Εισήγηση στο πλαίσιο των τριήμερων εκδηλώσεων του Τμήματος Θεολογίας του ΑΠΘ για την επέτειο των 1150 χρόνων από την αποστολή των Θεσσαλονικέων ιεραποστόλων Κυρίλλου και Μεθοδίου, φωτιστών των Σλάβων στη Μεγάλη Μοραβία
Περίληψη
Πρώτος ομιλητής της τρίτης και τελευταίας ημέρας των τριήμερων εκδηλώσεων προς τιμήν των αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου ήταν ο καθηγητής της Παλαιάς Διαθήκης Μιλτιάδης Κωνσταντίνου. Ο ομιλητής παρουσίασε την ιστορία της μετάφρασης της Βίβλου στην Ελλάδα από τις αρχές του 20ουαιώνα, την περίοδο δηλαδή κατά την οποία η εθνική ταυτότητα διαμορφώθηκε στην Ελλάδα, μέχρι τις μέρες μας. Ο κ. Κωνσταντίνου έκανε αναφορές σε σημαντικούς σταθμούς της μετάφρασης των βιβλικών κειμένων από τον 7ο μέχρι και τον 16οαιώνα (Πενθέκτη εν Τρούλλω Οικουμενική Σύνοδος στη Κωνσταντινούπολη το 691 μ.Χ. και σύνοδος του Τριδέντου το 1545-1563 μ.Χ.). Σχετικά με τη μετάφραση της Βίβλου στην Ελλάδα ο κ. Κωνσταντίνου εξήγησε αναλυτικά τους παράγοντες εκείνους που εξακολουθούν να καθορίζουν ένα τέτοιο εγχείρημα. Οι σημαντικότεροι από αυτούς είναι: Η Ελλάδα είναι μονοπολιτισμική χώρα και ο πληθυσμός της είναι σε ποσοστό μεγαλύτερο από 90% ορθόδοξος. Η ιστορική μνήμη παίζει καθοριστικό ρόλο στην Ελλάδα και το πρόβλημα της μετάφρασης είναι συνυφασμένο με τις ιστορικές και τις πολιτιστικές συνθήκες.
Ο ομιλητής αναφέρθηκε επίσης στις απαρχές των σχέσεων της Βρετανικής Βιβλικής Εταιρίας και της Ορθοδοξίας, ενώ σχετικά με τη μετάφραση του Νεόφυτου Βάμβα τονίστηκε ότι ήταν μεγαλειώδες έργο και αυτός είναι ο λόγος που χρησιμοποιείται ακόμη και σήμερα. Η μετάφραση της Βίβλου στο νέο ελληνικό κράτος προκάλεσε αντιδράσεις, τις οποίες ο κ. Κωνσταντίνου επεσήμανε και εξήγησε με ευσύνοπτο τρόπο στους συμμετέχοντες στο σεμινάριο. Μερικές από τις παρανοήσεις που έχουν κατά καιρό εκδηλωθεί αφορούν την ιδέα ότι η σημασία της λέξης «έθνος» ταυτίστηκε στην Ελλάδα με την έννοια «εκλεκτός λαός του Θεού». Η Εκκλησία αντέδρασε γιατί η μετάφραση του Βάμβα θεωρήθηκε ο δούρειος ίππος των Προτεσταντών, ενώ το κείμενο των Ο΄ αναγνωρίστηκε ως θεόπνευστο. Μετά απ’ όλα αυτά η Εκκλησία εμφανίστηκε ως προστάτης των εθνικών παραδόσεων. Ιδιαίτερη αναφορά έγινε στο ζήτημα του κανόνα της Αγίας Γραφής και φυσικά στα γεγονότα που προηγήθηκαν και ακολούθησαν μετά τα Ευαγγελιακά (5-8 Νοεμβρίου 1901). Όλα τα παραπάνω αναφέρθηκαν για να φανερωθεί η τεράστια δυσκολία της μετάφρασης των θρησκευτικών κειμένων και να κατανοηθούν οι αντιδράσεις που συνάντησαν στο έργο τους οι ιεραπόστολοι των Σλάβων Κύριλλος και Μεθόδιος. Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε ο ομιλητής και είναι απόρροια της πολύχρονης εμπειρίας του από τη μετάφραση της Βίβλου, αφορά ένα δίλημμα, το οποίο αντιμετωπίζει σήμερα η Ορθοδοξία. Η Ορθόδοξη Εκκλησία θα πρέπει να επιλέξει αν επιθυμεί να ανοιχτεί στην οικουμένη ή να περιοριστεί στον εαυτό της.
Μπορείτε να δείτε τις διαφάνειες που ετοίμασε ο καθηγητής Κωνσταντίνου ακολουθώντας το σύνδεσμο παρακάτω:
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου