Στο τεύχος του Ιανουαρίου 2013 του έγκριτου θεολογικού περιοδικού «Harvard Theological Review» (τεύχος 106:1) πρόκειται να δημοσιευθεί η μελέτη της καθηγήτριας της πρώιμης Εκκλησιαστικής Ιστορίας του Πανεπιστημίου Harvard, Karen King. Αναζητώντας στο διαδίκτυο εντοπίσαμε μία προδημοσίευση του προαναφερθέντος άρθρου με τίτλο «“Jesus said to them, ‘My wife . . .’” A New Coptic Gospel Papyrus».
Ήδη στα ηλεκτρονικά και τα έντυπα μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν εμφανιστεί πολλές αναφορές σε αυτό, καθώς το θέμα του προκαλεί το ένδιαφέρον του κοινού.
Η Karen King εκδίδει ένα μέχρι σήμερα άγνωστο σπάραγμα παπύρου γραμμένο στα αρχαία κοπτικά και μάλιστα στη σαχιδική διάλεκτο, με διαστάσεις λίγων εκατοστών (4 επί 8 cm), το οποίο σε κάποιο σημείο περιλαμβάνει τη φράση «ο Ιησούς τούς είπε, η γυναίκα μου . . . ». Αυτή και μόνο η φράση, όπως προ ετών είχε συμβεί με την έκδοση του ψευδεπίγραφου κειμένου με τον τίτλο «Το Ευαγγέλιο του Ιούδα», είναι ικανή να προκαλέσει έντονο ενδιαφέρον ενός κοινού, το οποίο είναι εντελώς άσχετο με έννοιες όπως γνωστικισμός, απόκρυφα, ψευδεπίγραφα, ιστορία πρώιμου χριστιανισμού, έκδοση κειμένων, ανακαλύψεις γνωστικών χειρογράφων, φιλοσοφικά και θεολογικά ρεύματα και τάσεις των πρώτων χριστιανικών αιώνων και ανταποκρίνεται σε μία δημοσιογραφική προσέγγιση του θέματος, η οποία οδηγεί σε επικίνδυνες απλουστεύσεις.
Ο πάπυρος, που χρονολογείται από τον τέταρτο αιώνα μ.Χ., περιλαμβάνει έναν διάλογο στον οποίο ο Ιησούς αναφέρεται στη σύζυγό του και σύμφωνα με την King πρέπει να είναι μετάφραση στα κοπτικά ενός κειμένου που γράφτηκε στα ελληνικά τον δεύτερο μ.Χ. αιώνα.
Για να αντιληφθούμε την έννοια της απλούστευσης και του κινδύνου να ασχοληθεί κάποιος με αντικείμενο που δεν γνωρίζει αρκεί να ρίξουμε μια ματιά στις δημοσιεύσεις του διεθνούς τύπου, όπου, αν και στο σπάραγμα δεν γίνεται καμία αναφορά, ήδη έχει προστεθεί δίπλα στο κείμενο του παπύρου και το υποτιθέμενο όνομα της συζύγου του Κυρίου, την οποία, πέρα από κάθε επιστημονική δεοντολογία, ταυτίζουν με την Αγία Μαρία τη Μαγδαληνή.
Ας δούμε όμως κάποια σημεία από το άρθρο της Karen King:
1) Η συγγραφέας ξεκαθαρίζει ότι πρόκειται για το μοναδικό αρχαίο κείμενο που θεωρεί ότι ο Χριστός ήταν παντρεμένος.
2) Τονίζει ότι δεν μας παρέχει αξιόπιστη μαρτυρία ότι όντως ο Χριστός ήταν έγγαμος λόγῳ της μεγάλης χρονικής απόστασης του σπαράγματος από τα γεγονότα (4ος αι. μ.Χ.) και της πιθανής σύνθεσης του αρχικού κειμένου μόλις στο δεύτερο μισό του δευτέρου αιώνα.
3) Σημειώνει ότι η μόνη ασφαλής μαρτυρία που μας παρέχει είναι ότι κάποιοι χριστιανοί των πρώτων αιώνων πίστευαν ότι ο Χριστός ήταν παντρεμένος.
4) Ομολογεί ότι δεν γνωρίζουμε τίποτα για την ιστορία ευρέσεως και την προέλευση του συγκεκριμένου παπύρου.
5) Η γνησιότητά του αμφισβητείται από αρκετούς από τους ειδικούς που το εξέτασαν, ενώ κανείς, ούτε καν η συγγραφέας του άρθρου δεν μπορεί να μας διαβεβαιώσει ότι η αυθεντικότητά του είναι πέρα από κάθε αμφισβήτηση.
Όλες αυτές οι παρατηρήσεις κάνουν πολύ λιγότερο αξιόπιστο το κείμενο που υπάρχει στο απόσπασμα και οδηγούν στο αβίαστο συμπέρασμα ότι το θέμα αφορά κάποιους ειδικούς της ιστορίας του γνωστικισμού.
Μετά από αυτές τις πρώτες εισαγωγικές αναφορές, σκοπεύουμε να συνεχίσουμε την ανάγνωση του άρθρου της Karen King σε επόμενη δημοσίευσή μας, προσπαθώντας να παρακάμψουμε το κομμάτι του δημοσιογραφικού εντυπωσιασμού και να τοποθετήσουμε την έκδοση του σημαντικού -αν είναι γνήσιο- αυτού ευρήματος στην ορθή επιστημονική του βάση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου