Το Τμήμα Θεολογίας για τους αδιόριστους Θεολόγους

	Το Τμήμα Θεολογίας του Α.Π.Θ., κατά τη συνεδρίασή της Γ.Σ. του με αριθμό 398/21-12-12, συζήτησε το θέμα της αδιοριστίας των Πτυχιούχων Θεολογίας και εκφράζει την έντονη δυσαρέσκειά του, γιατί δεν καλύπτονται οι κενές θέσεις θεολόγων που υπάρχουν στην Εκπαίδευση

Θανάσης Ν. Παπαθανασίου:Ένας Ιάπωνας δίχως σχιστά μάτια. Άγιος Νικόλαος Κασάτκιν: εκατό χρόνια από την κοίμηση του.

                                                   

Δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Σύναξη 124 (2012), σσ. 83-88.

Το 2012 συμπληρώθηκε αιώνας από την κοίμηση ενός εκ των σημαντικοτέρων Ορθοδόξων ιεραποστόλων της νεότερης εποχής: του ρώσου Νικολάου (κατά κόσμον Ιβάν Ντμίτριεβιτς) Κασάτκιν (1836-1912). Τον Φεβρουάριο του 1861 πρωτοπάτησε την ιαπωνική γη, η οποία και τον δέχτηκε στην αγκαλιά της, πάλι Φεβρουάριο, μετά από πενηνταένα χρόνια αδιάκοπης διακονίας της σάρκωσης του ευαγγελίου σε έναν αλλιώτικο πολιτισμό. Πρώτος επίσκοπος (1880) και αρχιεπίσκοπος (1906) της εν Ιαπωνία Ορθόδοξης Εκκλησίας (Χαρισουτόσου Σεϊκυοκάι - Harisutosu Seikyokai), ο Νικόλαος, του οποίου η μνήμη πανηγυρίζεται στις 3 Φεβρουαρίου, έχει αφήσει μια κληρονομιά για την οποία προεχόντως Ρώσοι και Ιάπωνες, αλλά πλέον και δυτικοί μελετητές δείχνουν εξαιρετικό ενδιαφέρον, ιδιαίτερα μάλιστα μετά την ανακάλυψη των εκτεταμένων ημερολογίων του (1870-1911[1]) στα Εθνικά Αρχεία της Αγίας Πετρούπολης το 1979. Γραμμένα στη ρωσική, τα ημερολόγια είναι μπαξές πληροφόρησης για πλήθος πεδίων (ιστορία, γλωσσολογία, ιεραποστολική, πολιτισμό, διπλωματία) και καρτερούν τον κόπο όσων υποψιάζονται ότι μετά τη στροφή έχει ακόμα πολύν δρόμο. Είναι, επί πλέον, χαρακτηριστικό ότι τα ημερολόγια γέμουν και πολύ προσωπικών καταγραφών, τόσο προσωπικών, ώστε ορισμένοι εκκλησιαστικοί άνθρωποι εξέφρασαν τη δυσφορία τους για τη συνολική δημοσίευσή τους[2]. Αλλά, θα ήταν δυνατό να μαντρώνεται η σπουδή σε προεπιλεγμένο υλικό; Με τι κριτήρια; Και με τίνος απόφαση;

Οι Ελλαδίτες λάμβαναν πληροφορίες για την εν Ιαπωνία νεοσύστατη Ορθόδοξη Εκκλησία ήδη στα τέλη του 19ου αιώνα[3]. Μάλιστα το 1891 ο πρίγκηπας Γεώργιος επισκέφθηκε τη χώρα μαζί με το εξάδελφό του ρώσο τσάρεβιτς Νικόλαο Ρωμανώφ, το δε 1893 επισκέφθηκε το ιεραποστολικό κέντρο στο Τόκυο ο επίσκοπος Ζακύνθου Διονύσιος[4]. Σφαιρικότερα από ιστορικής και θεολογικής πλευράς μελετήματα εμφανίστηκαν στην Ελλάδα μισόν αιώνα μετά την εκδημία του Νικολάου, χάρη στην παρέμβαση του Διορθόδοξου Ιεραποστολικού Κέντρου "Πορευθέντες": μερικά στις αρχές της δεκαετίας του 1960[5] και κάποια το 1971[6]. Στη συνέχεια, πέρα από σποραδικά δημοσιεύματα[7], δεν ευτυχήσαμε -απ' όσο μπορώ να ξέρω- να έχουμε κάποιο συνθετικό έργο, που να έχει παρακολουθήσει την κατοπινή έρευνα. Τα πλέον διαθέσιμα σήμερα μελετήματα είναι δύο εκ των προμνημονευθέντων, αμφότερα του νυν αρχιεπισκόπου Αλβανίας, που επανεκδόθηκαν το 2009 μεταγλωττισμένα και με μια ελάχιστη προσθήκη[8]. Έξω, πάντως, από την Ελλάδα, τη χώρα με δύο θεολογικές σχολές και τέσσερις εκκλησιαστικές ακαδημίες, συναντά κανείς, κυρίως από τη δεκαετία του 1970, διαφόρων ειδών μελέτες (μεταπτυχιακών συμπεριλαμβανομένων[9]) πάνω στο έργο του φωτιστή των Ιαπώνων.

Από το πυλύεδρο έργο του Νικολάου, τρία μόνο σημεία θα επισημάνω εδώ, ενδεικτικά της δυναμικής που μπορεί να προσφέρει μια κριτική έρευνα.

1. O Νικόλαος ήταν πατριώτης, και μάλλον αρκετά επιφυλακτικός απέναντι στον αντιπαραδοσιακό μοντερνισμό. Μπορεί, λοιπόν, να φανταστεί κανείς τις αναδράσεις που επιτελέστηκαν στη συνείδησή του όταν, με το ξέσπασμα του Ρωσο-ιαπωνικού πολέμου το 1904, επέλεξε, δίνοντας προτεραιότητα στα εκκλησιαστικά κριτήρια, να παραμείνει στη γη της τοπικής του, ιαπωνικής εκκλησίας, κι όχι να αναχωρήσει, όπως οι άλλοι ρώσοι υπήκοοι, για την κατά κόσμον πατρίδα. Την εγκύκλιο που απηύθυνε στις 11 Φεβρουαρίου (πάλι Φεβρουάριος!) 1904 στο ποίμνιό του, τη μνημονεύουν διάφορα δημοσιεύματα, το εκτενέστερο όμως απόσπασμά της μας το έδωσε ο Ηλίας Βουλγαράκης[10]. Χάριν όσων δεν το έχουν υπόψη τους, το μεταγράφω στην καθομιλουμένη:

Εκπληρώστε, αδελφοί και αδελφές, ό,τι απαιτεί από σάς το καθήκον σας ως πιστών υπηκόων. Να δέεστε στο Θεό για να παρέχει νίκες στις αυτοκρατορικές σας στρατιές,  να ευχαριστείτε τον Θεό για τις νίκες που θα δωρίζει, να προσφέρετε για τις ανάγκες του πολέμου. Εσείς που θα κληθείτε στα πεδία των μαχών, πρέπει να πολεμήσετε χωρίς να νοιάζεστε για τη ζωή σας, όχι όμως από μίσος κατά του εχθρού, αλλά από αγάπη για τους συμπατριώτες σας, ενθυμούμενοι τους λόγους του Σωτήρα: "μείζονα ταύτης αγάπην ουδείς έχει, ίνα την ψυχήν αυτού θη υπέρ των φίλων αυτού" (Ιω. 5:13). Με δυο λόγια, κάντε ό,τι απαιτεί από σάς η αγάπη προς την πατρίδα [...]. Όμως, εκτός από την επίγεια πατρίδα έχουμε και επουράνια. Σ' αυτήν ανήκουν όλοι οι άνθρωποι, αδιακρίτως εθνικότητας, διότι όλοι είναι εξ ίσου παιδιά του ουράνιου Πατέρα και αδέρφια μεταξύ τους. Η πατρίδα μας αυτή είναι η Εκκλησία, της οποίας είμαστε όλοι εξ ίσου μέλη, και στην οποία τα παιδιά του ουράνιου Πατέρα απαρτίζουν πραγματικά μία και την αυτή οικογένεια. Ως εκ τούτου δεν χωρίζομαι από σας, αδερφοί και αδερφές, αλλά παραμένω στην οικογένεια που είναι δική σας, όπως και δική μου. Από κοινού καλούμαστε να εκπληρώσουμε τα καθήκοντά μας προς τον ουράνιο Πατέρα μας, όπως αρμόζει στον καθένα μας.

2. Ο Νικόλαος ανέδειξε εμπράκτως σημαντικά χαρακτηριστικά της Ορθόδοξης ιεραποστολής (δημιουργία γηγενούς εκκλησίας με γηγενή κλήρο, εκτεταμένο μεταφραστικό έργο, πρόσληψη ιαπωνικών πολιτισμικών δεδομένων κοκ). Την εποχή εκείνη, αυτά τα χαρακτηριστικά διαφοροποιούσαν αρκετά την Ορθόδοξη παρουσία από ετερόδοξες ιεραποστολές, οι οποίες συνήθως δεν διέκριναν τον εκχριστιανισμό από τον εκδυτικισμό. Για την εποχή, ήταν επαναστατική η εκ μέρους του Νικολάου κατάφαση (έστω και με μια νότα στατικότητας) της πολιτισμικής ετερότητας των λαών παγκοσμίως, όπως την εξέφρασε το 1880 απευθυνόμενος στο ποίμνιό του μετά από μεγάλο του ταξίδι στις ΗΠΑ, την Αγγλία, τη Ρωσία και την Κωνσταντινούπολη:

Έχω ταξιδέψει σ' όλο τον κόσμο δυο φορές κι έχω δει διάφορες χώρες. Υπάρχουν άνθρωποι λευκοί και μαύροι, άνθρωποι περισσότερο κι άνθρωποι λιγότερο ανεπτυγμένοι, άλλοι ντυμένοι κι άλλοι σχεδόν γυμνοί. Ο Θεός δημιούργησε διαφορετικά κλίματα, διαφoρετική ένδυση, διαφορετικές τροφές και έθιμα. Είναι φυσικό να διαφέρουν οι χώρες και οι κυβερνήσεις τους. Είναι σαφές ότι δεν πρέπει να προσπαθήσουμε να τους κάνουμε ίδιο πράγμα, αλλά θα πρέπει τα πράγματα να μείνουν όπως είναι, μέχρι το τέλος του κόσμου. Αυτό είναι το θέλημα του Θεού. Παρ' όλο που η εξωτερική εμφάνισή τους διαφέρει, όλοι οι άνθρωποι είναι ένα. Δεν έχε σημασία πού ζουν. Όλοι οι άνθρωποι είναι ίδιοι, υπό την έννοια ότι όλοι έχουν συνείδηση, γνωρίζουν τι είναι καλό και τι κακό, και διαθέτουν όλοι τη δυνατότητα για πίστη. Μήπως αυτο δεν είναι σημάδι ότι όλοι οι άνθρωποι είναι παιδιά του Θεού; Είναι Ορθόδοξο καθήκον μας να οδηγήσουμε αυτούς που είναι ακόμη χαμένοι και περπατούν στο σκοτάδι[11].       

Αλλά θα ήταν λειψή (και άρα λαθεμένη) εικόνα αν κανείς συνάγει μόνο αντιδιαστολή προς τη δυτικό Χριστινοσύνη. Ο Νικόλαος είχε επίγνωση της χριστιανικής διαίρεσης, αλλά δεν έφτανε σε απομονωτισμό (και μάλιστα, μισόν αιώνα, χοντρικά πριν από τη δημιουργία της οικουμενικής κίνησης). Τα Πρακτικά του περίφημου παγκόσμιου προτεσταντικού ιεραποστολικού συνεδρίου στο Εδιμβούργο το 1910, μνημονεύουν την απάντηση του Κασάτκιν στην πρόσκληση που του είχε απευθυνθεί, και στην οποία δεν ανταποκρίθηκε:

Τελώ σε φιλικές, ή μάλλον σε αδελφικές σχέσεις με όλους τους ιεραποστόλους των άλλων τμημάτων [σσ: του Χριστιανισμού] που γνωρίζω, και το ίδιο οι Χριστιανοί μας με τους δικούς τους Χριστιανούς. Έτσι θα παραμείνουμε, όσο μας αφορά, διότι γνωρίζουμε ότι το πρώτο χρέος μας ως Χριστιανών είναι να καλλιεργήσουμε τη χριστιανική αγάπη προς όλους τους ανθρώπους και ειδικά προς τους εν Χριστώ αδελφούς μας. Ωστόσο δεν υπάρχει πραγματική και πλήρης ενότητα μεταξύ ημών και των άλλων τμημάτων. Κι επί πλέον βρισκόμαστε μακριά από αυτή την ενότητα, διότι είμαστε διαιρεμένοι όσον αφορά τη χριστιανική διδασκαλία[12].

Ο Νικόλαος είχε προσωπικές σχέσεις με αξιόλογους ετερόδοξους ιεραποστόλους[13], αλλά συμμετείχε  και σε διαβουλεύσεις σχετικά με τη διαχριστιανική ενότητα, ιδίως με την Αγγλικανική εκκλησία. Από το 1907 συμπεριλαμβανόταν στους μέντορες της "Εταιρείας για την Προαγωγή της Ένωσης της Ανατολικής Ορθόδοξης και της Αγγλικανικής Εκκλησίας", η οποία ιδρύθηκε το 1906 στην Αγγλία και διέθετε παράρτημα στο Τόκυο. Στην ιαπωνική πρωτεύουσα ο Νικόλαος συμμετείχε, μαζί με τον π. Ηenry Scott Jefferys της Επισκοπελιανής Εκκλησίας των ΗΠΑ, σε σχετική ομάδα εργασίας[14].

3. Ο Νικόλαος ήταν αποφασιστικά προσανατολισμένος προς μια νέα σάρκωση του Ευαγγελίου. Το 1903 έλεγε στην γενική συνέλεση της εκκλησίας του:

Είμαι πεπεισμένος ότι τώρα, όπως και ανέκαθεν, στη λεγόμενη Yamato-damashii [τη γιαπωνέζικη ψυχή, το γιαπωνέζικο πνεύμα] ζει ανιδιοτελής δύναμη [...]. Αλλο ένα αξιοσμείωτο χαρακτηριστικό της Yamato-damashii είναι η ισχυρή αυτοπεποίθηση, πράγμα που κάνει τον ιαπωνικό λαό να δίνεται ψυχή τε και σώματι στον στόχο που έχει τεθεί [...]. Επί πλέον, στα βάθη του εθνικού πνεύματος των Ιαπώνων υπάρχει αναμφίβολα μια εκπληκτική θρησκευτικότητα και ως εκ τούτου αυταπάρνηση κατά τη διακονία μιας θρησκείας [...]. Δεν αμφιβάλλω πως, αν κανείς αρχίζει να αναζητά, θα βρει εδώ πατέρες σαν τον Ζεβεδαίο του ευαγγελίου, που δεν απαγόρευσε στα παιδιά του να αφήσουν τον ίδιο και κάθε τι, προκειμένου να ακολουθήσουν τον Σωτήρα. Θα βρείτε επίσης εδώ υιούς του Ζεβεδαίου, οι οποίοι είναι έτοιμοι να αφήσουν τους πατέρες τους και κάθε τι προκειμένου να υπηρετήσουν τον Θεό και Σωτήρα τους[15].     

