Κυριακή 31 Ιανουαρίου 2016

Εορδαία:"Το μήνυμα των Τριών Ιεραρχών για τους νέους της εποχής μας"




Την προηγούμενη Παρασκευή29 Ιανουαρίου 2016,είχα τη χαρά να βρεθώ στο Γυμνάσιο Αναρράχης-Εμπορίου της Εορδαίας για παραστώ στην εκδήλωση του σχολείου για τους Τρεις Ιεράρχες.Στη  Θεία Λειτουργία που έγινε στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Σχολείου  συμμετείχαν και τα παιδιά των δημοτικών σχολείων της περιοχής καθώς επίσης μεγάλος αριθμός γονέων.Κάποιοι από αυτούς είχαν φροντίσει να προετοιμάσουν το εορταστικό κέρασμα των παιδιών.
      Λίγο αργότερα είχα την τιμή να εισηγηθώ στους μαθητές και τις μαθήτριες του Γυμνασίου το θέμα: "Το μήνυμα των Τριών Ιεραρχών για τους νέους της εποχής μας" .Η συνάντηση με τα παιδιά του ακριτικού αυτού χωριού ήταν μια μεγάλη ευλογία για μένα.Χάρηκα τον αυθορμητισμό τους ,τις γνώσεις τους,την αυθεντικότητα τους, μα πιο πολύ την ομορφιά της ψυχής τους.Ευτυχώς υπάρχει και η Ελλάδα που αντιστέκεται,που δεν πνίγεται στη μιζέρια της άχαρης καθημερινότητας.Πολλές ευχαριστίες στο Διευθυντή του σχολείου και εξαιρετικό συνάδελφο  κ.Βασίλειο Γκέκα,στο Σύλλογο Διδασκόντων και στο Σύλλογο Γονέων του Σχολείου.Υπάρχει ελπίδα και για την Παιδεία φίλες και φίλοι...στο χέρι μας είναι.











με το θεολόγο και Διευθυντή του σχολείου,εξαιρετικό συνάδελφο κ.Βασίλειο Γκέκα





Σάββατο 30 Ιανουαρίου 2016

"Έφυγε " ένας δάσκαλος των φυλακισμένων.Ο θεολόγος Γεώργιος Σταύρος Ζουγανέλης.


"...μου έμαθες μέσα στην κόλαση να ζω στον Παράδεισο..."γράφει ένας μαθητής του






Είμαι συντετριμμένος ...δεν έχω δύναμη να γράψω τίποτε..."έφυγε" ο συμφοιτητής και φίλος Γιώργος Ζουγανέλης. Ο Γιώργος είχε πάντα ως πρώτη του προτεραιότητα την προσφορά στον συνάνθρωπο.Τα τελευταία χρόνια υπηρέτησε ως Διευθυντής στο Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας των φυλακών του Κορυδαλλού...δεν θεωρώ τον εαυτό μου άξιο να πει τίποτε άλλο...αφήνω να μιλήσουν οι μαθητές του μέσω facebook...ενδεικτικά παραθέτω κάποια μηνύματα 

Στον δάσκαλο μας με αγάπη .....
Σε ευχαριστούμε για όλα όσα μας δίδαξες,σε ευχαριστούμε για τις ατελειώτες ώρες που είχες την υπομονη να ακούς τις ανησυχίες μας ,σε ευχαριστούμε που ακόμα και τώρα ήσουν εκεί για να μας συμβουλέψεις......καλό σου ταξίδι ......τα λόγια σου θα μας συντροφεύουν.......


Καλό παράδεισο δάσκαλε!!Ευχαριστούμε τον Κύριο που σε έστειλε στο δρόμο της ζωής μας κάποια στιγμή...δε θα σε ξεχάσουμε ποτέ,ούτε εσένα ούτε αυτά που μας δίδαξες.


Axxxx daskale giati mas to ekanes afto toso ksafnika makari na me prosexis ke apo ki psila opos me prosexes afta ta 3 xronia mesa stin kolasi mou emathes na zo ston paradiso mou emathes toso pragmata tha mou lipsis para poli daskale kalo taksidi tha ise panda stin kardia mou sagapao








Παρασκευή 29 Ιανουαρίου 2016

Κραυγή για τους πρόσφυγες από κατηχητόπουλα!!!!

ΣΙΩΠΗΡΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ


Τα παιδιά του κατηχητικού του Αγίου Νικολάου Κοζάνης αποφασίσαμε να βγούμε στο δρόμο και να διαμαρτυρηθούμε έντονα για το έγκλημα που συνεχίζεται καθημερινά στη δική μας θάλασσα, στο Αιγαίο πέλαγος. Κάθε μέρα ακούμε ότι παιδιά πνίγονται στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν μαζί με τους γονείς τους από τις άσχημες συνθήκες της πατρίδας τους. Δεν μας νοιάζει από πού έρχονται, ούτε τι εθνικότητας είναι, ούτε σε ποιο Θεό πιστεύουν. Δεν μας ενδιαφέρουν τα παιχνίδια των μεγάλων όσο δεν έχουν να κάνουν με τη δική μας ζωή. Και ο θάνατος μικρών παιδιών – όπως και ο κάθε θάνατος άλλωστε – στοιχειώνει και τη ζωή μας και το παιχνίδι μας και τα όνειρά μας. Ένα πελώριο ΓΙΑΤΙ ορθώνεται μπροστά μας και απευθύνεται σε κάθε υπεύθυνο. Διότι “φταίχτης για το κακό στον κόσμο δεν είναι μόνο εκείνος που το διαπράττει άμεσα, αλλά κι εκείνος που δεν αγανακτεί, που δεν αγωνίζεται, που σιωπά”.
Δεν βρίσκουμε άλλο τρόπο να διαδηλώσουμε την αντίδρασή μας, δεν ξέρουμε πώς να κραυγάσουμε την αγανάκτησή μας! Δεν μπορεί να συνεχίζεται αυτό το έγκλημα! Βρείτε, έναν τρόπο να σταματήσει, εσείς οι μεγάλοι, που όλα τα ξέρετε πια!
ΕΛΕΟΣ!!!

Τετάρτη 27 Ιανουαρίου 2016

Οι Τρεις Ιεράρχες τον καιρό της κρίσης



Για «το μήνυμα των Τριών Ιεραρχών τον καιρό της κρίσης» μίλησε ο σχολικός σύμβουλος Ανδρέας Αργυρόπουλος, στην εκδήλωση της «Χ», στον Άγιο Ανδρέα της οδού Λευκωσίας, τη Δευτέρα 25 Ιανουαρίου. Οι Τρεις Ιεράρχες άντεξαν σε μια εποχή κρίσης πολύ μεγάλης και αντέστρεψαν το κλίμα υπέρ της αυθεντικής πίστης, τόνισε ο κ. Αργυρόπουλος, ο οποίος αναφέρθηκε στη μεγάλη προσφορά των Τριών Ιεραρχών, όχι μόνο στον καθαρά εκκλησιαστικό χώρο, αλλά και στον χώρο της επιστήμης, της κοινωνικής πρόνοιας και της παιδείας. Χρειάζεται πάντοτε να μελετούμε το έργο τους, είπε, καθώς λίγο τους γνωρίζουμε στην πατρίδα μας σήμερα.
Η εκδήλωση έγινε με πρωτοβουλία της εφημερίδας «Χ», με την ευλογία του γέροντα π. Γαβριήλ και των ιερέων του Ναού του Αγίου Ανδρέα. Εκτός από τους αδελφούς και φίλους της εφημερίδας, συμμετείχαν και νέοι της εκεί συντροφιάς και ενορίτες. Παρών και ο τέως  σύμβουλος του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου κ. Γεώργιος Στάθης και το μέλος του Δ.Σ. του Συνδέσμου Θεολόγων «Καιρός», Αντώνης Παναγάκης.
Η παρουσία αρκετών εκπαιδευτικών έδωσε έμφαση κατά τη συζήτηση σε θέματα κυρίως παιδαγωγικής, έτσι όπως αντλούνται από τη διδασκαλία των Τριών Ιεραρχών. Το κυριότερο προσόν του δασκάλου είναι η αγάπη, όπως είπε ο κ. Αργυρόπουλος, καθώς τα παιδιά εύκολα αντιλαμβάνονται το δάσκαλο που τα αγαπά, έστω και αν κάποτε από αγάπη τα παιδεύει. Παρόντες στην εκδήλωση ο πρόεδρος της Χ.Δ., Γιάννης Ζερβός και ο επίτιμος πρόεδρος Μ. Μηλιαράκης. Τη συζήτηση συντόνιζε ο Διευθυντής της «Χ» Κων. Μπλάθρας και εκ των ιερέων του Ναού, ο Αρχιμ. π. Ιγνάτιος.

από την εφημερίδα "ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ"


Μουσικό Σχολείο Πτολεμαΐδας:Εκδηλώσεις για τους Τρεις Ιεράρχες

              ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ

                                                                                                                                                               
                                            




       

Το Μουσικό Σχολείο Πτολεμαΐδας σας προσκαλεί στις εορταστικές εκδηλώσεις προς τιμήν των Τριών Ιεραρχών:

        Tην Παρασκευή 29 Ιανουαρίου 2016 στο αμφιθέατρο του Μουσικού Σχολείου στις 12:00 το μεσημέρι θα πραγματοποιηθεί ομιλία από τον Σύμβουλο Θεολόγων κ.Ανδρέα Αργυρόπουλο με θέμα: “Tο ριζοσπαστικό μήνυμα των Τριών Ιεραρχών & οι νέοι της εποχής μας“
   Στην εκδήλωση θα συμμετέχει η Βυζαντινή χορωδία του σχολείου μας και το σύνολο έντεχνης μουσικής.

        Το Σάββατο 30 Ιανουαρίου 2016 στο αμφιθέατρο του Μουσικού Σχολείου στις 7:30 μ.μ. θα πραγματοποιηθεί ομιλία από τον Αρχιμανδρίτη π. Ειρηναίο Χατζηευφραιμίδη, καθηγητή της Παιδαγωγικής Σχολής Φλώρινας με θέμα:
“ Η κρίση της γνώσης & η (επί)γνωση της κρίσης “.
Στην εκδήλωση θα συμμετέχει ο Σύλλογος Ιεροψαλτών Εορδαίας και η Βυζαντινή χορωδία του σχολείου μας.




                                                                                             Ο Διευθυντής

Γ. Μαμάτσιος

                                                                   

Δευτέρα 25 Ιανουαρίου 2016

Νέα Μάκρη:Οι Τρεις Ιεράρχες και οι Νέοι

Με αφορμή την εορτή των Τριών Ιεραρχών, μίλησε σήμερα Δευτέρα 25 Νοεμβρίου  στους μαθητές και τις μαθήτριες της Γ' Τάξης του 1ου Γυμνασίου Νέας Μάκρης
ο Ανδρέας Αργυρόπουλος, Σχολικός Σύμβουλος Θεολόγων, 
 με θέμα:


"Το διαχρονικό μήνυμα των Τριών Ιεραρχών και οι νέοι".








με τον Διευθυντή του σχολείου και εκλεκτό φίλο Άγγελο Καλογερόπουλο

Πέμπτη 21 Ιανουαρίου 2016

Ανδρέα Χ. Αργυρόπουλου:ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ ΚΑΙ Η ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

(προδημοσίευση από το βιβλίο που ετοιμάζεται για τους Τρεις Ιεράρχες)



ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ ΚΑΙ Η ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ

Για τους Τρεις Ιεράρχες ορισμένα πράγματα έχουν γίνει λίγο –πολύ γνωστά: οι διαχρονικής αξίας παιδαγωγικές τους απόψεις, οι θέσεις τους για τα κοινωνικά και πολιτικά αδιέξοδα ,η επιστημονική τους συγκρότηση ,η διακονία τους στο συνάνθρωπο, οι φιλοσοφικές τους γνώσεις ,η ρητορική τους δεινότητα κ. λ. π.
Ένας από τους τομείς του έργου τους που δεν έχει αναδειχθεί είναι η σχέση τους με την ιατρική. Οι σπουδές τους, οι γνώσεις και η προσφορά τους (του Μ. Βασιλείου κύρια) στην ιατρική επιστήμη καθώς επίσης η συμβολή τους στη δημιουργία ενός δημόσιου συστήματος υγείας στις περιοχές που έδρασαν είναι άγνωστες στο ευρύ κοινό. Μπορεί ακόμη και οι θεολόγοι και οι ιερείς να αγνοούμε πολλά σχετικά με αυτό το ζήτημα, όμως οι αναφορές στους Τρεις Ιεράρχες αλλά και σε άλλους Πατέρες της Εκκλησίας από επιστήμονες της Ιστορίας της Ιατρικής ,Έλληνες και ξένους , είναι πολλές και αξιόλογες.

ΙΑΤΡΙΚΕΣ ΣΠΟΥΔΕΣ
Οι πληροφορίες μας λένε ότι τον 4ο αιώνα λειτουργούσαν μόνο δύο κατ’ εξοχήν ιατρικές σχολές, μια στην Τύρο και μία στην Αλεξάνδρεια . Η Ιατρική ως επιστήμη στις περισσότερες περιπτώσεις είχε ενσωματωθεί στο πρόγραμμα σπουδών των σχολών ρητορικής παιδείας  όπως επίσης και σε εκείνο των φιλοσοφικών σχολών. Αυτό βέβαια δε σήμαινε ότι αυτομάτως κάποιος που σπούδαζε σε αυτές επέλεγε και την ιατρική .Είναι αξιοσημείωτο να αναφερθεί ότι η φιλοσοφία διδάσκονταν και στις ιατρικές σχολές γεγονός που φανερώνει μία διαφορετική, μια ποιοτικότερη αντίληψη για την επιστήμη.
Και οι Τρεις Ιεράρχες σπούδασαν ιατρική. Ο Μ. Βασίλειος πραγματοποιεί τις εγκύκλιες σπουδές του στην Καισάρεια όπου γνωρίζεται με τον Γρηγόριο ,φοιτητή τότε της ρητορικής. Μεταξύ τους αναπτύσσεται μια ισχυρή φιλία που θα κρατήσει για πάντα. Ο Βασίλειος θα συνεχίσει τις σπουδές του στην Κωνσταντινούπολη και ο Γρηγόριος στην Καισάρεια της Παλαιστίνης όπου το επίπεδο των ρητορικών σπουδών ήταν αρκετά υψηλό. Μετά από καιρό θα συναντηθούν στην Αθήνα όπου  σπουδάζουν μεταξύ των άλλων την «θαυμασίαν Ιατρικήν».
Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος πλην  της θεολογίας και της ρητορικής σπούδασε και Ιατρική, στοιχεία της οποίας όπως αναφέραμε διδάσκονταν στις σχολές της φιλοσοφίας και της ρητορικής. Αυτό θα τον βοηθήσει πολύ στο να διακονήσει καλύτερα τους ασθενείς των νοσοκομείων που ίδρυσε.

Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥΣ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ ΚΑΙ Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ Μ.ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΣΕ ΑΥΤΗΝ

Οι Τρεις Ιεράρχες υπεραμύνονται της αξίας των επιστημών θέτοντας σε σωστές βάσεις τις σχέσεις πίστης και επιστήμης. Αναφέρονται στην αξία της φιλοσοφίας, της ιστορίας, της αστρονομίας ,της φυσικής ιστορίας, της ιατρικής… Στο ερώτημα μάλιστα που τέθηκε κάποτε στον Μέγα Βασίλειο για το αν πρέπει οι μοναχοί να μεταχειρίζονται την Ιατρική, ο μεγάλος αυτός άγιος της Εκκλησίας μας όχι απλά υπεραμύνθηκε της αναγκαιότητας της ιατρικής επιστήμης, αλλά τόνισε και την προέλευσή της από τον ίδιο το Θεό. «σπερ κστη τν τεχνν βοθεια μν πρς τ τς φσεως σθενς π το Θεο κεχρισται͵οτω κα ατρικ….»
Η σπουδαιότητα της θέσης αυτής των Πατέρων της Εκκλησίας είναι μεγάλη αν κάποιος λάβει υπ’ όψη του ποιες ήταν οι κυρίαρχες αντιλήψεις μεταξύ των χριστιανών της εποχής. Η ιατρική επιστήμη είχε απαξιωθεί .Οι ιατρικές σχολές άρχισαν να παρακμάζουν. Η πλειονότητα των πιστών πίστευε στη θεραπεία μέσω της απλής επιθέσεως των χεριών των κληρικών επί της κεφαλής ή με την απαγγελία κάποιας προσευχής. Η θρησκοληψία και μια μαγική αντίληψη για το Χριστιανισμό κυριαρχούσε στα λαϊκά στρώματα. Μυστικιστικές ακατανόητες εκφράσεις ή διαγράμματα, μαγικά ρητά, φυλακτά, λείψανα, εξορκισμοί ήταν σε καθημερινή χρήση από ευρύτατα στρώματα του λαού. Τα όρια πίστης μαγείας και δαιμονολατρίας ήταν δυσδιάκριτα.
Ο Μ. Βασίλειος υποστηρίζει ότι αν δεν είχε απομακρυνθεί ο άνθρωπος από τον Παράδεισο δεν θα υπήρχε ανάγκη ιατρών .Αφού όμως τα πράγματα εξελίχθηκαν έτσι δόθηκε η συγκεκριμένη επιστήμη από το Θεό για να βοηθηθεί ο άνθρωπος. Πολλές φορές χρησιμοποιεί εικόνες από την ιατρική για να μιλήσει για θεολογικά ζητήματα. Ο Άγιος Γρηγόριος, ο οποίος σπούδασε μαζί με τον Βασίλειο στην Αθήνα ιατρική, μας πληροφορεί ότι ο φίλος και συνοδοιπόρος του δεν είχε μια επιφανειακή σχέση με την επιστήμη αυτή αλλά μελέτησε κύρια το φιλοσοφικό και διδακτικό μέρος της. Αυτό δεν τον εμπόδισε να ασχοληθεί στα συγγράμματα του με πολλά ιατρικά θέματα. Ο Βασίλειος δεν περιορίζεται όμως στη θεραπεία του σώματος. Τον ενδιαφέρει και η θεραπεία της ψυχής του ασθενούς. Από πολλούς ερευνητές θεωρείται βαθύς γνώστης των ιατρικών δεδομένων της εποχής του. Οι επιστημονικές παρατηρήσεις του είναι χρήσιμες και πολύτιμες για την ιστορία της ιατρικής. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στο υπόμνημά του στον Ησαΐα αναφέρει ορισμούς της χειρουργικής, του μώλωπος, του τραύματος που χρησιμοποιούνται στην εποχή μας από τους πανεπιστημιακούς δασκάλους. «επειδή τραύμα λύσις του σώματος συνεχείας κατά μικρόν τι μέρος της συνάφειας διακοπής…ως και ο μώλωψ ίχνος εστί πληγής ύφαιμον, θλασθέντος του σώματος…και η φλεγμονή εστί πυρώδης συρρεόντων επί το ασθενήσαν μέρος των υγρών…»
Άξιες μελέτης είναι και οι περιγραφές του Βασιλείου για την κατασκευή των οφθαλμών. Ελάχιστα διαφέρουν από τις αντίστοιχες των σύγχρονων βιβλίων της Ανατομικής. «…των οφθαλμών εμπεπήγασι δίδυμαι βολαί…Φυλακαί δε περί των οφθαλμών ουκ ολίγαι……χιτών εντεύθεν και ουκ αρκεί ούτος…εις μεν διαυγής εις δε αραιός…ο μεν κρυσταλλοειδής,ο δε κερατοειδής… ο προκεκαλυμμένος στερεώτερος…ο ενδόθεν, αραιότερος ίνα μη κωλύει την πάροδον..ο τρίτος πάλιν κρυσταλλοειδής…»
Η παρατήρηση του για την κατασκευή του ανθρώπινου οργανισμού, η οποία κατά τον Βασίλειο υπόκεινται σε νόμους που μεταβιβάζονται από τη σύλληψη στη μήτρα ,επιβεβαιώθηκε τον 19ο αιώνα με τη μελέτη των νόμων της κληρονομικότητας. Τα ανθρώπινο σώμα αναπτύσσεται εξ αιτίας των «λόγων της αυξήσεως» που κατεβλήθησαν στη μήτρα. «Κατά την πρώτην σύστασιν την καταβληθείσαν εν τη μήτρα κατεβλήθησαν και οι λόγοι της αυξήσεως…»

