Τρίτη 4 Φεβρουαρίου 2014

Θρησκευτική Εκπαίδευση: Τα «πρέπει» της εκπαιδευτικής κοινότητας και τα «θέλω» της κοινωνίας. Γιώργος Δ. Καπετανάκης




Η παιδεία είναι κατ' εξοχήν συναντησιακή σχέση, σχέση αγάπης και κατ' επέκταση πράξη θάρρους, όπως συναντάται στη πραγματεία του παιδαγωγού Χρυσοστόμου. Αναφέρει: «Τῆς τέχνης ταύτης οὐκ ἔστιν ἄλλη μείζων· τί γάρ ἴσον τοῦ ρυθμίσαι ψυχήν καί διαπλάσαι νέου διάνοιαν» (Άγιος Ιωάννης Χρυσόστομος - P.G.58,584)». Συνεχίζει ο ιερός Βασίλειος: «'Έτσι λοιπόν και η ψυχή έχει πρώτα για καρπό την αλήθεια, αλλά είναι ωραίο να φοράει και την κοσμική σοφία, σαν φύλλα που προστατεύουν τον καρπό και δίνουν καλή όψη» (προς τους νέους, ΒΕΠ τ.4:200). Θα αντιστοιχούσαμε σήμερα ότι θα έπρεπε να προσλάβουμε στην ορθόδοξη θεολογία το διαφωτισμό και τη νεωτερικότητα, το σχετικισμό και τη μετα-νεωτερικότητα. Ο φονταμενταλισμός και η εκκοσμίκευση στη θεωρία και στην πράξη των τριών ιεραρχών δεν υπάρχουν. Οπισθοδρόμηση ή πρωτοπορία είναι γι αυτούς ανύπαρκτο δίλημμα. Η ζωή τους είναι κοινωνική ευαισθητοποίηση και δυναμική ιστορική παρέμβαση. Συνεχής πρόοδος, αναζήτηση κι ανατροπή χαρακτηρίζει την πορεία τους προς τα έσχατα. Σε ένα εκκοσμικευμένο κοινωνικό περιβάλλον, η ΘΑ σήμερα έχει καθήκον να εγκεντρίσει την εκπαιδευτική διαδικασία με την πνευματικότητα και να επαναφέρει το ενδιαφέρον και τη γνώση για τη θρησκεία και να δημιουργήσει για τους μαθητές το ασφαλές περιβάλλον επεξεργασίας των παρεχόμενων πληροφοριών. Η ανάπτυξη θρησκευτικής συνείδησης, συνταγματική επιταγή ούσα, είναι απαραίτητο να μη συγχέεται με το φανατισμό ή/και το σκοταδισμό αλλά να δημιουργεί τις συνθήκες συνύπαρξης στον πολύ - πολιτισμικό μαθητικό πληθυσμό, βασιζόμενη στην αυτοπραγμάτωση/αυτοδιάθεση των μαθητών.
Οι μαθητές, ως δρώντα υποκείμενα στη νέα μαθησιακή πραγματικότητα στοχεύεται να αποκτήσουν τις δεξιότητες εκείνες που θα τους επιτρέπουν να επεξεργάζονται τις θρησκειακές πληροφορίες που τους προσφέρονται σήμερα μέσω internet και με τις γνώσεις αυτές να αναπτύξουν στάσεις ανοχής και ανεκτικότητας για να μπορέσουν να συνυπάρξουν με τη διαφορετικότητα τόσο στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, όπου συμμετέχει η χώρα μας, αλλά και στον παγκόσμιο ιστό όπου μετέχουν σήμερα οι ίδιοι (προγράμματα ανταλλαγής μαθητών, σχολικές εκπαιδευτικές επισκέψεις, συμμετοχή σε social media, κ.ά.). Η δημόσια παρεχόμενη ΘΑ θα πρέπει να βασίζεται στις σημερινές μαθητικές ανάγκες και για να το καταφέρει πρέπει να βασίζεται σε ευέλικτα ΑΠ προσαρμοζόμενα στο μαθητικό πολιτισμικό
υπόβαθρο. Τα κλειστά ΑΠ και το ένα και μοναδικό σχολικό εγχειρίδιο στοχεύουν στην ομοιογένεια αλλά δεν προσφέρουν τη σημερινή απαραίτητη ανταπόκριση στην πολυπλοκότητα του κοινωνικού ιστού. Τα ΑΠ που λειτουργούν ως προϊόν (συχνά σχεδιαζόμενα έξω από τη διδακτική πρακτική) αποβλέπουν στη δημιουργία νόρμας και παράγουν αποκλεισμούς, ενώ τα ΑΠ που χαρακτηρίζονται ως πράξη υιοθετούν την καθημερινή διδακτική πρακτική και ανοίγονται σε όλο και περισσότερους μαθητές.
Ο σύγχρονος θεολόγος, αφήνοντας την αυθεντία και τον ηγετικό ρόλο περασμένων διδακτικών πραγματικοτήτων πρέπει να γίνει εμψυχωτής των μαθητών του και απλά να τους δείξει τον τρόπο ανάπτυξής τους. Να συμπορευτεί στη διαδικασία θρησκευτικής τους αυτοπραγμάτωσης και με την ευρύτητα των γνώσεων του και την ανεκτικότητα της παιδαγωγικής του θέσης να καταστήσει τη μάθηση σχέση και τη θρησκεία αγάπη. (όλη η εισήγηση εδώ)

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου