ΚΑΙΡΟΣ: Θρησκευτικά,Μια άλλη πρόταση για το Δημοτικό

                                                                           Χολαργός 13-5-2016

Μια άλλη πρόταση για το δημοτικό…

Ήδη έχουν παρέλθει δυο εβδομάδες από την ανακοίνωση του ΥΠΠΕΘ για το νέο τύπο Δημοτικού σχολείου που θα λειτουργήσει το επόμενο σχολ. έτος σε όλη την επικράτεια, η οποία επιφέρει σημαντικές ανακατατάξεις, αλλαγές, περικοπές ωρών και ανάμεσα σε αυτές τη μείωση των ωρών διδασκαλίας του μαθήματος των Θρησκευτικών στη Ε΄ και ΣΤ΄ Δημοτικού. Υπήρχε η ελπίδα ότι θα επανεξεταζόταν η απόφαση αυτή αλλά αυτή μάλλον οριστικοποιήθηκε. Διαφαίνεται ότι ακόμη και η εκπαιδευτική πολιτική ως δέσμια των μνημονίων οφείλει κι αυτή να «θυσιάσει» διδακτικές ώρες, διδακτικά αντικείμενα, αναπληρωτές και ειδικότητες προκειμένου να μην ξεφύγει από τα ασφυκτικά δημοσιονομικά πλαίσια η οικονομία της χώρας μας.

Ο σύλλογός μας θεωρεί σοβαρότατο ατόπημα τη μείωση των ωρών διδασκαλίας Θρησκευτικών στις προαναφερθείσες τάξεις από τη στιγμή που:

1.      «Εδώ έχουμε μετανάστες, εδώ γίνονται πόλεμοι στην περιοχή μας πάνω σε δόγματα θρησκευτικά, δεν θα ξέρουν τα παιδιά στο σχολείο τι γίνεται γύρω τους;» (κ. Φίλης Υπουργός ΥΠΠΕΘ στην εκπομπή «Καλημέρα Ελλάδα» Antenna 11-5-2016).

2.      Δεν ολοκληρώθηκε ο λεγόμενος διάλογος για την Παιδεία και δεν οριστικοποιήθηκαν πορίσματα ή συμπεράσματα από αυτόν. Είναι χαρακτηριστικό ότι ενώ η ΔΟΕ δεν έφυγε από το τραπέζι του διαλόγου, το ΥΠΠΕΘ την «αδειάζει» και σπεύδει ταχέως να υλοποιήσει αυτά που του ζητούν κι όχι αυτά στα οποία  διαλέγεται.

3.      Δεν υπηρετείται η πολλάκις εξαγγελόμενη θέση του ΥΠΠΕΘ για           «αναμόρφωση των Θρησκευτικών, να μην είναι ώρα του παιδιού στα σχολεία, να αποκτήσει ουσιαστική μορφωτική υπόσταση…» (κ. Φίλης στην ίδια εκπομπή) από τη στιγμή που αν μιλά για την εισαγωγή και γενίκευση στο σχολείο των πιλοτικών νέων ΑΠΣ, αυτά είναι δομημένα στην πρακτική του συνεχόμενου 2ωρου. Μήπως είμαστε έτοιμοι κι εδώ να «μπαλώσουμε» καταστάσεις; Να πάμε π.χ. στα δυο 2ωρα το μήνα για τα Θρησκευτικά και αντίστοιχα την Κοινωνική Πολιτική Αγωγή που είναι κι αυτή μονόωρο μάθημα με συνέπεια σε τυχόν επισκέψεις, εκδρομές τάξεων να «χάνεται» το μάθημα μέσα στο χρόνο κι άντε να το ξαναπιάσεις από εκεί που το άφησες με τα παιδιά…    

