συνοδικότητα τῆς Ἐκκλησίας στὴν προοπτικὴ τῆς δυνατότητας ἢ ὄχι κοινωνίας μεταξὺ τῶν Ἐκκλησιῶν. Στὸ ἄρθρο ποὺ ἀκολουθεῖ μὲ τίτλο «Ἡ χριστιανικὴ Οἰκουμένη μετὰ τὴν Ι’ Γενικὴ Συνέλευση τοῦ Παγκοσμίου Συμβουλίου Ἐκκλησιῶν στὸ Μπουσάν (2013). Κοινή "προσκυνηματικὴ πορεία" δικαιοσύνης καὶ εἰρήνης» ὁ Στυλιανὸς Τσομπανίδης ἐπισημαίνει τὴ σημασία τῆς πρόσφατης παγκόσμιας συνδιάσκεψης τοῦ Π.Σ.Ε. γιὰ τὴν ἀναθέρμανση τοῦ ἔργου καὶ τῆς πορείας τῆς Οἰκουμενικῆς Κίνησης καὶ τῶν σχέσεων μεταξὺ τῶν Ἐκκλησιῶν καὶ τῶν Ὁμολογιῶν, πορεία ἡ ὁποία γιὰ πολλοὺς λόγους βρισκόταν σὲ φθίνουσα φάση στὶς περασμένες δεκαετίες, γιὰ τὴν ἀπὸ κοινοῦ ἀντιμετώπιση τῶν σύγχρονων ἐπειγουσῶν προκλήσεων τοῦ κόσμου. Ὁ Ἐμμανουὴλ Περσελῆς στὸ ἄρθρο του «Θρησκευτικὸς καὶ Παιδαγωγικὸς Ἀνθρωπισμὸς στὸ ἔργο τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν καὶ ἰδιαίτερα τοῦ Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου» ἀποπειρᾶται νὰ ἀναδείξει τὴ σημασία τοῦ ἔργου τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν πρὸς τὴν κατεύθυνση ἑνὸς ἀνθρωπισμοῦ ποὺ νοιάζεται περισσότερο γιὰ τὴν εἰρηνικὴ συμβίωση τῶν ἀνθρώπων καὶ τὴν ἀντιμετώπιση καὶ ρύθμιση τῶν ἀτομικῶν καὶ κοινωνικῶν διαφορῶν τους μὲ βάση τὴ λογική, τὴν ἐλευθερία καὶ τὴ δικαιοσύνη, ἔχοντας ὡστόσο, στὴν προκειμένη περίπτωση, ὡς τελικὸ στόχο τὴν ἕνωση μὲ τὸν Θεό. Ὁ Μάριος Κουκουνάρας-Λιάγκης στὴ μελέτη του «Ἡ ἀνάπτυξη τῆς θρησκευτικότητας καὶ πίστης τοῦ παιδιοῦ καὶ τοῦ ἐφήβου. Μιὰ συμβολὴ στὴν ἀγωγὴ καὶ τὴν ἐκπαίδευση μὲ τὴν ἀρωγὴ τῶν λόγων τοῦ ὁσίου Πορφυρίου Καυσοκαλυβίτου» μὲ τὴ βοήθεια τόσο τῆς σύγχρονης παιδαγωγικῆς ἐπιστήμης ὅσο καὶ τῆς θεολογικῆς παρακαταθήκης ἑνὸς σύγχρονου γέροντα ἐπιχειρεῖ νὰ προσεγγίσει τὸ ζήτημα γιὰ τὸ πῶς, πότε καὶ γιατί γεννιέται καὶ ἀναπτύσσεται ἡ θρησκευτικὴ πίστη στὸν ἄνθρωπο. Στὸ μελέτημα ποὺ ἀκολουθεῖ μὲ τίτλο «Οἰκουμενικὸς θεολογικὸς λόγος καὶ ἀντιρατσιστικὴ ἐκπαίδευση» ὁ Φώτιος Διαμαντῆς ἐξετάζει τὴ σημασία καὶ τὴ δεσπόζουσα θέση ποὺ ἔχει ὁ Λόγος στὴ θεολογία ὡς ἔνσαρκος Λόγος, ἀλλὰ καὶ ἡ ἔννοια τοῦ ἐπιστημονικοῦ λόγου στὶς ἀνθρωπιστικὲς καὶ κοινωνικὲς ἐπιστῆμες, πρὸς τὴν κατεύθυνση ἀνάπτυξης μιᾶς ἀντιρατσιστικῆς ἐκπαίδευσης. Οἱ Bisera Jevtic καὶ Randjel Stosic στὸ ἄρθρο τους μὲ τίτλο «Ἡ ἐπάνοδος τοῦ μαθήματος τῶν Θρησκευτικῶν στὴ σερβικὴ ἐκπαίδευση» ἐξετάζουν μὲ συντομία τὴν ἱστορία, τὴν θέση καὶ τὸν ρόλο τοῦ ΜτΘ στὰ ἀναλυτικὰ προγράμματα τοῦ σερβικοῦ ἐκπαιδευτικοῦ συστήματος, τὸ ὁποῖο παρὰ τὴν ἐπάνοδό του μετὰ τὴν μεταρρύθμιση τοῦ 2001, ἐξακολουθεῖ νὰ ἀντιμετωπίζεται μὲ ἀρνητικὴ διάθεση, παρὰ τὸ γεγονὸς ὅτι ζοῦμε σὲ μιὰ ἐποχὴ κατὰ τὴν ὁποία ἡ κοινωνικὴ πραγματικότητα ἔχει μεταβληθεῖ ραγδαῖα καὶ ἀναδύονται διαρκῶς οἱ νέες προκλήσεις τῆς ἐκκοσμίκευσης καὶ τῆς παγκοσμιοποίησης. Ὁ Μητροπολίτης Ζάγκρεμπ καὶ Λιουμπλιάνας Porfirije (Peric) καὶ ὁ Dragan Karan στὸ ἄρθρο ποὺ ἀκολουθεῖ μὲ τίτλο «Ἡ ἀναζήτηση τῆς σχέσης τῆς ἐκκλησιαστικῆς ποιμαντικῆς μὲ τὴν ψυχολογία» ἐξετάζουν ποικίλες στιγμές (π.χ. ψυχολογία τῆς θρησκείας, κ.ἄ.), δυνατότητες, ἀλλὰ καὶ τὰ ὅρια συνεργασίας μεταξὺ ψυχολογίας καὶ ποιμαντικῆς θεολογίας στὸν βαθμὸ ποὺ καὶ οἱ δύο πλευρὲς ἔχουν ὡς ἐπίκεντρό τους τὸν ἄνθρωπο. Ὁ π. Γεώργιος Λέκκας στὸ μελέτημά του «Ἡ κλειστὴ ψυχή. Ἡ ἀρνητικὴ λειτουργία τῆς ἐπιθυμίας στὴν Πολιτεία τοῦ Πλάτωνα καὶ στὴ φιλοσοφία τοῦ Ἐπίκτητου» διερευνᾶ τὸν ἀρνητικὸ χαρακτῆρα ποὺ λαμβάνει ἡ ἔννοια τῆς ἐπιθυμίας σὲ δύο μεγάλους φιλοσόφους τῆς ἀρχαιότητας, στὸν βαθμὸ ποὺ αὐτὴ θεωρεῖται ὡς ἀποκλειστικὴ αἰτία τοῦ ἠθικοῦ κακοῦ. Στὴ μελέτη τοῦ Ἰωάννου Φειδᾶ, μὲ τίτλο «Die ‘Presbyter’ der kleinasiatischen kirclichen Tradition des 2. Jahrhunderts» ἐξετάζεται ἡ θέση, ὁ ρόλος τοῦ «πρεσβυτέρου» στὴν ἐκκλησιαστικὴ παράδοση τῆς Μ. Ἀσίας κατὰ τοὺς δύο πρώτους αἰῶνες. Ὁ Heinz Warnecke στὸ ἄρθρο τοῦ «Lykophron und die westgriechische insel Melite» προσφέρει τὴ δική του συμβολὴ γιὰ τὴ νῆσο Μελίτη, ἡ ὁποία ἀναφέρεται ἀπὸ τὸν ἀπ. Παῦλο, καὶ ἔχει ἀποτελέσει διεθνῶς ἀντικείμενο ἔρευνας. Στὸ τελευταῖο ἄρθρο ποὺ ἀκολουθεῖ μὲ τίτλο «Ἡ ἐπανείσοδος ἐξισλαμισθέντων εἰς τὸν χριστιανισμὸν ἐξ ἐπόψεως ἰσλαμικῆς» ὁ Κυριακὸς Νικολάου-Πατραγᾶς ἐξετάζει τοὺς ὅρους καὶ τὶς προϋποθέσεις ἐπανεισόδου ἀνθρώπων ποὺ εἶχαν ἐξισλαμισθεῖ καὶ ἐπιστρέφουν στὸν χριστιανισμό, προσανατολίζοντας τὸ βάρος τῆς ἔρευνάς του στὴ σχετικὴ θεώρηση τοῦ ἴδιου τοῦ Ἰσλάμ. Στὴ στήλη Παρεμβάσεις, φιλοξενεῖται τὸ κείμενο τοῦ Ἀλέξανδρου Κατσιάρα μὲ τίτλο «Χαιρετισμὸς στὸ Συνέδριο τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν Ἐπισκόπων τῆς Εὐρώπης γιὰ τὰ Μ.Μ.Ε.», ὅπου ἐξετάζεται μὲ συντομία ἡ σχέση τῆς Ἐκκλησίας πρὸς τὰ Μ.Μ.Ε., ὁ ρόλος καὶ ἡ φύση τῶν Μέσων, οἱ προϋποθέσεις καὶ οἱ περιορισμοὶ χρήσης τους ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία, ἡ ὁποία λαμβάνει τὴν ὑπόστασή της ἀπὸ τὰ ἔσχατα κ.ἄ. Τὸ τεῦχος τοῦ περιοδικοῦ συμπληρώνεται μὲ τὶς πλούσιες μόνιμες στῆλες του. Τά «Θεολογικὰ Χρονικά», ὅπου περιλαμβάνονται ἀναφορὲς σὲ ἐπιστημονικὰ συνέδρια, θεολογικὰ γεγονότα, ἀνακοινωθέντα καὶ πορίσματα συνοδικῶν συνδιασκέψεων, τά «Περιοδικὰ Ἀνάλεκτα», ὅπου γίνεται σύντομη ἐπισκόπηση τῶν ἑλληνικῶν καὶ ξένων θεολογικῶν περιοδικῶν, τό «Βιβλιοστάσιον», ὅπου δημοσιεύονται βιβλιοκριτικὰ δοκίμια καὶ παρουσιάσεις θεολογικῶν μονογραφιῶν, βιβλίων καὶ λοιπῶν ἐκδόσεων καί, τέλος, τό «Ἀναλόγιον», ὅπου δημοσιεύεται ἐνημερωτικὸ δελτίο πρόσφατων θεολογικῶν ἐκδόσεων. Τὸ ἑπόμενο 4ο τεῦχος τῆς Θεολογίας γιὰ τὸ ἔτος 2014, μὲ τὰ ἄρθρα τοῦ δευτέρου μέρους τοῦ ἀφιερώματος «Ἡ Ἁγία Γραφὴ στὴν Ὀρθόδοξη Παράδοση» θὰ κυκλοφορήσει τὸν προσεχῆ Μάρτιο.

Θρησκειακή αγωγή στο ελληνικό λύκειο

Ένα σύγχρονο σχολείο που  ανταποκρίνεται στις  παιδαγωγικές απαιτήσεις  της κοινωνίας δεν μπορεί να εγκλωβίζεται σε μονολιθικές τάσεις και κατηχητικές πρακτικές, συγχέοντας τους ρόλους της εκκλησίας και του κράτους. Η παρεχόμενη Θρησκειακή Αγωγή στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση, και ειδικά στο Λύκειο οφείλει να απευθύνεται σε όλους τους μαθητές και να μη  διαρρηγνύει τον κοινωνικό ιστό αλλά να προάγει την ενότητα και την ομόνοια των πολιτών βασιζόμενη στην αρχή της ανεκτικότητας και το σεβασμό της ετερότητας  κάτι που θα επιτυγχάνεται με τη διαθρησκειακή προσέγγιση των επιμέρους ζητημάτων και αξιών.

Το Μάθημα των Θρησκευτικών που περιγράφουμε στην παρούσα έκδοση προάγει την ενότητα και όχι το διαχωρισμό. Μέσα  από το θρησκειακό εγγραμματισμό καθιστούμε τη Θρησκειακή Αγωγή αναγκαία προϋπόθεση της εκπαιδευτικής διαδικασίας που  καταδεικνύει το σύγχρονο δημοκρατικό σχολείο όχι ως παράγοντα αναπαραγωγής ανισοτήτων και διαφορών, αλλά ως ανοικτό εργαστήριο αξιών όπως η ειρήνη, τα ανθρώπινα δικαιώματα και ο σεβασμός του περιβάλλοντος με κύριο στόχο τη συνύπαρξη.  Η  θεολογία, αντί να  λειτουργεί ως οπισθέλκουσα δύναμη  και αδράνεια, καλείται σήμερα να προσδιορίσει και νοηματοδοτήσει θεολογικά τις δυο επικρατούσες  έννοιες: την παγκοσμιοποίηση και τη μετα-νεωτερικότητα και να καταδείξει σύγχρονους τρόπους πορείας προς τη θρησκειακή γνώση. Ο συγκερασμός της παγκοσμιότητας και των τοπικών ιδιαιτεροτήτων (glocal) είναι επιβεβλημένος και η θρησκευτική γνώση και άρα και αγωγή πρέπει να εστιάσει σε αυτή την προοπτική.

Το Μάθημα των Θρησκευτικών στην ελληνική δημόσια εκπαίδευση, βασισμένο στη διαθεματικότητα και διεπιστημονικότητα και εργαλειακά χρησιμοποιώντας το Μοντέλο Διαδικασίας μόνο θετικά μπορεί να λειτουργήσει στην κοινωνικοποίηση των μαθητών και  να πρωτοπορήσει στη διαμόρφωση της ταυτότητας των νέων και τελικά της ταυτότητας των νέων κοινωνιών βγάζοντάς μας από τη θρησκειακή απομόνωση.

ΛΑΡΙΣΑ: Eνα βιβλίο για τον αγωνιστή ιερέα παπα - Γιώργη Πυρουνάκη

  Η θεολογία και το έργο του ιερέα παπα – Γιώργη Πυρουνάκη, το πρόσωπο του οποίου συμβόλισε στις 10ετίες του ΄70 και του ΄80 μια ιδιότυπη εκδοχή της λεγόμενης «θεολογίας της απελευθέρωσης» με ελληνικές, οικουμενικές και ορθόδοξες συντεταγμένες, παρουσιάσθηκε χθες βράδυ σε εκδήλωση στο βιβλιοπωλείο «Παιδεία» της πόλης μας. Την αφορμή έδωσε το βιβλίο «π. Γεώργιος Πυρουνάκης: Η θεολογία και το έργο ενός ελεύθερου ανθρώπου» που συνέγραψε η Λαρισαία M.Th. θεολόγος εκπαιδευτικός Φωτεινή Οικονόμου και το οποίο πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Αρμός». Η συγγραφέας του βιβλίου κ. Οικονόμου τον χαρακτήρισε ως έναν άνθρωπο «capre diem», άνθρωπο που άρπαζε την κάθε μέρα και τη κάθε στιγμή για να προλάβει να προσφέρει βοήθεια στο εμπερίστατο συνάνθρωπο, να δώσει νόημα ζωής αυθεντικά χριστιανικό στη νεολαία, μέσω οργανωμένων κινήσεων στην περιοχή της Ελευσίνας και της ευρύτερης Αττικής που είχαν ως πυρήνα δράσεως το κύτταρο της Εκκλησίας που λέγεται ενορία. * Την εκδήλωση προλόγισε ο διευθυντής του 14ου Γυμνασίου Nίκος Παύλου Ph.D., ο οποίος αναφέρθηκε στα επίκαιρα, θεολογικά και κοινωνικά, μηνύματα που μεταφέρει στο σήμερα η θεολογία και το έργο του αείμνηστου αγωνιστή ιερέα παπα – Γιώργη Πυρουνάκη και συνεχάρη τη συγγραφέα για την συμβολή της στο εμπλουτισμό της σύγχρονης ιστοριογραφίας, ενώ ο Μ.Th. θεολόγος καθηγητής Χάρης Ανδρεόπουλος, ανέλυσε την αντιδικτατορική δράση και τις παρεμβάσεις του παπα – Γιώργη ενάντια στις αντικανονικές εκτροπές που σημειώθηκαν στο εκκλησιαστικό χώρο κατά τη περίοδο της Επταετίας, τόσο στη πρώτη (1967 – 1973, επί Ιερωνύμου), όσο και στη δεύτερη φάση αυτής (1973 – 1974, επί Σεραφείμ). Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με συζήτηση των εισηγητών με το ακροατήριο. 

[Πηγή: Εφημ. "ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ"]