Παγκρήτιος Σύνδεσμος Θεολόγων: για το ζήτημα της απαλλαγής από τα Θρησκευτικά

Πρόσφατα είδε το φως τη δημοσιότητας ανακοίνωση της ΟΛΜΕ (25/9/2015) σχετικά με το ζήτημα της  απαλλαγής μαθητών από το μάθημα των Θρησκευτικών. Για το θέμα που ανέκυψε θεωρούμε χρήσιμες τις παρακάτω επισημάνσεις:

1. Η ανακοίνωση της ΟΛΜΕ επικαλείται «προβλήματα που προέκυψαν μετά την εφαρμογή της τελευταίας εγκυκλίου 12773/Δ2/23.01.2015». Η αόριστη αυτή αναφορά φανερώνει ελλιπή ενημέρωση γύρω από τα προβλήματα που ανέκυψαν από τις εγκυκλίους του 2008, τα οποία δεν λύθηκαν από την αντίστοιχη του 2013, ενώ αναμφισβήτητα το ζήτημα αντιμετωπίζεται αποτελεσματικότερα από την τελευταία εγκύκλιο. Οι προηγούμενες εγκύκλιοι ταλαιπώρησαν τους διευθυντές των σχολείων που δεν γνώριζαν πώς να τις εφαρμόσουν, πολλούς γονείς και μαθητές που δεν ήξεραν τι ισχύει, τους θεολόγους που αδικαιολόγητα στοχοποιήθηκαν και επιπρόσθετα το μάθημα των Θρησκευτικών, εφόσον αρκετοί «καλοπροαίρετοι» ανακάλυπταν για μια ακόμη φορά πόσο είναι «αντιεπιστημονικό» και «αντιπαιδαγωγικό».
2. Τι προβλέπεται «από το Σύνταγμα και τους οικείους νόμους» γύρω από το επίμαχο ζήτημα έχει κριθεί οριστικά με αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και των Ανώτατων Διοικητικών Δικαστηρίων της χώρας. Άλλωστε, η τελευταία εγκύκλιος ουσιαστικά συμμορφώνεται, ομολογουμένως με καθυστέρηση, σε δικαστικές αποφάσεις των τελευταίων ετών. Η ταλαιπωρία της προσφυγής θεολόγων στα Δικαστήρια, για να δικαιωθούν τελικά, είναι ένα δείγμα της αναστάτωσης που προκάλεσαν οι προηγούμενες εγκύκλιοι.
3. Στο υφιστάμενο καθεστώς δεν ζητείται από τους γονείς «να δηλώνουν αν είναι άθρησκοι, ετερόδοξοι ή ετερόθρησκοι». Εκείνο που ισχύει είναι ότι η απαλλαγή «χορηγείται ύστερα από Υπεύθυνη Δήλωση του ν. 1599/1986, του ίδιου του μαθητή (αν είναι ενήλικος) ή και των δύο γονέων του (αν είναι ανήλικος), στην οποία θα αναφέρεται ότι ο μαθητής δεν είναι Χριστιανός Ορθόδοξος και εξ αυτού επικαλείται λόγους θρησκευτικής συνείδησης, χωρίς να είναι υποχρεωτική η αναφορά του θρησκεύματος στο οποίο ανήκει, εκτός αν το επιθυμεί».
4. Η προθεσμία που προβλέπεται για τη χορήγηση της απαλλαγής είναι αντίστοιχη εκείνης που προβλέπεται για απαλλαγή και σε άλλα μαθήματα (βλ. Π.Δ. 109/1979, άρθρο 22). Η απορία μας είναι γιατί πρέπει να ισχύσουν δύο μέτρα και δύο σταθμά; Παρομοίως, για να δοθεί απαλλαγή σε άλλα μαθήματα ή από τις γραπτές εξετάσεις, όπως προβλέπεται για τους φυσικώς αδυνάτους μαθητές, ο λόγος της απαλλαγής πρέπει να τεκμηριώνεται κάθε φορά με συγκεκριμένο τρόπο. Είναι νομικά παραδεκτό ότι η διαδικασία αυτή δεν παραβιάζει ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα αφού αποβλέπει στο να ωφεληθεί ο μαθητής από ένα προνόμιο, το οποίο θεμελιώνεται ακριβώς στον σεβασμό της ελευθερίας του. Τι διαφορετικό ισχύει στα Θρησκευτικά;
5. Οι θεολόγοι εκπαιδευτικοί περιμένουμε ανάλογη ευαισθησία και υποστήριξη στα πραγματικά προβλήματά μας, λ.χ., κατά την περυσινή σχολική χρονιά, το μάθημα μας δεν διδάχθηκε σε αρκετά σχολεία του νησιού μας, λόγω μη κάλυψης των κενών.
6. Τέλος, με αφορμή διάφορες απλουστευτικές προσεγγίσεις που βλέπουν το φως της δημοσιότητας γύρω από το θέμα, θεωρούμε ότι η όποια συζήτηση για το μάθημα των Θρησκευτικών πρέπει να έχει ως αφετηρία την πραγματική σκοποθεσία του, όπως αυτή προκύπτει από τα επίσημα κείμενα της εκπαίδευσης, να λαμβάνει υπόψη το παιδαγωγικό πλαίσιο  της λειτουργίας του και να γνωρίζει την πραγματική μορφωτική αποστολή του. Η ανάδειξη και ενίσχυση αυτής της αποστολής, με ταυτόχρονη κατάθεση τυχόν προτάσεων για τη βελτίωσή της, είναι επιτακτική ανάγκη στην εποχή μας, η οποία πλήττεται από ποικίλους φονταμενταλισμούς, φανατισμούς και προκαταλήψεις.

Για το Δ.Σ.

Ο Πρόεδρος Γεώργιος Στριλιγκάς

Η Γεν. Γραμματέας Ιορδάνα Δούκη