        Ο σύλλογός μας με νηφαλιότητα και σοβαρότητα προσπαθεί πέρα από κραυγές και αναθέματα να εγκύψει στο πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί γιατί πιστεύει ότι με τη μείωση του μτΘ στις συγκεκριμένες «μεγάλες» τάξεις χάνεται η ευκαιρία που έχουν τα παιδιά για ουσιαστική γνωριμία, προβληματισμό, και ανάπτυξη κριτικής σκέψης  των δικών τους θρησκευτικών «πιστεύω», των διπλανών τους αλλά και των πιο μακρινών άλλων ανθρώπων σε ένα σαφώς παιδαγωγικά υψηλότερο και ποιοτικότερο επίπεδο από ότι στις μικρότερες τάξεις. Στο πέρασμά τους στο Γυμνάσιο υπάρχει ο κίνδυνος να έχουν σοβαρές ελλείψεις στη θρησκευτική τους παιδεία οι οποίες μάλιστα να μην αναπληρωθούν ποτέ. Γι αυτό λοιπόν ο σύλλογός μας, με σεβασμό πάντοτε προς όλα τα διδακτικά αντικείμενα που ένα ένα αλλά και όλα μαζί βοηθούν στην οικοδόμηση της προσωπικότητας του παιδιού και αφού πρόκειται για τετελεσμένο γεγονός το 30ωρο την εβδομάδα ανά τάξη του Δημοτικού σχολείου, έρχεται να προτείνει με στενάχωρη ίσως διάθεση καταρχήν αλλά με όφελος μάλλον αν εφαρμοστεί μελετημένα και μεθοδικά, την μείωση όχι των ωρών του μαθήματος των Θρησκευτικών αλλά του μαθήματος της Γεωγραφίας και μάλιστα σύζευξή του με το μάθημα της Ιστορίας έτσι ώστε να «ωφελούνται» και τα δυο μαθήματα. Ήδη από την εφαρμογή των ισχυόντων ΔΕΠΠΣ-ΑΠΣ υπήρχαν απόψεις και μέσα στο πρώην Παιδαγωγικό Ινστιτούτο (βλ. Γ. Καρανάσιος,  Διαθεματικότητα: Γεωγραφία και Ιστορία, οι «Επιστήμες του χάρτη», περιοδικό Επιθεώρηση Εκπαιδευτικών Θεμάτων, τχ. 7,       Νοέμβριος 2002, σελ. 200-208) για την ισχυρή οργανική σχέση και συγγένεια των επιστημών της Ιστορίας (ορίζεται με βάση το χρόνο) και Γεωγραφίας (ορίζεται με βάση το χώρο). Η  επιστημονική γεωγραφία πλέον δεν ταυτίζεται με την ατέρμονη παράθεση και εκμάθηση βουνών, πεδιάδων, κόλπων, ποταμών και λοιπών γεωγραφικών όρων αλλά ένα σημαντικό κομμάτι της αφορά τις ανθρώπινες δραστηριότητες μέσα στο χώρο. Στη γαλλική εκπαίδευση εφαρμόζεται εδώ και πολλές δεκαετίες η συνεξέταση πολλών ιστορικών και γεωγραφικών θεμάτων με την αξιοποίηση των σύγχρονων πολυπρισματικών θεωρήσεων που προσφέρουν οι αντίστοιχες επιστήμες ενώ τα σχολικά βιβλία έχουν σε πολλές περιπτώσεις μικτή, ιστορική και  γεωγραφική ύλη. Αλλά και στην Ελλάδα τα ήδη υπάρχοντα διδακτικά εγχειρίδια Γεωγραφίας εμφανίζουν στα πλαίσια της διαθεματικότητας ως συγγενικό τους χώρο την ενασχόληση με ιστορικά θέματα. Ακόμη ένα βήμα παραπάνω αποτελεί και το πιλοτικό νέο ΑΠΣ Γεωγραφίας όπου τονίζεται συμπερασματικά: «Η Γεωγραφία είναι το διδακτικό αντικείμενο που δημιουργεί και διατηρεί το ενδιαφέρον και την αίσθηση αναζήτησης για τόπους και βοηθάει τους μαθητές να κατανοήσουν έναν πολύπλευρο και δυναμικό κόσμο που αλλάζει. Εξηγεί πού βρίσκονται οι τόποι, πώς οι τόποι και τα τοπία σχηματίστηκαν, πώς άνθρωποι και περιβάλλοντα αλληλεπιδρούν και πώς μια σειρά από διαφορετικές οικονομίες, κοινωνίες και περιβάλλοντα συνδέονται μεταξύ τους» (Πρόγραμμα Σπουδών Γεωγραφίας Δημοτικού για το Νέο Σχολείο, 2011, σελ. 4).

          Ο σύλλογός μας λοιπόν προτείνει την αλλαγή αυτή προς την πολιτική και επιστημονική ηγεσία του ΥΠΠΕΘ γιατί αποτελεί τη μόνη εφικτή, αυτή τη στιγμή, λύση με το μικρότερο «κόστος» για όλα τα εμπλεκόμενα διδακτικά αντικείμενα και πάνω απ΄όλα «υπηρετεί» τους μαθητές που πολλαπλά θα ωφεληθούν, και με τη νέα θέαση και προσέγγιση Γεωγραφίας και Ιστορίας αλλά και το νέο τρόπο σπουδής στα Θρησκευτικά.     

                                                      Το   Δ. Σ