Ποιες, λοιπόν, διαστάσεις μπορεί να λάβει η σάρκωση του Ευαγγελίου στα εκάστοτε πολιτισμικά δεδομένα, ώστε η πραγματική, συγκεκριμένη, σημερινή ζωή να εγκεντρίζεται στη Βασιλεία; Ο Νικόλαος αναγνώριζε πρωτεύοντα ρόλο στη χρήση της γηγενούς γλώσσας. "Ακόμα και στο μικρότερο εκκλησίασμα", έλεγε, "οι ακολουθίες πρέπει να γίνονται στα γιαπωνέζικα[16]". Εκπόνησε μεταφράσεις σε εκλεπτυσμένη, περίπου λόγια ιαπωνική γλώσσα. Μα, όπως συμβαίνει πάντα, μια ουσιαστική προσπάθεια μετά-φρασης αφορά όχι μόνο αντιστοίχιση λέξεων, αλλά και νοημάτων, βιωμάτων, παραστάσεων. Έχει, για παράδειγμα, επισημανθεί ότι την κυριακή φράση "τον άρτον ημών τον επιούσιον" ο Κασάτκιν την απέδωσε ως "την τροφήν ημών την επιούσιαν", με ιδεόγραμμα που κατά βάσιν σημαίνει "ρύζι"[17]. Κι από την άλλη, παρ' όλο που ο Νικόλαος εκτιμούσε εξαιρετικά την ρωσική εκκλησιαστική μουσική και φρόντιζε για την μουσική κατάρτιση των στελεχών της αρτιγέννηστης εκκλησίας, φέρεται να εξέφρασε την επιθυμία για μια εκκλησιαστική μουσική δημιουργία αληθινά ιαπωνική[18].  

Τα τελευταἰα λόγια του Νικολάου, όπως τα διέκοπτε πόνος στην καρδιά, και όπως μας παραδόθηκαν από τους αυτήκοες μαθητές του, θυμίζουν την ταπεινότητα των μεγάλων, την οποία αδιάκοπα συναντάμε στο διάβα της Εκκλησίας:

Καθώς κοιτώ το δρόμο που ακολούθησα στη ζωή μου... και τι έγινε, λοιπόν;... Μόνο σκοτάδι!... Ό,τι έγινε, έγινε από τον Θεό, κι εγώ... τι ασημαντότητα! Τίποτα, μηδέν, κυριολεκτικά μηδέν!... Και, αν μόλις και μετά βίας σώζεται ένας δίκαιος, πού θα βρεθώ εγώ, ένας αμαρτωλός; Μου αξίζει το χειρότερο μέρος της αβύσσου[19].  

---

[1]    Κennosuke Nakamura, "Some aspects of the life and work of St Nikolai of Japan", Saint Nikolai Kasatkin and the Orthodox Mission in Japan. A Collection of Writings by an International Group of Scholars about St Nikolai, his Disciples, and the Mission (επιμ. Michael Van Remortel – Peter Chang), εκδ. Divine Ascent Press, Monastery of St John of Shanghai and San Francisco, Point Reyes Station, California 2003, σσ. 82-86. Στα καθ' ημάς, έχουν δημοσιευτεί μερικές ειδήσεις για τα ημερολόγια. Βλ. "Ιάπωνας ανακαλύπτει στη βιβλιοθήκη του Λένινγκραντ το ημερολόγιο του Νικολάου Κασάτκιν", Πάντα τα Έθνη 3 (1982), σ. 12. Θανάσης Ν. Παπαθανασίου, "Αρκεί να πεις Νικολάι-Ντο", Πάντα τα Έθνη 50 (1994), σσ. 54-55. Ειρήνη Λιγνού, "Έκδοση του Ημερολογίου του Ορθοδόξου ιεραποστόλου Νικολάου Κασάτκιν", Πάντα τα Έθνη 58 (1996), σσ. 44-45.

[2]    "Εditors' Preace", St Nikolai Kasatkin, ό.π., σσ. xiv-xv.

[3]    Τις ειδήσεις αυτές συγκέντρωσε ο Ηλίας Βουλγαράκης, Η ιεραποστολή κατά τα ελληνικά κείμενα από του 1821 μέχρι του 1917, εκδ. Πορευθέντες, Εν Αθήναις 1971, σσ. 196-215.

[4]    Michael Van Remortel, "Historical Introduction", St Nikolai Kasatkin, ό.π., σσ. 16-17. Eleonora Sablina, "Pathways of a pilgrim from Russia", St Nikolai Kasatkin, ό.π., σ. 51. Πρόκειται για τον Διονύσιο Γ΄ Πλαίσα (1852-1933)· βλ. π. Παναγιώτης Καποδίστριας, Ζακυνθινοί επίσκοποι στον κόσμο, εκδ. Ι. Μητρόπολις Ζακύνθου, 2004, σσ. 66-73.

[5]    Ν(ikita) Struve, "Η ιεραποστολική δράσις της ρωσσικής Εκκλησίας", Πορευθέντες 10 (1961), σσ. 23-24. Ι. Ν. Σαμπάτιν, "Νικόλαος Κασάτκιν", Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια 9 (1963), σσ. 534-535. (Αναστάσιος Γιαννουλάτος), "Orthodoxy in the Land of the Rising Sun", Orthodoxy 1964. A Pan-Othodox Symposium (επιμ. The Brotherhood of Theologians "Zoe"), Athens 1964, σσ. 300-319.

[6]    Aρχιμ. Αναστάσιος Γ. Γιαννουλάτος, Ο όρθρος της Ορθοδοξίας εις την Ιαπωνίαν, Αθήναι 1971 (το οποίο όμως αφορά μόνο την πρώτη δεκαετία της ορθόδοξης παρουσίας στην Ιαπωνία) και Βουλγαράκης, ό.π..

[7]    Βλ. λ.χ. Kawamata Käsucinde, "Eγκαίνια του Νικολάι-Ντο" (μτφρ. Στ. Παπαλεξανδρόπουλος), Πάντα τα Έθνη 4 (1982), σσ. 22-24. Μιχάλη Μακράκη, "Η συνάντηση του Ντοστογιέφσκι με τον Αρχιεπίσκοπο της Ιαπωνίας Νικολάι Κασάτκιν", Πάντα τα Έθνη  6 (1983), σσ. 26-28. Naomi Takahasi, "Ο φωτιστής της Ιαπωνίας Νικόλαος Κασάτκιν", Πάντα τα Εθνη 6 (1983), σσ. 6-7. Aπό τα πιο πρόσφατα βλ. ενδεικτικά την αναπαραγωγή των βασικών βιογραφικών δεδομένων στον Νέο Συναξαριστή, εκδ. Ίνδικτος, τ. 6, Αθήνα 2006, σσ. 31-33, στον Πρόλογο του αρχιμ. Νικόδημου Γ. Αεράκη, Ασματική ακολουθία και ιερά παράκλησις του εν αγίοις πατρός ημών Νικολάου Κασάτκιν, αρχιεπισκόπου Ιαπωνίας, εκδ. Ορθόδοξος Κυψέλη, Θεσσαλονίκη 2007, σσ. 5-7, και στο επετειακό Μ.Σ.Π, «Άγιος Νικόλαος (Κασάτκιν), ο φωτιστής της Ιαπωνίας. Εκατό χρόνια από την κοίμησή του (1912-2012)», Πάντα τα Έθνη 122 (2012), σσ. 3-9. 

