Το κείμενο του π. Βασιλείου Καλλιακμάνη αποτελεί συνεπτυγμένη μορφή της ομιλίας του, που εκφώνησε στις 23 Αυγούστου 2013 κατά τη διάρκεια του εσπερινού της εορτής του Αγίου Κοσμά, στην ιερά μονή Μέγα Δένδρου - Θέρμου Αιτωλίας.
Η μελέτη του βίου και των Διδαχών του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού αποκαλύπτει ένα φωτοφόρο μέλος της Εκκλησίας με γνήσια θεολογική, εκκλησιαστική, κοινωνική και μαρτυρική συνείδηση.
Βαπτισμένο τέκνο πιστών γονέων, αναδείχθηκε κοινοβιάτης μοναχός στο Άγιον Όρος, κορυφαίος μαθητής και σοφός κήρυκας του Ευαγγελίου του Χριστού. Δίδασκε: «Αδελφοί μου, τον Χριστόν μου πιστεύω, δοξάζω, προσκυνώ και λατρεύω… Όχι πως είμαι άξιος να αναφέρω το όνομά του, αλλά είμαι βέβαιος πως ο Θεός μου με κατάδεχεται διά την άπειρον ευσπλαχνίαν του» (Διδαχές, Ι. Μενούνου σ. 150).
Ο Θεός για τον Πατροκοσμά δεν είναι αφηρημένη έννοια ή ο τιμωρός θεός των ειδωλολατρών, αλλά ο σαρκωμένος Κύριος, «ο γλυκύτατος αυθέντης και δεσπότης, ο ποιητής των αγγέλων και πάσης νοητής και αισθητής κτίσεως». «Ο Θεός είναι ένας αλλά και Τριάς. Έχει πολλά και διάφορα ονόματα· λέγεται και φως, και ζωή και ανάστασις και στράτα. Όμως, το καθολικόν του όνομα είναι και λέγεται αγάπη» (ό.π., σ. 152).
Η θεολογία συμπληρώνεται από την εκκλησιολογία, αφού δεν ακολουθεί το εγωκεντρικό φρόνημα, έστω για καλό σκοπό, όπως συμβαίνει συχνά. Δοκιμάζει τις σκέψεις του στο πετραχήλι των πνευματικών και στο ωμοφόριο των επισκόπων και του πατριάρχου. Ιδού τι ομολογεί για την έναρξη του ιεραποστολικού του έργου: «Στοχαζόμενος την αμάθειάν μου εσυμβουλεύτηκα τους πνευματικούς μου πατέρας, αρχιερείς και πατριάρχας, τους εφανέρωσα τον λογισμόν μου, ανίσως και είναι θεάρεστον τέτοιον έργον..., και όλοι με επαρακίνησαν να το κάμω και με είπαν, τέτοιον έργον καλόν και άγιον είναι. Και έτσι παρακινούμενος από τον Παναγιώτατον Οικουμενικόν Πατριάρχην κυρ Σωφρόνιον και λαμβάνων τας αγίας του ευχάς, άφησα την εδικήν μου προκοπήν, και περιπατώ από χώραν εις χώραν και διδάσκω τους αδελφούς μου» (ό.π., σ. 117, 148).
Ορθόδοξη θεολογία και κοινωνική συνείδηση
Ο Άγιος Κοσμάς δεν είναι αυτόκλητος σωτήρας, αλλά φορέας αγιοπνευματικών χαρισμάτων και διάκονος του λαού. Λέει στους ακροατές του: «Και όχι μόνον δεν είμαι άξιος να σας διδάξω, αλλά μήτε τα ποδάρια να σας φιλήσω, διατί ο καθένας από λόγου σας είναι τιμιώτερος από όλον τον κόσμον»! (ό.π., σ. 116).
Η μύηση στο μυστήριο της ορθοδόξου θεολογίας διαμορφώνει την κοινωνική του συνείδηση. Ακούγοντας τον αποστολικό λόγο, «μηδείς το εαυτού ζητήτω αλλά το του ετέρου έκαστος» (Α΄ Κορ. 10, 24), «αφήνει το δικό του καλό» και περιέρχεται πόλεις και χωριά για την πνευματική αναμόρφωση του γένους. Ομιλεί πειστικά για την αξία του ανθρώπινου προσώπου, την κοινωνική δικαιοσύνη, τη δίκαιη φορολογία, την τίμια εργασία, τις συζυγικές σχέσεις. Ιδρύει πλήθος σχολείων, «για να μαθαίνουν όλα τα παιδιά γράμματα, πλούσια και πτωχά».
Ελέγχει τους προεστούς για τη δίκαιη φορολογία, αλλά συνιστά και στο λαό να τους συμπαραστέκεται. «Οι προεστοί οπού είστενε εις τες χώρες... να αγαπάτε όλους τους χριστιανούς καθώς αγαπάτε τα παιδιά σας και να τους ρίχνετε τα χρέγια κατά την δύναμιν του κάθε ενός και να μην κάνετε φιλοπροσωπίες και ρίχνετε των φίλων σας ολιγότερον, διατί βάνετε φωτιά και καίεσθε». Αλλού μιλάει αυστηρά: «Αν τύχη οι προεστοί σας... γίνουν άδικοι και σκληροί,... και κατά βάθος δεν θέλουν ν’ ανοίξετε τα μάτια σας, για να μπορούν να εκμεταλλεύωνται άνομα την τίμια δουλειά σας και τον ιδρώτα σας, τότε όποιοι κι αν είναι αυτοί, τους αναθεματίζω και τους μαστιγώνω».
Ο άγιος δεν κρίνει μονομερώς την κοινωνική πραγματικότητα. Δεν κολακεύει το λαό. Οι μονομέρειες στο επίπεδο της πίστης δημιουργούν αιρέσεις, ενώ στην κοινωνία αδιέξοδες πολώσεις. Οπότε διδάσκει: «Ομοίως εσείς οι κοσμικοί, οι κατώτεροι, να αγαπάτε και να τιμάτε τους προεστούς σας και να παρακαλείτε τον Θεόν διά την ψυχήν τους και διά την ζωήν τους. Δεν βλέπετε πόσους πειρασμούς έχουν και υπομένουν διά εσάς τους κατωτέρους; Ότι χρεία τύχη της χώρας τους προεστούς γυρεύουν και σεις κοιμάσθε ξέγνοιαστοι» (ό.π., σ. 281).
Μεγάλη σημασία έδιδε στην οικογενειακή ζωή και έθετε τους γονείς προ των ευθυνών τους: «Ένα δένδρο, ωσάν το κόψης, ευθύς ξεραίνονται τα κλαριά, αμή ωσάν ποτίζης την ρίζαν, στέκονται δροσερά τα κλωνάρια. Ομοίως είστενε οι γονείς ωσάν το δένδρον και όταν ποτίζεται ο πατέρας και η μητέρα, οπού είστενε η ρίζα των παιδιών, με νηστείες, προσευχές, ελεημοσύνες, με καλά έργα, φυλάγει ο Θεός τα παιδιά τους... Είναι μια μηλιά και κάνει ξινά μήλα. Εμείς τώρα τι πρέπει να κατηγορήσωμε, τη μηλιά ή τα μήλα; Τη μηλιά. Λοιπόν κάμετε καλά οι γονείς, οπού είστενε η μηλιά, να γίνονται και τα μήλα γλυκά».
Βαριά κληρονομιά ανθρωπιάς και αγιότητας
Εκτός από την εκκλησιολογική και κοινωνική συνείδηση, ομιλούσε ως υποψήφιος μάρτυρας. Έλεγε συχνά: «Τον Χριστόν μου παρακαλώ να με αξιώση να χύσω και εγώ το αίμα μου διά την αγάπην Του, καθώς το έχυσε και Εκείνος διά την αγάπην μου». Ενώ αλλού περιγράφοντας τις θείες δωρεές ερωτούσε: «Τέτοιον γλυκύτατον Θεόν και Πατέρα δεν πρέπει να τον αγαπούμεν τόσον πολύ οπού αν τύχη ανάγκη να χύνωμεν και το αίμα μας διά την αγάπην του;».
Συγκλονιστική η στάση του ενώπιον του μαρτυρίου: Όταν «εκατάλαβε, ο ευλογημένος Διδάσκαλος πως έχουν να τον θανατώσουν… στραφείς προς τους καλογήρους που τον συνώδευαν, τους λέγει· ‘Διήλθομεν διά πυρός και ύδατος, και εξήγαγες ημάς εις αναψυχήν’·… χωρίς να δείξη ολότελα κανένα σημείον λύπης διά την στέρησιν της ζωής του, αλλά μάλιστα φαινόμενος χαριέστατος εις το πρόσωπον, ωσάν να επήγαινεν εις χαρές και ξεφαντώματα»!
Ο Πατροκοσμάς, προγευόμενος τα αγαθά της μέλλουσας βασιλείας, αναλώθηκε για την αγάπη των αδελφών του και αντιμετώπισε με νηφαλιότητα τον έσχατο εχθρό του ανθρώπου, τον θάνατο, αφήνοντάς μας βαριά κληρονομιά ανθρωπιάς και αγιότητας.
http://www.makthes.gr/news/opinions/108812/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου