Να στέκεσαι στα όρια της απογνώσεως,
και όταν δεν μπορείς άλλο,
τότε ν’ απομακρύνεσαι απ’ αυτά.
(γέροντας Σωφρόνιος)
Είναι ευτύχημα το ότι υπάρχει στην ανθρώπινη ύπαρξη αυτή η ποικιλία των χαρακτήρων, των ενεργειών, των χαρισμάτων κ.ο.κ
Μέσα από αυτή την ποικιλία, καθώς και μέσα από τη μοναδικότητά μας, ερχόμαστε αντιμέτωποι με τα καθημερινά μας αδιέξοδα.
Κάποιες φορές συμφωνούμε σε μια μόνιμη συνοδοιπορία μαζί τους ενώ κάποιες άλλες στιγμές παλεύουμε κανονικότατα για κάθε λύση.
Τα παλέματα και οι ήττες πάνε και έρχονται, είναι σαν τα πάθη, φιλεπίστροφα. Χάνουμε συνήθως, αλλά και όταν νικάμε δεν είμαστε βέβαιοι για τη νίκη μας. Ζούμε σαν σε χαμένη νίκη.
Και ίσως γι’ αυτό το λόγο είναι απελπιστικά δύσκολο γ’ αυτόν, που όταν θα σπάσει τα μούτρα του και θα βρίσκεται αιμόφυρτος στην άκρη κάποιου πεζοδρομίου, δεν θα βρίσκεται κανένας όρθιος για να τον πάρει χαμπάρι. Όχι γιατί θα τον προσπερνάνε σαν να μην τον είδαν, αλλά γιατί όλοι γύρω του θα βρίσκονται σε ανάλογη ή και σε χειρότερη θέση.
Και είναι ρίσκο να ισχυριστεί κάποιος ότι είναι σε θέση να λερώσει τα χεράκια του για να ξελασπώσει τον αιμόφυρτο διπλανό του ή αυτόν όπου χαροπαλεύει παραδίπλα, ειδικά όταν έχει δει πόσο σοβαρά είναι και τα δικά του τραύματα.
Ωστόσο, αυτός που θα καταφέρει να σηκωθεί τελικά, χωρίς να πιάσει κουβέντα με την απόγνωση και την απελπισία και προσπερνώντας το θέλημα του μόνιμου πεσίματος, έχει ν’ αντιμετωπίσει, εκτός από τα πονεμένα κομμάτια ψυχοσάρκας του πεσμένου, τα ολοκληρωτικά αδιέξοδα του, τις απογνώσεις του, την κάθε πτωτική εμπλοκή του, και αυτήν επίσης την δυσαρέσκειά του, στο να τον σηκώσει ο τάδε ή ο δείνα.
Εδώ κάπου ξεκινάει και η ανθρώπινη κωμικοτραγωδία που επιζητάει απεγνωσμένα να βρει λύσεις σε κάθε αδιέξοδο της, μόνο από όσους δεν θα βρίσκονται ή δεν θα περνάνε τα ίδια αδιέξοδα. Αυτός ο παροιμιώδης λόγος που λέει, «γιατρέ, γιάτρεψε τον εαυτό σου»1 είναι τόσο διαχρονικός στην ανθρώπινη ιστορία, όσο και το, κοίτα τα χάλια σου και άσε εμάς, μια χαρά είμαστε.
Η προαίρεση λοιπόν μπορεί να είναι φιλότιμη αλλά δεν εξασφαλίζει πάντα την ελπίδα του αλλουνού. Υπάρχει κάποιος που μπορεί να αγαπάει τόσο απεγνωσμένα τα αδιέξοδά του; Όχι να τ’ αγαπάει σαν να επιδιώκει αυτά να υπάρχουν, αλλά να υπάρχουν με την όραση ενός μεγεθυντικού φακού;
Υπήρξαν άνθρωποι που γνώρισαν την άβυσσο στη περιπέτεια της ζωής μέσα από ποικίλους και τελείους διαφορετικούς δρόμους. Άνθρωποι που αντιμετώπισαν τέτοια μεγέθη κινδύνου που ξεπερνούσαν τις δυνάμεις τους, σε σημείο μάλιστα, που παραλίγο να χάσουν και τις ζωές τους,2 και ενώ τους πίεζαν από παντού, δεν τους κατέβαλαν. Και ενώ βρεθήκανε σε αδιέξοδο, το αδιέξοδο δεν τους οδήγησε στην απελπισία.3
Ναι, μπορεί να είμαστε πεταμένοι στο είναι με την τραγική χειρονομία του Θεού, και τώρα μπροστά μας υπάρχει η πτήση αυτή διά μέσου της αβύσσου ΄ πτήση φοβερή και ταυτόχρονα απερίγραπτα μεγαλοπρεπής, που ελκύει με το νόημά της, που γεννά μέσα μας αποφασιστική άρνηση να «δεχθούμε» τον θάνατο. Ναι, ναι, δεν επιτρέπεται σε μάς να σταματήσουμε την ορμή μας, προς το αιώνιο ΄ επιπλέον ακόμη δεν επιτρέπεται σε μάς «να επιστρέψουμε στα οπίσω».4
Όποιοι βλέπουν την άβυσσο, αλλά με μάτια αετού, όποιοι αδράχνουν την άβυσσο με νύχια αετού : αυτοί έχουν θάρρος.5
1. Λουκάς 4:23
2. Κορινθίους Β 1:8
3. Κορινθίους Β 4:8
4. γ. Σωφρόνιος Σαχάρωφ, «γράμματα στη Ρωσία», εκδ. ι. μ. Τιμίου Προδρόμου, σελ.189
5. Φρίντριχ Νίτσε, «έτσι μίλησε ο Ζαρατούστρα», εκδ Βάνιας, σελ. 416
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου