Πολλές από τις πλευρές της ζωής του πρόσφατα εκλιπόντος Πάπα Φραγκίσκου, φρόντισε να μας υπενθυμίσει ή να φέρει στο φως για πρώτη φορά η ειδησεογραφία σε παγκόσμιο επίπεδο. Υπάρχουν όμως και κάποιες πρωτοβουλίες του πραγματικά σημαντικές που παραβλέφθηκαν ηθελημένα ή μη.

Του Ανδρέα Αργυρόπουλου*

Ξεχωρίζει η αγιοποίηση των κληρικών και λαϊκών που μαρτύρησαν αγωνιζόμενοι για την ειρήνη και τη δικαιοσύνη στο πλευρό των αδυνάτων και ανυπεράσπιστων σε χώρες της Λατινικής Αμερικής. Οι συγκεκριμένοι μάρτυρες, εκπρόσωποι ενός αυθεντικού Χριστιανισμού, επηρεασμένοι από την Θεολογία της Απελευθέρωσης, δολοφονήθηκαν από τα ακροδεξιά Τάγματα Θανάτου στο μακρινό Σαλβαντόρ. Ο Πάπας Φραγκίσκος δεν προσπέρασε το μαρτύριο τους, δεν έκανε ότι δεν κατάλαβε, πόσο μάλλον δεν πολέμησε με πάθος, όπως ο προκάτοχός του, τους εκπροσώπους του απελευθερωτικού Χριστιανισμού της Λατινικής Αμερικής, αντίθετα τους τίμησε. Ας ξετυλίξουμε το μικρό αυτό κουβάρι-μαρτυρολόγιο.

Το 1977 δολοφονείται στο Σαλβαντόρ ο π. Ραουλίτο Γκράντε, ένας Ιησουίτης ιερέας, άνθρωπος με βαθιά πίστη στο Χριστό και με μεγάλη αγάπη στον λαό που διακονούσε.  Ήταν ο πρώτος ιερέας, θύμα του εμφυλίου πολέμου. Υπήρξε στενός φίλος του αρχιεπίσκοπου Όσκαρ Ρομέρο. Ο θάνατός του, ήταν η αφορμή για να αλλάξει οριστικά ο Αρχιεπίσκοπος την μετριοπαθή στάση του απέναντι στην κυβέρνηση. Ο π. Ραουλίτο εκφραζόταν δημόσια κατά της αυταρχικής κυβέρνησης και αφιέρωσε το έργο της ζωής του με την οργάνωση των εξαθλιωμένων αγροτών του Ελ Σαλβαδόρ, αγωνιζόμενος για το σεβασμό των δικαιωμάτων τους. Οι γαιοκτήμονες είδαν την οργάνωση των αγροτών ως απειλή για τη δύναμή τους. Το Σάββατο στις 12 Μαρτίου του 1977, συνοδευόμενος από τον Manuel Solorzano 72 ετών, πατέρα δέκα παιδιών, και τον νεαρό Νέλσον Rutilio Lemus 16 ετών έφυγαν από την ενορία του στο Αγκιλαρές για να λειτουργήσει στο Ελ Παϊσνάλ. Δεν  κατάφεραν όμως ποτέ να φθάσουν. Ενώ οδηγούσε μέσα σε ένα αγροτικό δρόμο δέχθηκαν επίθεση από τα Τάγματα Θανάτου και έπεσαν και οι τρεις νεκροί, «θερισμένοι» από τις σφαίρες των πολυβόλων. Το σύνθημα των ακροδεξιών που κυκλοφορούσε ευρέως: «Γίνε πατριώτης –Σκότωσε έναν παπά» ήδη γινόταν πράξη.

Θα περάσουν τα χρόνια και το Σάββατο 22 Ιανουαρίου του 2022 ο καρδινάλιος Γκρεγκόριο Ρόζα Τσάβες εκπροσωπώντας τον Πάπα Φραγκίσκο θα αγιοποιήσει τους τρεις μάρτυρες μαζί με τον Ιταλό Φραγκισκανό Φρέϊ Κόσμε Σπεσότο που δολοφονήθηκε και αυτός στο Σαλβαντόρ ενώ προσευχόταν λίγο πριν αρχίσει η Θ. Λειτουργία. Ο Σπεσότο ήταν, όπως ο Γκράντε, αλληλέγγυος στον αγώνα των φτωχών χωρικών και ένθερμος υποστηρικτής των δικαιωμάτων τους. Είχε καταδικάσει κατ’ επανάληψη τις αδικίες που οι πλούσιοι γαιοκτήμονες διέπρατταν σε βάρος τους.

Της αγιοποίησης των τεσσάρων θα προηγηθεί αυτή του γνωστού σε όλους μας Αρχιεπισκόπου Σαλβαντόρ Όσκαρ Ρομέρο (14 Οκτώβρη του 2018) πάλι με πρωτοβουλία του Φραγκίσκου. Ο πάπας Φραγκίσκος έκρινε ότι ο αγωνιστής Αρχιεπίσκοπος του Ελ Σαλβαδόρ Όσκαρ Ρομέρο, ο οποίος είχε δολοφονηθεί από τα «Τάγματα Θανάτου» μέσα στο ναό του Νοσοκομείου του Σαν Σαλβαντόρ στις 24 Μαρτίου 1980, πέθανε ως μάρτυρας, για αυτό το λόγο θα ανακηρυχθεί Μάρτυρας της Καθολικής Εκκλησίας  

Ο πάπας ενέκρινε διάταγμα στο οποίο αναφέρεται ότι ο Ρομέρο δολοφονήθηκε σε πράξη «μίσους κατά της πίστεως». Το διάταγμα αυτό επικυρώνει τις προτάσεις μιας επιτροπής καρδιναλίων και θεολόγων. Ο Φραγκίσκος, προώθησε τη διαδικασία αγιοποίησης του Ρομέρο λίγο μετά την ανάδειξή του στο παπικό αξίωμα τον Μάρτιο του 2013. Οι προκάτοχοι του ο Ιωάννης Παύλος Β΄ και ο Βενέδικτος ΙΣΤ΄ είχαν παγώσει την διαδικασία αγιοποίησης του καθώς τον θεωρούσαν προσκείμενο στη Θεολογία της Απελευθέρωσης. Κατά τη διάρκεια της κηδείας του Ρομέρο την 30η Μαρτίου 1980 στον καθεδρικό ναό της πρωτεύουσας, γνωστοί «άγνωστοι» πυροβόλησαν και πέταξαν εκρηκτικά στο πλήθος των 50.000 πολιτών που είχαν συγκεντρωθεί. Περισσότεροι από 40 οι νεκροί και πολλοί οι τραυματίες…

Μπορεί ο αριθμός των αγιοποιημένων μαρτύρων να είναι μικρός μπροστά σε αυτόν των αναρίθμητων χριστιανών που βασανίστηκαν, διώχθηκαν και φονεύθηκαν στη συγκεκριμένη ήπειρο, όμως είναι ένα πρώτο βήμα, μια μικρή επανάσταση για όποιον γνωρίζει τις αγκυλώσεις των  θεσμικών εκκλησιών και μάλιστα του Βατικανού. Να ελπίσουμε ότι ο νέος Πάπας να ακολουθήσει τον δρόμο που ήδη άνοιξε ο προκάτοχός του.

*Ανδρέας Αργυρόπουλος, θεολόγος – συγγραφέας