[8]    Είναι τα "Οrthodoxy in the Land", ό.π., και Ο όρθρος, ό.π., αμφότερα στο: Αναστασίου, αρχιεπισκόπου Τιράνων και πάσης Αλβανίας, Έως εσχάτου της γης. Ιστορικά ιεραποστολικά μελετήματα, εκδ. Αποστολικής Διακονίας, Αθήνα 2009, σσ. 221-287.

[9]    Στον δυτικό χώρο βλ. ενδεικτικά τις μεταπτυχιακές εργασίες: Anthony Ishido, The Achievement of St. Nicholas, Equal of the Apostles and Evangelizer of Japan (M. Div. thesis), St Vladimir's Orthodox Theological Seminary, 1974. John Bartholomew, The missionary activity of St. Nicholas of Japan (M. Div. thesis), St. Vladimir's Orthodox Theological Seminary, 1987. Τα άρθρα σε περιοδικά είναι, βεβαίως, πολυάριθμα. Ιδιαίτερη σπουδαιότητα έχει το προμνημονευθέν συλλογικό έργο Saint Nikolai Kasatkin, καθ’ όσον προσφέρει, συν τοις άλλοις, σε αγγλική μετάφραση, σημαντικά μελετήματα γραμμένα αρχικά στην ιαπωνική. Σημαντικό στοιχείο του βιβλίου αυτού είναι και οι σελίδες που αφιερώνει στους μαθητές του Νικολάου (σσ. 140-172), κάτι που κάνει πιο χειροπιαστή, πιο ιστορική την ιαπωνική περιπέτεια. Έχω, επίσης, στα χέρια μου τη δακτυλόγραφη μελέτη του Leonty H. Matsuda, An Introduction to the History of Orthdox Church in Japan: 1861-1970, χ.τ., 1984 (297 σελίδων), στην οποία όμως δεν σημειώνεται ως τι εκπονήθηκε, ούτε μπόρεσα να βρω αν στη συνέχεια εκδόθηκε. Οφείλω, τέλος, να μνημονεύσω την πτυχικακή εργασία του Νικόλαου Ταμπουρέα, Η Ορθόδοξη ιεραποστολή στην Ιαπωνία και το ιεραποστολικό έργο του αγίου ΝΙκολάου Κασάτκιν, η οποία εκπονήθηκε στην Ανωτέρα Εκκλησιαστική Σχολή Αθηνών το 2003 υπό την επίβλεψη του γράφοντος (έγκρισή της, Πράξη αρ. 12/4-11-2003).

[10]  Βουλγαράκης, ό.π., σ. 202. Ο Βουλγαράκης το είχε μεταφράσει από τον Friedrich Raeder, "Die Missiontätigkeit der russischen orthodoxed Kirche", Allgemeine Mission-Zeitschroft 32 (1905), σ. 551, και γι' αυτό (επειδή δηλαδή μετέφρασε από τα Γερμανικά) απέδωσε το όνομα του αγίου ως Καζάτκιν, όπως ο ίδιος μου είχε πει, κι όχι ως το ορθό Κασάτκιν.

[11]  "Remarks delivered by bishop Nikolai upon his return to Japan in 1880", Saint Nikolai Kasatkin, ό.π., σ. 189 (μεταφράζει ο γράφων).

[12]  Viorel Ionita, “Cooperation and the promotion of unity: An Orthodox perspective”, Edinburgh 2010. Mission then and now (επιμ. David A. Kerr – Kenneth R. Ross), Regnum, Oxford 2009, σ. 263. 

[13]  Θανάσης Ν. Παπαθανασίου, "Η παράδοση ως ορμή για ανανέωση και μαρτυρία" Σύναξη 123 (2012), σσ. 34-35. Βλ. επίσης Κennosuke Nakamura, ό.π., σσ. 98-101.

[14]  Eleonora Sablina, ό.π., σσ. 74-75. Κennosuke Nakamura, ό.π., σ. 100. Μitsuo Naganawa, "St Nikolai's social Influence in Tkyo", St Nikolai Kasatkin, ό.π., σ. 173.

[15]  Alexei Potapov, "St Nikolai's translating and publishing work", St Nikolai Kasatkin, ό.π., σσ 183-184. Πρβλ. Μάρκ. 3: 17 κ.α.

[16]  Alexei Potapov, ό.π., σσ 186.

[17]  Galina Besstremyannaya, "Orthodox Translation of Gospel into Japanese",   http://old.pravostok.ru/ru/conference/ch_fareast/conf_2/?id=40  (πρόσβαση: 26-10-2012).

[18]  Maria Junko Matsushima, "St Nikolai of Japan and the Japanese Church Singing", http://www.orthodox-jp.com/maria/Nikolai-JAPAN.htm (πρόσβαση: 26-10-2012).  Bλ. και Yoshikazu Nakamura, "A valiant missionary -  bogatyr: St Nikolai Kasatkin in the mirror of his diaries", St Nikolai Kasatkin, ό.π., σσ. 116-117.

[19]  "Τhe last days of the earthly life of archbishop Nikolai of Japan", St Nikolai Kasatkin, ό.π., σσ. 191-192. Πρβλ. Α' Πέτρ. 4: 18.

Kατερίνα Τσιλιλή: Μέρες Διττές

Από το βιβλίο της συναδέλφου Κατερίνας Τσιλιλή* που  θα κυκλοφορήσει από τις εκδόσεις Manifesto: 

   ...κουτοί

Πάντα προσπαθούν οι άνθρωποι να μιλήσουν για τη αγάπη

…να γράψουν για την αγάπη

... κουτοί που είναι

 ...πως να χωρέσει μια καρδιά μέσα σε μια πρόταση....

πως να πεις το σ αγαπώ με λέξεις

...και ας είναι πλεγμένες τόσο όμορφα μεταξύ τους σαν μαγιάτικο στεφάνι με όλα τα λουλούδια του αγρού

... κουτοί που είναι οι άνθρωποι....

η αγάπη είναι ο ίδιος ο θεός είναι το μεγαλείο του, είναι ο τρόπος του θεού να μας πει: δείτε σας έφτιαξα αγαπήστε με και αγαπηθείτε όχι με λέξεις με έργα

...και οι άνθρωποι

... συνεχίζουν να προσπαθούν να τη βρουν ενώ είναι πάντα δίπλα τους , πάντα μπροστά τους.

... κουτοί που είναι.

* Η Κατερίνα Τσιλιλή γεννήθηκε στο Φωτεινό Τρικάλων (Τσιούκα). Εκεί, ανάμεσα στις πέτρες και στο φως έμαθε να σκαλίζει γράμματα και να φτιάχνει λέξεις στο χαρτί. Συνέχισε στο Γυμνάσιο Δεσκάτης κι από εκεί Λύκειο στη Λάρισα. Συνέχισε να βάζει ψιμίδια στο λευκό κι έφτασε στη Θεσσαλονίκη για να σπουδάσει το Φως. Στη θεολογική σχολή προσπάθησε να βάλει σε τάξη πέτρες, γράμματα και λέξεις από τη ζωή της και να τα χωρέσει όλα μέσα στο σύμπαν της. Συνεχίζει να μαζεύει εικόνες και βότσαλα στα ακρονήσια που δουλεύει ως καθηγήτρια και να τα κάνει στίχους, ποιήματα, έννοιες, ζωή.
Έργα της έχουν δημοσιευτεί σε λογοτεχνικά περιοδικά αλλά και σε blogs. Διατηρεί κι η ίδια προσωπικό blog για την ψυχική ανάπαυσή της αλλά και την εγρήγορση των μαθητών της. Τις λέξεις, πέτρες, εμπειρίες, κύματα που μάζεψε μέχρι τώρα, για να φωτίσει έναν άλλον κόσμο, εκδίδει σήμερα στη συλλογή της Μέρες Διττές.
Μέρες ανάμεσα στο φως και στο σκοτάδι, μέρες ανάμεσα στη βουή του κόσμου και στην ησυχία της μοναξιάς. Μέρες που κόβουν μυαλά και μέρες που στρογγυλεύουν σε χάδια. Μέρες που ματώνουν και μέρες που γλυκαίνουν. Τα μάτια, την καρδιά…

π.Χαράλαμπος Παπαδόπουλο:Άδειασε το ποτήρι να κεράσει ο Θεός

Ήθελα μέρες να σου γράψω, φίλε και φίλη, αλλά νέες καταστάσεις που προέκυψαν στην ζωή μου, δεν μου αφήνουν τα περιθώρια που είχα παλαιότερα να σκέφτομαι και κυρίως να γράφω.
Θα μου πεις αυτό ίσως είναι ευλογία. Δηλαδή ένας νους που δεν σκέφτεται. Ναι θα ήταν ευλογία εάν ο νους αυτός ήταν άδειος ή ακόμη και περά από άδειος, κενός ή ουτε κενός, ώστε να γεμίσει με την παρουσία του Θεού και του μυστηρίου της Χάριτος Του.
Όμως συνήθως εμείς, όταν αδειάζουμε τον νου μας από μια ενέργεια ή εργασία ή ασχολία, σκέψεις και λογισμούς, τρέχουμε γρήγορα, με φόβο θα έλεγε κανείς, να τον ξαναγεμίσουμε με κάτι άλλο. Γιατί έτσι έχουμε μάθει από μικρά παιδιά. Ο νους να είναι πάντα γεμάτος από σκέψεις, εικόνες, εικασίες, σενάρια και φαντασίες. Φοβόμαστε ο άδειασμα του νου, γιατί δεν το έχουμε μάθει, γιατί δεν μπορούμε να μείνουμε στην σιωπή των λογισμών, δεν γνωρίζουμε τον τρόπο να εισερχόμαστε στο μυστήριο του Θεού και να αναπαυόμαστε στην παρουσία Του, μια και αυτή την έχουμε κωδικοποιήσει και συγκεκριμενοποιήσει.
Εκείνο λοιπόν που έχει σημασία δεν είναι να μην έχουμε κακούς λογισμούς ή σκέψεις, αλλά πρέπει να φτάσουμε στο σημείο να μην έχουμε ούτε καλούς. Ο γέρο Παίσιος έλεγε ούτε καλούς, ούτε κακούς λογισμούς να έχετε. Διότι και οι καλοί τόπο και χώρο πιάνουν μέσα στην καρδιά και το όλον μας.
Και ξέρεις κάτι, το ποτήρι όταν είναι γεμάτο ακόμη κι ας μην έχει μέσα δηλητήριο, είναι γεμάτο. Ειτε κρασί έχει, είτε δηλητήριο είναι γεμάτο, και εμείς θέλουμε να μείνει άδειο, ώστε να βρει χώρο και τόπο να κεράσει ο Θεός την παρουσία Του.


π .Λίβυος


Χρόνια πολλά!!!!


http://plibyos.blogspot.gr/2012/12/blog-post.html?spref=fb

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ - ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΣΧΟΛΕΙΟ

Σχόλιο με αφορμή ένα βιβλίο

Των ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ Ι. ΚΑΛΑΜΑΤΑ

ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΥ ΑΓΓΕΛΟΓΛΟΥ

Θεολόγων Καθηγητών

Μια βασική διευκρίνιση είναι νομίζουμε απαραίτητη. Τα όσα γράφουμε παρακάτω είναι προσωπικές απόψεις. Προέκυψαν ύστερα από μεταξύ μας συζήτηση και γόνιμη προβληματισμό. Και αφορμή στάθηκε η καθιερωμένη κάθε χρόνο χριστουγεννιάτικη «συνήθεια», για συμμετοχή των μαθητών των σχολείων στο Μυστήριο της Εξομολογήσεως και της Μετανοίας. Για όποιον γνωρίζει ολίγη εκκλησιαστική ιστορία, από τα χρόνια της Βαυαροκρατίας (1833), η Εκκλησία μας εγκλωβίστηκε στα γρανάζια του κράτους και ο θεολογικός λόγος της θεσμοποιήθηκε, στα πλαίσια πάντα μιας προτεσταντίζουσας και ρωμαιοκαθολικίζουσας νοοτροπίας. Στον ίδιο πάντα χώρο και το Μάθημα των Θρησκευτικών (ΜτΘ), τέθηκε στην υπηρεσία ενός κράτους άκρως θρησκειοποιημένου, κι αυτό υποτελή και συρόμενου σε βαυαροκρατούμενα προτεσταντικά πρότυπα. Από τότε έχουν περάσει πολλά χρόνια. Η Εκκλησία μας, με τις οποιεσδήποτε ανησυχίες της, κόμισε στο λαό μας άλλοτε καθάριο θεολογικό λόγο κι άλλοτε βουτηγμένο σε «θεολογική αφασία». Τούτα είναι γνωστά και για όποιον επιθυμεί να βρει κάποιο αποκούμπι, δεν έχει παρά να διαβάσει το βιβλίο του Χρ. Γιανναρά, Ορθοδοξία και Δύση στη Νεώτερη Ελλάδα, (Δόμος, Αθήνα 2005, ήδη στην 5^η έκδοση).

Στις παραπάνω πρακτικές, ειδικά στο χώρο της εκπαίδευσης, με έντεχνο τρόπο εντάχθηκε και ο «χριστιανισμός των Χριστουγέννων» και ο «χριστιανισμός του Πάσχα», στον οποίο κάθε χρόνο μαθητές και μαθήτριες καλούνται να συμμετάσχουν, είτε στο Μυστήριο της Εξομολογήσεως και της Μετανοίας, είτε στον καθιερωμένο εκκλησιασμό. Η εικόνα, ωστόσο, από τις δύο αυτές «συνήθειες», όπως δυστυχώς έχουν καταντήσει, είναι γνωστή. Και βέβαια, επίσης γνωστή είναι και η εικόνα, πώς ακριβώς εκατέρωθεν η επίσημη Εκκλησία και η Πολιτεία αντιλαμβάνονται την παραπάνω πρακτική. Εδώ, δεν προτιθέμεθα να καταγράψουμε τα δεδομένα. Ούτε, βέβαια, θα αρκεστούμε, στις κατά καιρούς εγκυκλίους που με ασαφή τρόπο εκτοξεύονται από την Πολιτεία και με τον οποιοδήποτε επίσης τρόπο ερμηνεύονται από τον καθένα μας. Κι αυτό το κάνουμε, διότι σε καμιά περίπτωση δεν επιθυμούμε να εμπλακούμε σε μια συζήτηση, ανούσια για εμάς, μιας και κάθε φορά που καλούμαστε να εκφράσουμε τον προβληματισμό μας ή να πάρουμε θέση, όσα υποστηρίζουμε παρερμηνεύονται, με αποτέλεσμα εκ των πραγμάτων να αναγκαζόμαστε, με την πλάτη στον τοίχο, να απολογούμαστε για την πίστη και την Ορθοδοξία μας. Τραγελαφικές δηλαδή καταστάσεις.

Ωστόσο, μέρες που έρχονται, χρονιάρες όπως τις έλεγαν οι παλαιότερες γενιές μας, αντί να ανταλλάξουμε ευχές αγάπης και ελπίδας, από τη θέση των θεολόγων καθηγητών που υπηρετούμε σε κεντρικά σχολεία της πόλη μας, αναγκαζόμαστε να επισημάνουμε τη θεολογία των πραγμάτων, όπως αυτές ως πεμπτουσία, ατόφιες βγαίνουν από την μακραίωνη ελληνορθόδοξη παράδοσή μας. Κι αυτές οι επισημάνσεις με τον παραπάνω προβληματισμό μας, δένουν άψογα. Ελπίζουμε όποιος τις διαβάσει προσεκτικά και καλοπροαίρετα να υποψιασθεί για ποιόν «χριστιανισμό» μιλούμε σήμερα. Χριστιανισμό «κολοβωμένο» και «νερόβραστο», «κομμένο και ραμμένο» στα μέτρα μας, όπως έλεγε κι ένας πανεπιστημιακός μας δάσκαλος. Ή έναν Χριστιανισμό Χριστοποίησης και Παραμυθίας, όπως έλεγε ο π. Ιουστίνος Πόποβιτς; Ας είναι αναπαυμένη η ψυχή τους.    

Πριν δύο περίπου χρόνια, σε μια θεολογική σύναξη που είχαμε, μέρες και τότε χρονιάρες, χριστουγεννιάτικες, ήρθε στα χέρια μας ένα βαρυσήμαντο βιβλίο, σχετικό με το θέμα της Εξομολογήσεως, της Μετανοίας και της Θείας Κοινωνίας. Ο τίτλος του: Α΄. Εξομολόγηση και Θεία Κοινωνία. Β΄. Ανάμεσα στην Ουτοπία και τη Φυγή, εκδ. Μπότση, Αθήνα 2009. Συγγραφέας του ο πρωτοπρ. Αλέξανδρος Σμέμαν. Όνομα ιδιαίτερα σημαντικό για την Ορθοδοξία. Και βέβαια, άγνωστο σε πολλούς κληρικούς. Και λυπούμαστε γι’ αυτό, διότι όσοι επικαλούνται το ρόλο του πνευματικού πατέρα και μάλιστα συχνά – πυκνά το διατυμπανίζουν στους πάντες, οφείλουν να γνωρίζουν ότι  αν επιχειρήσει κανείς να ορίσει τι είναι πνευματική πατρότητα, θα έχει να αντιπαλέψει πάνω σε δύο επίπεδα. Ή θα παραμείνει στην ουσία της, δηλαδή, ότι αυτή πρώτα είναι βίωμα του προσώπου στο χώρο της ευχαριστιακής κοινότητας, ή θα την αξιολογήσει με βάση τον τραγικό εγκλωβισμό της στη θρησκευτική καθηκοντολογία.                        

 Από το παραπάνω βιβλίο λοιπόν, σταχυολογούμε μερικές θέσεις και απόψεις - για χάριν οικονομίας στη φιλοξενία του άρθρου μας στην έγκριτη εφημερίδα Εμπρός, περιοριζόμαστε μόνο σε δύο - που τεκμηριώνουν το γεγονός, ότι ο τρόπος μετοχής στη ζωή της Εκκλησίας, δεν είναι αφηρημένη ιδεολογία, ούτε θρησκευτικό συμπλήρωμα του βίου μας, ούτε απλώς ατομική ηθική, ούτε «αριθμητική θεολογία». Αλήθεια, όσοι ακόμη υποστηρίζουν ότι η Εξομολόγηση είναι ένα από τα επτά μυστήρια της Εκκλησίας μας, που άραγε βρήκαν τούτον τον αριθμό; Εδώ, είναι προφανές, ότι αγνοούν το λόγο του αγίου Νικολάου Καβάσιλα, που στο έργο του Ερμηνεία της Θείας Λειτουργίας, γράφει ότι ολάκερη η Εκκλησία ως σώμα «σημαίνεται εν τοις μυστηρίοις». Πουθενά, λοιπόν, η κατά τη σχολαστική θεολογία αρίθμηση των Μυστηρίων σε επτά, και βέβαια πουθενά η απομόνωσή τους από το κοινό σώμα και διαίρεσή τους σε υποχρεωτικά και προαιρετικά, δηλαδή, απαράδεκτη εκκλησιολογικά θέση. Γράφει, λοιπόν, ο π. Σμέμαν τα εξής καταπληκτικά:

1.      «Αυτό που επίσης παραμορφώνεται είναι το δόγμα περί θείας κοινωνίας που γίνεται πλέον αντιληπτό ως το μυστήριο για λίγους “ εκλεκτούς” και όχι ως το μυστήριο της Εκκλησίας των αμαρτωλών, που μέσα από το άπειρο έλεος του Χριστού μεταμορφώνονται διαρκώς σε Σώμα Κυρίου. Και τελικά, ανάλογα διαστρέφεται και η διδασκαλία για την Εξομολόγηση. Παραποιημένη σε υποχρεωτική προϋπόθεση της Μετάληψης, αρχίζει όλο και πιο φανερά να υποκαθιστά την πραγματική ετοιμότητα για ευχαριστία, που δεν είναι άλλη από τη γνήσια εσωτερική μετάνοια, αυτή που έχει εμπνεύσει όλες τις ευχές προ της Θείας Κοινωνίας. Ύστερα από μια τρίλεπτη εξομολόγηση και συγχωρητική ευχή ο άνθρωπος αισθάνεται πλέον “δικαιούχος” του μυστηρίου, “άξιος”, ίσως και απαλλαγμένος από τις αμαρτίες του. Αισθάνεται με άλλα λόγια το ακριβώς αντίθετο απ’ αυτό στο οποίο μας καλεί η αληθινή μετάνοια. Με ποιο τρόπο λοιπόν μια τέτοια πρακτική εμφανίστηκε και καθιερώθηκε ώστε σήμερα πολλοί να την υπερασπίζονται ως την πλέον ορθόδοξη; … Πρόκειται για την επιφανειακή και χλιαρή προσέγγιση της πίστης και της ευσέβειας από την ίδια τη χριστιανική κοινότητα, που οδήγησε αρχικά στη σπάνια μετάληψη και τελικά στον υποβιβασμό της σε άπαξ του έτους “υποχρέωση”», (σσ. 41-42).

2.      «Θα πρέπει ωστόσο να τονίσουμε ότι την ικανότητα της πνευματικής καθοδήγησης δεν διαθέτει ο κάθε ενοριακός ιερέας, αφού αυτή προϋποθέτει βαθιά πνευματική εμπειρία, χωρίς την οποία η καθοδήγηση μπορεί να οδηγήσει, και στην πραγματικότητα πολλές φορές οδηγεί, σε αληθινές πνευματικές τραγωδίες», (σ. 44).

Στο εν λόγω βιβλίο του π. Σμέμαν, ως παράρτημα του πρώτου μέρους, οι επιμελητές (του βιβλίου), παρεμβάλουν και λίγα λόγια για την αληθινή Εξομολόγηση, του Μητροπολίτη Σουρόζ, Άντονυ Μπλουμ. Αξίζει να αναφερθούν μερικά, τα οποία κατά την ταπεινή μας άποψη, υπονοούν πολλά. Λίγη προσπάθεια χρειάζεται για να τα κατανοήσουμε σωστά, μακριά, βέβαια, από θεολογικά τσιτάτα και φληναφήματα:

1.      «Όταν ένα παιδί έρχεται για εξομολόγηση μου μεταφέρει, από μνήμης ή σε γραπτό, μια σύντομη ή μακριά λίστα “αμαρτιών”. Όπως ανακαλύπτω στη συνέχεια, έχει συνήθως συνταχθεί χωρίς τη συμμετοχή του ίδιου του παιδιού και αντανακλά μόνο τα παράπονα και την κριτική των γονιών του».

2.      «Η Εξομολόγηση είναι πριν απ’ όλα συνάντηση και συμφιλίωση. Είναι συνάντηση με το Χριστό που ποτέ δεν μας στρέφει τα νώτα, αν κι εμείς φεύγουμε μακριά Του. Μερικές φορές μια τέτοια συνάντηση μπορεί να γίνει έμπνευση για ολόκληρη τη ζωή, να μας δώσει δύναμη και κουράγιο να διάγουμε το υπόλοιπο του βίου».       

Ο π. Σμέμαν έχει γράψει πολλά. Ευτυχώς που στη νεοελληνική έχουν μεταφραστεί από σημαντικούς εκδότες και πλουσιοπάροχα παρέχονται, σε όποιον αναζητά την πραγματική Σάρκωση του Χριστού. Δεν είναι του παρόντος να τα καταγράψουμε. Εκείνο που εν κατακλείδι με αγωνία και κατάνυξη, επιθυμούμε να καταθέσουμε και να συνυπογράψουμε, είναι το γεγονός ότι «εάν είναι αλήθεια ότι η Χριστιανική Εκκλησία σήμερα αδυνατεί να νοηματοδοτήσει την ύπαρξή της, τον τρόπο παρουσίας της στη σύγχρονη κοινωνία, πρέπει με παρρησία να ομολογηθεί ότι η ασθένεια αυτή σχετίζεται με το πρόσωπο του Χριστού. Σχετίζεται, δηλαδή, με την αδυναμία των μελών του εκκλησιαστικού σώματος να κατανοήσουν και συνεπώς να βιώσουν την Ορθόδοξη Εκκλησία ως Εκκλησία της Σαρκώσεως. Και τούτο, βέβαια, δεν έχει να κάνει με την ιδεολογική παράθεση χριστολογικών αναφορών ούτε, βέβαια, με την αντίστοιχη προσφορά κηρυκτικών, στείρα συναισθηματικών – ψυχολογικών μεγεθύνσεων, αλλά κυρίως και κατεξοχήν με την αλλοίωση, που μια τέτοια εμπειρική κατανόηση δημιουργεί στο σώμα της πορευόμενης στα έσχατα εκκλησιαστικής κοινότητας», Χρυσόστομος Σταμούλης, Ώσπερ ξένος και αλήτης ή Σάρκωση: η μετανάστευση της αγάπης, εκδ. Ακρίτας, Αθήνα 2010, σσ. 13-14.   

Καλά Χριστούγεννα και Καλή Χρονιά.  

Tου Περικλή Κοροβέση: Χριστός ή κέρδος;

(απόσπασμα)

Ο Χριστός γεννήθηκε χωρίς χαρτιά δεν ήταν Ρωμαίος υπήκοος όπως ο Απόστολος Παύλος) και δεν ήταν αυτοκράτορας για να έχει πιστοποιητικό γέννησης, η γήινη του σχέση με την οικογένειά του ήταν προλεταριακή. Ο Ιωσήφ μαραγκός και η μάνα του νοικοκυρά. Τα ρούχα του ήταν τόσο ταπεινά, που αν πήγαινε στη Μητρόπολη, τη δικιά μας, τα Χριστούγεννα, με τους δεσποτάδες μέσα στα χρυσαφένια άμφιά τους, κοσμημένα με πολύτιμους λίθους, δεν θα τον άφηναν να μπει μέσα.

Στην ορθόδοξη υμνογραφία ο Χριστός παρουσιάζεται «σαν ξένος που δεν έχει πού να γείρει το κεφάλι του», δηλαδή μετανάστης, χωρίς χαρτιά, που αν τον πετύχαινε στον δρόμο η Χρυσή Αυγή θα τον μαχαίρωνε. Και με αυτήν τη μορφή ο Χριστός αναγνωρίζεται από τους φτωχούς, σαν δικός τους θεός, που διαφέρει από τον Χριστό του Ιερατείου, που μετέτρεψε τον Χριστιανισμό σε κρατική ιδεολογία και τα Χριστούγεννα σε γιορτή του καταναλωτισμού και της σπατάλης, χωρίς να κρατήσουν ίχνος από τον μυστικισμό τους.

Ακόμα και τα δημοτικά χριστουγεννιάτικα κάλαντα, ποιητικά αριστουργήματα της λαϊκής λατρείας, έχουν αντικατασταθεί από τα γλυκανάλατα τραγούδια των Χριστουγέννων MADE IN USA, που προωθούν την κατανάλωση στα πολυκαταστήματα. Και έτσι τα Χριστούγεννα γίνονται γιορτές θλίψης που είναι επικίνδυνες για την υγεία.

Ο πάντοτε έγκυρος Σπύρος Μανουσέλης, στην «Εφ. Συν.» (15-16 Δεκ. 2012), μας δίνει ένα επιστημονικό ραπόρτο για τη «Νόσο των Χριστουγέννων». Για τους πιο πολλούς ανθρώπους τα Χριστούγεννα είναι πηγή άγχους και πανικού. Πολλοί εισάγονται σε κάποια ψυχιατρική κλινική με διαταραχές που δεν είχαν εκδηλωθεί προηγούμενα.

Στις μέρες των εορτών παρατηρείται αύξηση των αυτοκτονιών κατά 100%. Αλλά δεν είναι μόνον οι ψυχικές αρρώστιες που εμφανίζονται σε αυτές τις καταναλωτικές γιορτές του καπιταλισμού. Είναι και οι σωματικές. Ενας μεγάλος αριθμός ανθρώπων εισάγονται στα νοσοκομεία, ύστερα από σοβαρά καρδιαγγειακά επεισόδια.

Για τους σοβαρούς θεολόγους, σε όποια χριστιανική ομολογία και αν ανήκουν, τα Χριστούγεννα δεν είναι τα γενέθλια του Χριστού, που πρέπει να τα γιορτάσουμε με 2.012 κεράκια, αλλά υπενθύμιση του μυστηρίου της γέννησης της ζωής. Και αυτό ισχύει και για τον θεάνθρωπο, που γεννήθηκε όπως οι υπόλοιποι θνητοί και δεν κατέβηκε με άρμα από τον ουρανό. Και αυτή η γιορτή της ζωής μετατράπηκε σε γιορτή του καπιταλισμού, που πανηγυρίζει το κέρδος και την εκμετάλλευση.

Μήπως είναι καιρός να ξαναβρούμε το χαμένο νόημα των Χριστουγέννων και να είναι η μέρα για αυτούς που δεν έχουν πού «να γείρουν το κεφάλι τους»;

http://www.efsyn.gr/?p=9580

Ο Περικλής Κοροβέσης είναι  συγγραφέας και πολιτικός της αριστεράς. 

«Αν θες να κάνεις κάτι για τον κόσμο, κάνε αυτό που έκανε ο Θεός: Γίνε άνθρωπος!!»(σύνθημα από παλιά διαδήλωση στη Ζυρίχη)

Ο ΚΑΙΡΟΣ εύχεται...

«Αν θες να κάνεις κάτι για τον κόσμο, κάνε αυτό που έκανε ο Θεός: Γίνε άνθρωπος!!»(σύνθημα από παλιά διαδήλωση στη Ζυρίχη)

Ο «Πανελλήνιος Θεολογικός Σύνδεσμος-ΚΑΙΡΟΣ- για την αναβάθμιση της Θρησκευτικής Εκπαίδευσης»

 σας εύχεται ευλογημένα Χριστούγεννα!

H Γέννηση-Τάσος Λειβαδίτης

 «Ένα άλλο βράδυ τον άκουσα να κλαίει δίπλα.

 Χτύπησα την πόρτα και μπήκα.

 Μου ‘δειξε πάνω στο κομοδίνο ένα μικρό ξύλινο σταυρό.

 “Είδες – μου λέει – γεννήθηκε η ευσπλαχνία”.

 Έσκυψα τότε το κεφάλι κι έκλαψα κι εγώ.

 Γιατί θα περνούσαν αιώνες και αιώνες

 και δε θα ‘χαμε να πούμε τίποτα ωραιότερο απ’ αυτό.»…


Από τη συλλογή "Ο αδελφός Ιησούς"

ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΟΝΤΟΓΟΥΛΙΔΗΣ:Ο Χριστός της Οικουμένης

Από μικρός είχα μια απορία. Πώς είναι δυνατός ο Θεός να γίνει άνθρωπος, να έρθει στον κόσμο ως ένα πάμφτωχο μωρό και να πεθάνει εσταυρωμένος και προδομένος από τους ανθρώπους. Η απάντηση στο ερώτημα αν και δύσκολη μου δόθηκε στο διάβα του χρόνου. Εκείνο που δεν με απασχόλησε εμένα στην παιδική και εφηβική ηλικία διότι ευτυχώς είχε τελειώσει το χουντικό καθεστώς και η γενιά μου μεγάλωσε πολιτικά και πνευματικά στα καλά χρόνια της μεταπολίτευσης, φαίνεται ότι είναι αντικείμενο συζήτησης σε εφήβους της σημερινής Ελλάδα της ευρύτερης κρίσης. Ακόμα και ο εορτασμός της γέννησης του Χριστού συμπίπτει με ακραίες απόψεις ότι ο Χριστός αγαπά πιο πολύ τους Έλληνες ή με επικίνδυνες και άκρως διαστρεβλωτικές θέσεις περί Εθνικής εκκλησίας. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη ύβρις για τη γέννηση του Θεανθρώπου απ αυτή. Και μάλιστα όταν είναι γνωστό ότι οι ταμπέλες έχουν κάνει μεγάλο κακό και στην εκκλησία αλλά και στην κοινωνία. Τα περί εθνοποίησης της εκκλησίας μου θυμίζουν την εποχή του «πατρίδα, θρησκεία, οικογένεια» που έριξε στα μάτια της κοινωνίας την εκκλησία και χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να αποβάλλουν οι χριστιανοί την ταμπέλα του φασίστα. Σήμερα το ίδιο ακριβώς έρχεται με άλλη ταμπέλα που δυστυχώς βρίσκει πρόσφορο έδαφος και σ' ένα κομμάτι της κοινωνίας.

Το ότι ο Χριστός είναι Έλληνας ή για τους Έλληνες μου θυμίζει την γελοιότητα που κυριαρχούσε στα μαύρα χρόνια της χούντας ότι αριστερός και χριστιανός είναι ασύμβατες έννοιες. Και με κάνει να αγανακτώ όταν και με τη μεταπολίτευση «χτίστηκε» η εικόνα του καλού χριστιανού ο οποίος πηγαίνει κάθε Κυριακή στην εκκλησία, στέλνει τα παιδιά του στο κατηχητικό της ενορίας ή στις παρεκκλησιαστικές οργανώσεις, γιγαντώνει την περιουσία του και εξαγνίζει τις όποιες αμαρτίες του με δωρεές σε εκκλησίες και εσχάτως στο σικ Άγιον Όρος. Για μένα ο αριστερός που πεινά και διψά για κοινωνική δικαιοσύνη, για ένα κόσμο πιο όμορφο και σωστό, που είναι αριστερός στη σκέψη και στην πράξη, είναι πιο κοντά στην χριστιανική θεώρηση του κόσμου που βασίστηκε στο ζωή και στο έργο του Θεανθρώπου που γεννιέται σε λίγες ώρες. Το να αγαπάς ακόμα και τον εχθρό σου και να αδιαφορείς για τα γήινα και εν πολλοίς μάταια αυτού του κόσμου, είναι επαναστατική πράξη ζωής που εμπεριέχει και στοιχεία αγιότητας. Οπότε σε μια εποχή που πέφτουν οι μάσκες, που καταρρέουν οι ιδεολογίες και οι ταμπέλες και που δικαιώνεται η άποψη ότι οι κοινωνίες δεν αλλάζουν αν δεν αλλάξουν οι άνθρωποι, το να συναρτάς την πίστη με πολιτικές επιλογές και πολύ περισσότερο να δίνεις δήθεν πατριωτικό χαρακτήρα σε θρησκευτικές και πολιτικές επιλογές είναι επικίνδυνο και συνάμα ανόητο.
Ένας από τους λίγους δυστυχώς Μητροπολίτες που μιλά την αληθινή γλώσσα και δίνει όραμα στο εκκλησίασμά του είναι ο Μητροπολίτης Σιατίστης Παύλος. Με θάρρος βγήκε μπροστά και ξεμπρόστιασε τη Χρυσή Αυγή που ξαφνικά αγάπησε την εκκλησία. Με επιχειρηματολογία και σοβαρότητα έδωσε να καταλάβουμε γιατί η ορθοδοξία της Χρυσής Αυγής δεν έχει καμία σχέση με την ορθόδοξη πίστη και το οικουμενικό και βαθύτατα αγαπητικό μήνυμα του ευαγγελίου. Ο Παύλος είναι ο επίσκοπος που χαίρεσαι να τον έχεις ποιμένα. Όπως πληροφορήθηκα, έπεισε τους ανθρώπους της περιοχής να βοηθήσουν ο ένας τον άλλο και να έχουν την αλληλεγγύη που τόσο λείπει στις μέρες μας. Με ένα λόγο που δεν έχει στοιχεία ηθικισμού αλλά είναι αληθινός, υπερβατικός και βαθύτατα χριστιανικός. Ο Παύλος δεν βομβαρδίζει με εθνικιστικά πυρά, δεν το παίζει Μακεδονομάχος, δεν κάνει εξωτερική πολιτική, δεν αρχίζει πόλεμο από άμβωνα, δεν μιλά κουνώντας το δάκτυλο, δεν είναι πλημμυρισμένος από χρυσάφια. Είναι ταπεινός, απλός και κυρίως πνευματικός. Ευτυχώς που υπάρχουν τέτοιοι ιεράρχες σε ανώτατο αλλά και χαμηλόβαθμο (σύμφωνα με την ιεραρχία) επίπεδο και μπορούμε να νιώσουμε διαφορετικά το μήνυμα των Χριστουγέννων. Ευτυχώς που μας κάνουν να πιστεύουμε ότι υπάρχει Χριστός…

http://egnatiapost.gr