Καρνάβαλος: ο ειλικρινέστερος και εντιμότερος των υποκριτών.

  

 

 

 

 

  του Στρατή Ψάλτου

Είναι αναμφισβήτητο γεγονός ότι κατά την περίοδο 1970-1972 οι φυσικές δυνάμεις του Πατριάρχου Αθηναγόρα είχαν αρχίσει να τον εγκαταλείπουν και ο Μητροπολίτης Χαλκηδόνος Γέρων Μελίτων ήταν εκείνος που κατηύθυνε τα εκκλησιαστικά πράγματα του Πατριαρχείου. Μετά τον θάνατο του Αθηναγόρα (1972) όλοι οι αρχιερείς και ο λαός γνώριζαν ότι διάδοχος θα ήταν ο Χαλκηδόνος Μελίτων, αλλά την τελευταία στιγμή η τουρκική κυβέρνηση διέγραψε από τον κατάλογο των υποψηφίων για τον πατριαρχικό θρόνο το όνομά του. Μέσα στην διαμορφωθείσα οδυνηρή κατάσταση ο Χαλκηδόνος Μελίτων παραμέρισε την προσωπική του πικρία και μαζί με την παράταξη των πατριαρχικών αρχιερέων που τον στήριζαν, πρότεινε ως υποψήφιο για τον πατριαρχικό θρόνο τον τότε μητροπολίτη Ίμβρου και Τενέδου Δημήτριο, ο οποίος εξελέγη πατριάρχης και ο Μελίτων του στάθηκε πιστός συνεργάτης μέχρι το τέλος της ζωής του.
Αυτός λοιπόν ο Μητροπολίτης, ο Γέρων Χαλκηδόνος Μελίτων, την Κυριακή της Τυροφάγου του 1970 ήταν καλεσμένος ως ομιλητής στον Μητροπολιτικό ναό Αθηνών με θέμα της ομιλίας του τον Καρνάβαλο. Από τη δεκαετία του ‘50 διάφορα εκκλησιαστικά σωματεία είχαν κηρύξει έναν σκληρό αντικαρναβαλικό πόλεμο. Ο τότε αρχιμανδρίτης και μετέπειτα Μητροπολίτης Φλωρίνης, μακαρίτης πια, Αυγουστίνος Καντιώτης δεν περιοριζόταν απλώς σε κηρύγματα εναντίον του καρνάβαλου, αλλά οργάνωνε και πραγματικές εκστρατείες για να τον ματαιώσει, καταστρέφοντας τις εγκαταστάσεις του και προκαλώντας μεγάλο πονοκέφαλο στην αστυνομία.
Μέσα λοιπόν σ’ ένα τέτοιο κλίμα ανέβηκε το 1970 στον άμβωνα της Μητρόπολης Αθηνών ο Γέρων Μελίτων, για να μιλήσει για τον καρνάβαλο. Τι είπε; «Σε λίγες ώρες έξω από αυτόν τον ναό, έξω από την γαλήνη του, στους δρόμους αυτής της Πολιτείας, θα παρελάσει ο Καρνάβαλος. Μην τον περιφρονήσετε, μην τον χλευάσετε και μη με κατακρίνετε, πού τον αναφέρω αύτη τη στιγμή… Είναι ο ειλικρινέστερος και εντιμότερος των υποκριτών. Ίσως θα νομίσετε, ότι αστειεύομαι. Απολύτως όχι». Τι εννοούσε ο Γέροντας; Γιατί ο Καρνάβαλος είναι ο ειλικρινέστερος των υποκριτών;
Δεν είναι δυνατόν να μεταφέρουμε όλο το κήρυγμα στην παρούσα στήλη, γι’ αυτόν τον λόγο θα περιοριστούμε στον πυρήνα της εξήγησης. Ο άνθρωπος καθημερινά κάνει πράγματα με τα οποία θέλει να φανεί αυτός που δεν είναι, ξεφεύγοντας έτσι από την αλήθεια και την απλότητα. Με άλλα λόγια, ο άνθρωπος φοράει καθημερινά διάφορες μάσκες, τις οποίες ποτέ δεν θέλει να παραδεχτεί και να ομολογήσει. Υποκρίνεται, αλλά ποτέ δεν το παραδέχεται.
Η μάσκα του καρναβαλιού είναι η ειλικρινέστερη μάσκα, γιατί είναι η μοναδική μάσκα την ύπαρξη της οποίας ο άνθρωπος παραδέχεται. Ενώ με την μάσκα φαινομενικά αρνείται την πραγματικότητα, ουσιαστικά αποκαλύπτει τον πραγματικό χαρακτήρα της, δείχνοντας ότι η πραγματικότητα δεν είναι τίποτα άλλο παρά ένα θέατρο με μάσκες. Η μάσκα του καρναβαλιού κρύβει ένα μεγάλο αίτημα: είναι μία μάσκα που ζητά να πέσουν οι μάσκες!
Πορευόμαστε «πλανώντες και πλανώμενοι». Φορώντας διάφορες μάσκες, αποφεύγουμε να δούμε την πραγματικότητα και την ευθύνη μας απέναντι σ’ αυτή, γυρεύοντας πάντα διέξοδο στην αναζήτηση της ευθύνης των άλλων. Η διαπλοκή του πολιτικού συστήματος με την κοινωνία παραμέρισε για δεκαετίες τώρα το δημόσιο συλλογικό αγαθό προς όφελος επιμέρους συμφερόντων, για να βρεθούμε εδώ που βρισκόμαστε σήμερα. Και ενώ τόσο το πολιτικό σύστημα όσο και η κοινωνία έχουν τις ευθύνες τους, κανείς δεν τις παραδέχεται με έναν συγκεκριμένο και σαφή τρόπο, αλλά όλοι προτιμούν να κρυφτούν πίσω από τις μάσκες τους.
Οι μάσκες του καρναβαλιού θα πέσουν την Καθαρή Δευτέρα. Θα επιζήσουμε των επερχομένων ως ελληνική κοινωνία αν υπάρξει μία Καθαρή Δευτέρα στην οποία θα πέσουν όλες οι μάσκες.



"Τα Νέα της Λέσβου", 4 Μαρτίου 2011