Πτολεμαΐδα:Η διδασκαλία των Θρησκευτικών και της Μελέτης Περιβάλλοντος στο δημοτικό σχολείο

Πραγματοποιήθηκε με  επιτυχία η ημερίδα που οργάνωσαν οι Σχολικοί Σύμβουλοι της 3ης & 4^ης Εκπ/κής Περιφέρειας Κοζάνης ,στο στο κατάμεστο Πνευματικό κέντρο τού Δήμου Πτολεμαΐδας την Πέμπτη 6 Ιουνίου 2013. Η ημερίδα αφορούσε τη διδασκαλία των Θρησκευτικών και της Μελέτης Περιβάλλοντος στο δημοτικό σχολείο. Εισηγήσεις πραγματοποίησαν οι Σχολικοί Σύμβουλοι Ελένη Μπαμπίλα και Δημήτρης Πλωμαρίτης ,η κ.Γούλα Μαρία, Δασκάλα 1^ου Δ.Σ. Μουρικίου    και ο Δρ. Σταύρος Γιαγκάζογλου, Σύμβουλος Α΄  Ι.Ε.Π ο οποίος εισηγήθηκε το θέμα:«Η  ταυτότητα και το περιεχόμενο του μαθήματος των Θρησκευτικών σήμερα. Τα Θρησκευτικά στην Α/θμια Εκπ/ση». 

Ο Σταύρος Γιαγκάζογλου, μιλώντας στους εκπαιδευτικούς της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης,  παρουσίασε την ταυτότητα και το περιεχόμενο του μαθήματος των Θρησκευτικών σήμερα, όπως αναπτύσσεται στους βασικούς άξονες του νέου Προγράμματος Σπουδών (ΠΣ) στα Θρησκευτικά Δημοτικού και Γυμνασίου και αναφέρθηκε στο πλαίσιο, στους λόγους και στις προϋποθέσεις δημιουργίας του νέου ΠΣ στο μάθημα των Θρησκευτικών. Το πλαίσιο αυτό ορίζεται από παράγοντες όπως:

·         Η ελληνική νομοθεσία και τα ευρωπαϊκά κριτήρια,

·         το πλαίσιο των ισχυόντων Αναλυτικών Προγραμμάτων (ΔΕΠΠΣ – ΑΠΣ),

·         ο δημόσιος διάλογος για το μάθημα,

·         οι θέσεις των Ανεξάρτητων Αρχών, 

·         ο επιχειρούμενος διάλογος εδώ και καιρό για το ΜτΘ στην ελληνική θεολογική εκπαιδευτική κοινότητα και γενικότερα στην ελληνική κοινωνία,

·         οι ευρωπαϊκές και ελληνικές εξελίξεις για τον χαρακτήρα και τους προσανατολισμούς της θρησκευτικής εκπαίδευσης,

·         τα νέα δεδομένα που διαμόρφωσαν οι εγκύκλιοι περί απαλλαγής στο ΜτΘ από το Υπουργείο Παιδείας το 2008,

·         οι θέσεις των Θεολογικών Σχολών με αφορμή τις εγκυκλίους του 2008 και τις ώρες διδασκαλίας του ΜτΘ,

·         η υπέρβαση της διελκυστίνδας μεταξύ του κατηχητικού και του θρησκειολογικού προτύπου

·         ο σεβασμός της θρησκευτικής ετερότητας,

·         η γνωριμία και ο διάλογος με τις άλλες χριστιανικές ομολογίες και τις άλλες θρησκευτικές παραδόσεις

·         ο ανοικτός και συνθετικός χαρακτήρας του νέου ΠΣ στα Θρησκευτικά Δημοτικού και Γυμνασίου, ο οποίος, ενώ δεν συνιστά θρησκειολογία, διαλέγεται με τις άλλες θρησκευτικές παραδόσεις

·         οι διευρυμένοι σκοποί του νέου ΠΣ στα Θρησκευτικά Δημοτικού και Γυμνασίου, οι οποίοι προβάλλουν την Ορθοδοξία στον σύγχρονο κόσμο και συνθέτουν έναν γόνιμο διάλογο της Παράδοσής της με την θρησκευτική ποικιλομορφία του σύγχρονου κόσμου

·         η διαμόρφωση ενός μαθήματος Θρησκευτικών για όλους τους μαθητές

Ακολούθως, ο Σταύρος Γιαγκάζογλου παρουσίασε τους θεμελιώδεις σκοπούς του νέου ΠΣ, επισημαίνοντας ότι η πρόταση του νέου ΠΣ στα Θρησκευτικά (ΜτΘ) Δημοτικού και Γυμνασίου παρουσιάζει ένα μάθημα ανοικτό, πλουραλιστικό, που διατηρεί τον θεολογικό, γνωσιακό και παιδαγωγικό χαρακτήρα που είχε ως τώρα, λαμβάνει υπόψη τις απαιτήσεις των καιρών, τις μορφωτικές ανάγκες των σύγχρονων μαθητών και εμπλουτίζεται με περισσότερα στοιχεία για τις χριστιανικές παραδόσεις της Ευρώπης και τις άλλες θρησκείες. Οι «συντεταγμένες» αυτές διαμορφώνουν ένα πρόγραμμα θρησκευτικού μαθήματος το οποίο ξεκινά από και έχει επίκεντρο τη θρησκευτική παράδοση του τόπου, την παράδοση της Ορθόδοξης Χριστιανικής Εκκλησίας, όπως αυτή σαρκώθηκε στη ζωή και αποτυπώθηκε στα μνημεία του ελληνορθόδοξου πολιτισμού του. Ο κάθε μαθητής ή μαθήτρια, ανεξαρτήτως της θρησκευτικής του ιδιοπροσωπίας, είναι χρήσιμο και πολύτιμο να γνωρίζει τη θρησκευτική παράδοση του τόπου. Αυτός είναι ο πρώτος και βασικός κύκλος του μαθήματος. Ο δεύτερος κύκλος εμπλουτίζεται με στοιχεία από τις μεγάλες χριστιανικές παραδόσεις που συναντώνται στην Ευρώπη και γενικότερα στον κόσμο, εκτός της Ορθοδοξίας όπως ο Ρωμαιοκαθολικισμός και ο Προτεσταντισμός. Ο τρίτος κύκλος περιλαμβάνει στοιχεία από τα μεγάλα θρησκεύματα του κόσμου και ιδίως από όσα ενδιαφέρουν την ελληνική κοινωνία περισσότερο, όπως οι μονοθεϊστικές παραδόσεις του Ιουδαϊσμού και του Ισλάμ και άλλες θρησκείες που κρίνεται ότι παρουσιάζουν αυξημένο ενδιαφέρον.

Συνεπώς, πρόκειται για ένα διευρυμένο θρησκευτικό μάθημα, το οποίο εξετάζει με ερευνητικό, κριτικό και διαλεκτικό τρόπο τη συνεισφορά στην ιστορία και στον πολιτισμό της Ορθοδοξίας και του Χριστιανισμού αλλά και των άλλων θρησκευτικών παραδόσεων, αποβλέποντας στον θρησκευτικό γραμματισμό, αλλά και στην ευαισθητοποίηση και στον αναστοχασμό των μαθητών απέναντι στο δικό τους θρησκευτικό προβληματισμό. Φυσικά, δεν είναι δυνατόν στο Ελληνικό σχολείο να μην είναι κεντρικός ο λόγος της ορθόδοξης θεολογίας και παράδοσης, η οποία, μέσα από το ΜτΘ καλείται να προχωρήσει πιο πέρα και από την νεωτερικότητα και να αποδεχθεί τον πλουραλισμό και την ετερότητα, κατά τέτοιο τρόπο, ώστε ταυτόχρονα να μην υποτιμά, συμβιβάζει, πολύ δε περισσότερο να εγκαταλείπει την αυτοσυνειδησία της. Άλλωστε, η Ορθόδοξη θεολογία από τη φύση της δεν προσπερνά την θρησκευτική ετερότητα, αλλά διαλέγεται με αυτήν, χωρίς βεβαίως αυτό να σημαίνει ότι προδίδει τον εαυτό της.

Στη συνέχεια, ο Σταύρος Γιαγκάζογλου παρουσίασε τις στήλες του ΠΣ, την παιδαγωγική του διάσταση ως προγράμματος διαδικασίας, καθώς και τα βασικά περιεχόμενά του, όπως προκύπτουν και μέσα από την βελτίωση και αναθεώρησή του. Τέλος, ο ομιλητής επισήμανε ότι είναι μέγα λάθος να διαχωρίζονται τα μαθήματα σε πρωτεύοντα και δευτερεύοντα στις βαθμίδες της εκπαίδευσης και ιδιαίτερα στο Δημοτικό. Το γεγονός αυτό υπονομεύει τον ανθρωπιστικό χαρακτήρα όλων των μαθημάτων και την ολιστική και ολόπλευρη λειτουργία της μάθησης. Το νέο ΠΣ στα Θρησκευτικά, όπως και όλα τα υπόλοιπα, συνιστά κυρίως ένα Πρόγραμμα διαδικασίας, το οποίο εστιάζει στην διαδικασία της διδασκαλίας και της μάθησης μέσα σε ένα πλαίσιο συμμετοχικών διεργασιών, ομαδοσυνεργατικών δραστηριοτήτων, διαλογικών προσεγγίσεων. Σύμφωνα με αυτή την πρόταση, το μάθημα καλείται να υπερβεί την παραδοσιακή αντίληψη της «παράδοσης-μεταφοράς» έτοιμης γνώσης μέσα από μία τυπική και μετωπική διδασκαλία, και να υπηρετήσει μία άλλη διάσταση και λειτουργία του σχολείου, όπου ο μαθητής μαθαίνει πώς να μαθαίνει και συμμετέχει ενεργά σε όλη την μαθησιακή πορεία. Ως εκ τούτου, πρόκειται για μία ανοικτή διαδικασία, όπου οι σκοποί και οι στόχοι του μαθήματος εμπλέκονται με τις εμπειρίες και γνώσεις των μαθητών αλλά και αναδύονται μέσα από την ενεργό συμμετοχή και τις εμπειρίες τους. Αυτό σημαίνει ότι τα περιεχόμενά του δεν είναι αυστηρά προσδιορισμένα αλλά μπορεί να εμπλουτίζονται και να αναδιατάσσονται κατά τον σχεδιασμό της διδασκαλίας και την διαδικασία μάθησης, ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες της τάξης, στοχεύοντας στην διαφοροποιημένη μάθηση ή, με μια πιο θεολογική ορολογία, στο σχολείο του «προσώπου». Συνεπώς, το ΠΣ προτείνει μεθόδους, διαδικασίες, δραστηριότητες και στρατηγικές μάθησης που συναποφασίζονται, επιλέγονται και ακολουθούνται ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες και συνθήκες της σχολικής τάξης.  Στην εκδήλωση ήταν παρόντες Σχολικοί Σύμβουλοι της Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης καθώς επίσης ο Σχολικός Σύμβουλος των Θεολόγων της Δυτικής Μακεδονίας Ανδρέας Αργυρόπουλος
(βλέπε πρόγραμμα ημερίδας εδώ:http://e-theologia.blogspot.gr/2013/06/blog-post_4.html