ΙΔΡΥΣΗ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΩΝ-ΔΙΑΚΟΝΙΑ ΤΟΥ ΛΑΟΥ

Είναι αξιοπρόσεκτο ότι την επιστημονική τους κατάρτιση οι Τρεις Ιεράρχες δεν τη χρησιμοποίησαν για ατομική προβολή, για πλουτισμό ή για κοινωνική ανέλιξη αλλά για να προσφέρουν στον αδερφό τους. Ο Βασίλειος, ιδρύει τη γνωστή σε όλους μας Βασιλειάδα, μια «πόλη φιλανθρωπίας». Εκεί οργανώνει το πρώτο δημόσιο νοσοκομείο, στο οποίο υπήρχαν κατοικίες γιατρών, νοσηλευτικού προσωπικού και ειδικές πτέρυγες για λεπρούς και πάσχοντες από επιδημικές ασθένειες. Μας γίνεται γνωστό από τα κείμενα ότι ο ίδιος παρότι καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια «έδινε το χέρι στους λεπρούς, τους φιλούσε αδελφικά και τους φρόντιζε ο ίδιος προσωπικά». Συνιστούσε μάλιστα στους επισκόπους της δικαιοδοσίας του, την ίδρυση παρόμοιων με την Βασιλειάδα ιδρυμάτων. Σιγά-σιγά οργάνωσε ένα δίκτυο υπηρεσιών υγείας σε ολόκληρη τη Μικρά Ασία. Ο Άγιος Γρηγόριος θεωρεί ότι ο ιατρός πρέπει να είναι καλόψυχος και να έχει μια σχέση εμπιστοσύνης με τον ασθενή πράγμα που θα βοηθήσει πολύ στην ανακούφιση του πόνου.
Ο Χρυσόστομος χτίζει πολλά νοσοκομεία στην Κωνσταντινούπολη, στα οποία όπως και ο Βασίλειος περιποιείται ο ίδιος τους ασθενείς. Η επιστημονική έρευνα έχει καταδείξει ότι ο Βασίλειος και ο Χρυσόστομος είναι ουσιαστικά οι εμπνευστές ενός δημόσιου συστήματος υγείας που με την πάροδο του χρόνου απλώνεται σε ολόκληρη την Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Πολλοί μοναχοί ιδρύουν μοναστήρια σε διάφορες περιοχές. Σε όλα τα μοναστήρια υπήρχε ο «ξενώνας», ο χώρος εκείνος που λειτουργούσε ως νοσοκομείο. Ο Μ. Βασίλειος δίνει συγκεκριμένες οδηγίες στους μοναχούς για την περιποίηση των ασθενών. Θεωρεί ότι ο μοναχός ωφελείται πνευματικά όταν υπηρετεί τους ασθενείς σαν να είναι τα ίδια του τα αδέλφια. Ο Χρυσόστομος μας πληροφορεί ότι κάθε  μοναχός είχε αναλάβει προσωπικά να διακονεί  κάποιους ασθενείς «και ο μεν θεραπεύει τραύματα των λώβην εχόντων, ο δε χειραγωγεί τον τυφλόν, ο δε βαστάζει το σκέλος το πεπηρωμένον». Η παράδοση αυτή της περίθαλψης των ασθενών στα μοναστήρια συνεχίστηκε για πολλούς αιώνες στο Βυζάντιο.












Τετάρτη 20 Ιανουαρίου 2016

Γυμνάσιο Αναρράχης -Εμπορίου:Τιμάμε τους Τρεις Ιεράρχες!

Γυμνάσιο Αναρράχης -Εμπορίου





       Την Παρασκευή29 Ιανουαρίου 2016 στο σχολείο μας θα τιμήσουμε τους Τρεις Ιεράρχες, σεβόμενοι την προσφορά τους στην Παιδεία. Η Θεία Λειτουργία θα γίνει στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του Σχολείου μας. Θα λειτουργήσει ο π. Χρήστος  Δημητρόπουλος.
     
      Στην εκδήλωση που θα ακολουθήσει θα μιλήσει ο Σχολικός Σύμβουλος των Θεολόγων Δυτικής Μακεδονίας
κ.Ανδρέας Αργυρόπουλος με θέμα :

"Το μήνυμα των Τριών Ιεραρχών για τους νέους της εποχής μας"

 Καλεσμένοι είστε όλοι. Γονείς και κηδεμόνες, μαθητές. 


Τρίτη 19 Ιανουαρίου 2016

«ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ. ΤΟ ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΤΟΥΣ ΜΗΝΥΜΑ ΚΑΙ ΟΙ ΝΕΟΙ»


Με αφορμή την εορτή των Τριών Ιεραρχών,
ο Ανδρέας Αργυρόπουλος,Σχολικός Σύμβουλος Θεολόγων 
θα συναντήσει τους μαθητές και της μαθήτριες της Γ' Τάξης του 1ου Γυμνασίου της Νέας Μάκρης 
και θα μιλήσει μαζί τους με θέμα:
"Το διαχρονικό μήνυμα των Τριών Ιεραρχών και οι νέοι"
Δευτέρα 25 Νοεμβρίου 2016,ώρα 11π.μ.

Τετάρτη 13 Ιανουαρίου 2016

Τα θρησκευτικά, οι αλλαγές και η Εκκλησία



Τα θρησκευτικά, οι αλλαγές και η Εκκλησία



Τα νέα προγράμματα διδασκαλίας συζητούν από το πρωί της Τετάρτης τα μέλη της 12μελούς Ιεράς Συνόδου υπό το πρίσμα της χθεσινοβραδυνής εισήγησης του Μητροπολίτη Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου. Το βράδυ της Τρίτης κατά τη διάρκεια ειδικής σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε υπήρξαν, σύμφωνα με πληροφορίες, αντεγκλήσεις καθώς όπως υποστήριξε ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ενωσης Θεολόγων κ. Σπαλιώρας, με το νέο πρόγραμμα σπουδών επιχειρείται προσυλιτισμός των ορθοδόξων μαθητών. Θέση την οποία απέρριψαν οι εκπρόσωποι των Θεολογικών Σχολών Αθήνας και Θεσσαλονίκης καθώς και ο Πρόεδρος του Συλλόγου Θεολόγων «Καιρός» κ. Δημήτριος Ν. Μόσχος που συμμετείχαν στην συνεδρίαση. Με αφορμή την συζήτηση για το μάθημα των Θρησκευτικών «Το Βήμα» δημοσιεύει άρθρο του επίκουρου καθηγητή του Τμήματος Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Μόσχου.


Το μάθημα των Θρησκευτικών και η Εκκλησία

Σε μια, ομολογουμένως, σπάνια στιγμή διάθεσης για άνοιγμα και διαβούλευση η Διαρκής Ιερά Σύνοδος δέχθηκε χθες 12.1 σε ειδική συνεδρίασή της τους επικεφαλής των Θεολογικών Σχολών και τους Προέδρους των δύο Πανελληνίων Συλλόγων Θεολόγων για να συζητήσει για το μάθημα των Θρησκευτικών. Έλειπαν, βέβαια, Σχολικοί Σύμβουλοι και σχεδιαστές των νέων Προγραμμάτων αλλά κι έτσι η προσπάθεια δεν πρέπει να αγνοηθεί. Στην εισήγησή του ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου Ιερόθεος έκανε τελικά φανερό σε όλους ότι ένα μάθημα Θρησκευτικών πρέπει να ξεκινά από την παράδοση με το μεγαλύτερο ιστορικό και πολιτιστικό αποτύπωμα στον τόπο, πού είναι ο Ορθόδοξος Χριστιανισμός, αλλά δεν μπορεί παρά να ανοίγεται και σε άλλα χριστιανικά δόγματα αλλά και άλλες θρησκείες είτε τις πιο κοντινές (Ιουδαϊσμός, Ισλάμ) είτε ανατολικές και έκανε κάποιες προτάσεις με βάση το τωρινό μάθημα. Ωστόσο, ο χρόνος οπωσδήποτε κυλά ασφυκτικός.

Η κοινωνία πιέζει για απαλλαγές, για ένα άλλο μάθημα ή για εναλλακτικές επιλογές  κι αυτά διακινδυνεύουν το μέλλον του ίδιου του μαθήματος. Ο Πανελλήνιος Θεολογικός Σύνδεσμος «ΚΑΙΡΟΣ για την αναβάθμιση της θρησκευτικής εκπαίδευσης» βλέπει τα πιλοτικά εφαρμοσμένα Προγράμματα Σπουδών ως μια ευκαιρία αλλαγής: συντάχθηκαν σ' ένα σχολικό έτος από επιλεγμένους από μητρώο εμπειρογνωμόνων Πανεπιστημιακούς των δύο Θεολογικών Σχολών, Σχολικούς Συμβούλους και εκπαιδευτικούς όλων των βαθμίδων, με καινοτόμο παιδαγωγικό χαρακτήρα και περισσότερο ανοικτό περιεχόμενο, αξιολογήθηκαν με σταθμισμένα ερωτηματολόγια απ' όσους τα εφάρμοσαν με αρκετά καλή αποδοχή, ενώ πρόσφατα κυκλοφόρησε επιστολή σχεδόν του συνόλου των Σχολικών Συμβούλων που προτρέπει στην εφαρμογή τους.

Πέραν των γνωστών «Λακεδαιμονίων», που πάντα υπάρχουν και βλέπουν προδοσία της πίστεως και συγκρητισμό, όσοι εκπαιδευτικοί έχουν την ευκαιρία να τα γνωρίσουν, τα αγκαλιάζουν. Τα μόνα πραγματικά εμπόδια είναι η έλλειψη συστηματικής επιμόρφωσης και η οργάνωση του διδακτικού υλικού για τον κάθε εκπαιδευτικό τόσο Α/θμιας (που είναι και το πιο δύσκολο), όσο και Β/θμιας εκπαίδευσης. Αν όλοι οι φορείς (υπηρεσίες εκπαίδευσης, ενώσεις και η ίδια η Εκκλησία, όπως ήδη κάνει σε διάφορες δράσεις) δραστηριοποιηθούν στην υποστήριξη αυτού του είδους, το μάθημα των Θρησκευτικών θα αποτελέσει πεδίο πραγματικής εκπαιδευτικής αλλαγής τόσο στην εμβάθυνση από τους μαθητές στην ίδια τη θρησκευτική τους ταυτότητα, όσο και στην κατανόηση και της ταυτότητας του διαφορετικού διπλανού τους και τη συνύπαρξη μαζί του.

http://www.tovima.gr/society/article/?aid=768426

Σάββατο 9 Ιανουαρίου 2016

Των Τριών Ιεραρχών:Υλικό για τη γιορτή!




Φίλες και φίλοι,αγαπητές-οί συνάδελφοι,στη σελίδα μας και στην ετικέτα ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ μπορείτε να βρείτε υλικό(40 περίπου κείμενα ,άρθρα,σχόλια,ομιλίες κ.λ.π. ) για τη γιορτή των Τριών Ιεραρχών .Ηλεκτρονική διεύθυνση:http://e-theologia.blogspot.gr/search/label/%CE%A4%CE%A1%CE%95%CE%99%CE%A3%20%CE%99%CE%95%CE%A1%CE%91%CE%A1%CE%A7%CE%95%CE%A3

Δευτέρα 4 Ιανουαρίου 2016

Π. Εὐδοκίμωφ: Η ερμηνεία της εικόνας της Βαπτίσεως του Κυρίου (Τα Θεοφάνεια)


Μέχρι τόν Δ ́ αἰώνα, ἡ Γέννηση καί ἡ Βάπτιση τοῦ Κυρίου ἑορτάζονταν τήν ἴδια ἡμέρα. Ἡ ἑνότης τους εἶναι ἀκόμη ὁρατή στήν παρόμοια σύσταση τῶν ἀκολουθιῶν αὐτῶν τῶν δύο ἑορτῶν καί δείχνει μιά ὁρισμένη συμπλήρωση τοῦ γεγονότος τῆς Γεννήσεως σ ̉ ἐκεῖνο τῆς Βαπτίσεως. Στή Γέννησή του, λέγει ὁ ἅγιος Ἰερώνυμος, ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἦλθε στόν κόσμο μέ κρυφό τρόπο, στήν Βάπτισή του ἐμφανίστηκε μέ φανερό τρόπο. Ἐπίσης ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος: Τά Θεοφάνεια δέν εἶναι ἡ ἑορτή τῆς Γεννήσεως ἀλλά τῆς Βαπτίσεως. Πρίν ἦταν ἄγνωστη ἀπό τό λαό, μέ τή Βάπτιση, ἀποκαλύπτεται σέ ὅλους.

Τό Ἅγιο Πνεῦμα ἀναπαύεται αἰώνια ἐπάνω στόν Υἱό· ἐκδηλωτική δύναμη ἀποκαλύπτει τόν Υἱό στόν Πατέρα καί τόν Πατέρα στόν Υἱό καί πραγματοποιεῖ ἔτσι τή θεία γενεαλογία, εἶναι ἡ αἰώνια χαρά... ὅπου οἱ τρεῖς χαίρονται μαζί. Ἡ ἐνσάρκωση ριζώνεται στήν ἴδια πράξη γενεαλογίας ἀλλά πού καλύπτει προοδευτικά τήν ἀνθρωπότητα τοῦ Χριστοῦ.

Στή Γέννηση, τό Ἅγιο Πνεῦμα κατεβαίνει στήν Παρθένο καί τήν κάνει πραγματικά Θεοτόκο, Μητέρα τοῦ Θεοῦ: «τό γενώμενον ἅγιον κληθήσεται υἱός Θεοῦ» (Λουκ. 1, 35). «Τό δέ παιδίον ηὔξανε... καί χάρις Θεοῦ ἦν ἐπ̉ αὐτό» (Λουκ. 2, 40). «Καί Ἰησοῦς προέκοπτε σοφίᾳ καί ἡλικίᾳ καί χάριτι» (Λουκ. 2, 52). Γιά νά εἶναι ἀληθινός ἄνθρωπος, ἡ ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ περνᾶ ἀπό τή φυσική καί προοδευτική ἀνάπτυξή της· ἡ χάρη τοῦ Πνεύματος τή συνοδεύει, ἀλλά δέν εἶναι ἀκόμη ἡ Ὑπόσταση τοῦ Πνεύματος πού ἀναπαύεται σ ̉ αὐτόν ὅπως αὐτή ἀναπαύεται αἰώνια στή θεότητά του. Λοιπόν, μιλώντας γιά τή Βάπτιση, ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἰεροσολύμων καί ὁ ἅγιος Ἰωάννης Δαμασκηνός ἀναφέρουν τίς Πράξεις (10, 38): «Ἰησοῦν τόν ἀπό Ναζαρέτ, ὡς ἔχρισεν αὐτόν ὁ Θεός Πνεύματι Ἁγίῳ», καί ὑπογραμμίζουν στό γεγονός τό ὕψιστο σημεῖο τῆς ὡριμότητος, τήν κατακόρυφη ἐκδήλωση τῆς ἀνθρωπότητος τοῦ Κυρίου ἀπό τότε ἐντελῶς θεοποιημένη. Εἶναι ὁ Χριστός, ὁ Κεχρισμένος· τό πνεῦμα ἀποκαλύπτει τήν Ἀνθρωπότητά του στόν Πατέρα, καί ὁ Πατήρ τή δέχεται σάν τόν Υἱό του: «Καί ἰδού φωνή ἐκ τῶν οὐρανῶν λέγουσα: οὗτος ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ὧ εὐδόκησα» (Ματθ. 3, 17). Τό πνεῦμα κατεβαίνει στόν σαρκωθέντα Υἱό σάν ἡ πνοή υἱοθεσίας κατά τήν ἴδια στιγμή ὅπου ὁ Πατήρ λέγει: «ἐγώ σήμερον γεγέννηκά σε».

Ἡ στοργή μου ἤ ἡ εὔνοιά μου εἶναι ἡ ἀγάπη τοῦ Πατρός καί τοῦ Υἱοῦ πού ἀπό τότε ἀναπαύεται στό Χριστό στήν ὑποστατική κάθοδο τοῦ Πνεύματος. Ὁ Θεός - Ἄνθρωπος ἀποκαλύπτεται πραγματικά Υἱός στίς δύο φύσεις του καί αὐτό τό πλήρωμα τοῦ ἀληθινοῦ Θεοῦ καί ἀληθινοῦ ἀνθρώπου θά διαβεβαιωθεῖ πάλι κατά τό χρόνο τῆς Μεταμορφώσεως σάν ἐνέργεια πιά ἐκδηλωμένη στή Βάπτιση: «Οὗτος ἐστιν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός». Γι ̉ αὐτό ἡ Βάπτιση ὀνομάζεται Θεοφάνεια, Ἐπιφάνεια, ἐκδήλωση τῶν Τριῶν Προσώπων στήν ὁμόφωνη μαρτυρία τους. Ἐάν τό τροπάριο τῆς Μεταμορφώσεως λέγει: Μεταμορφώθηκες γιά νά δείξεις στούς μαθητές σου τή δόξα σου, τό τροπάριο τῆς Βαπτίσεως ἀναγγέλει: Κατά τήν Βάπτισή σου στόν Ἰορδάνη, Χριστέ... ἡ φωνή τοῦ Πατρός σέ μαρτύρησε δίνοντάς σου τό ὄνομα τοῦ ἀγαπημένου Υἱοῦ καί τοῦ Πνεύματος, μέ τή μορφή τοῦ περιστεριοῦ, διαβεβαίωσε τήν ἀναμφισβήτητη ἀλήθεια αὐτοῦ τοῦ λόγου...

Ἔτσι ὁ Ἰησοῦς αὐξάνει μέχρι τήν ὡριμότητά του «καί αὐτός ἦν ὡσεί ἐτῶν τριάκοντα» (Λουκ. 3, 23) — ὅταν στή συναγωγή τῆς Ναζαρέτ ἀναγγέλει αὐτός ὁ ἴδιος πανηγυρικά. «Πνεῦμα Κυρίου ἐπ̉ ἐμέ, οὗ εἵνεκεν ἔχρισέ με» (Λουκ. 4, 18). Εἶναι ἐκεῖ τό ἴδιο τό μυστήριο στήν Ἐνσάρκωση.

Ἡ ἀνθρωπότης τοῦ Χριστοῦ περνᾶ ἀπό τόν ἐλεύθερο προσδιορισμό του. Ὁ Ἰησοῦς ἀφιερώνεται συνειδητά στήν ἐπίγεια ἀποστολή του, ὑποτάσσεται ὁλοκληρωτικά στή θέληση τοῦ Πατρός καί ὁ Πατήρ τοῦ ἀπαντᾶ ἀποστέλλοντας σ ̉ αὐτόν τό Ἅγιο Πνεῦμα.

Ὅλος, ὁ πυκνός καί συγκεντρωμένος συμβολισμός τῆς Βαπτίσεως πού ἡ εἰκόνα τῆς ἑορτῆς μᾶς δείχνει, κάνει νά κατανοήσουμε τή φοβερή ἔκταση αὐτῆς τῆς πράξεως. Εἶναι πιά ὁ θάνατος ἐπάνω στό Σταυρό· ὁ Χριστός λέγοντας στόν ἅγιο Ἰωάννη: «οὕτω γάρ πρέπον ἐστίν ἡμῖν πληρῶσαι πᾶσαν δικαιοσύνην» (Ματθ. 3, 15) προλαβαίνει τόν τελευταῖο λόγο πού θά ἀντηχήσει στόν κῆπο τῆς Γεθσημανῆ: «Πάτερ, γενηθήτω τό θέλημά σου...». Ἡ λειτουργική ἀνταπόκριση τῶν ἑορτῶν τό ὑπογραμμίζει ρητά: ἔτσι οἱ ψαλμωδίες τῆς ἀκολουθίας τῆς 3ης Ἰανουαρίου παρουσιάζουν μιά ἐκπληκτική ἀναλογία μέ ἐκεῖνες τῆς Μεγάλης Τετάρτης, ἡ ἀκολουθία τῆς 4ης Ἰανουαρίου μέ ἐκείνη τῆς Μεγάλης Πέμπτης καί ἡ ἀκολουθία τῆς 5ης Ἰανουαρίου μέ ἐκείνη τῆς Μεγάλης Παρασκευῆς καί τοῦ Μεγάλου Σαββάτου.

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Βαπτιστής ἔχει χρισθεῖ μέ μιά ὑπηρεσία μαρτυρίας: εἶναι ὁ μάρτυρας τῆς ὑποταγῆς τοῦ Χριστοῦ, τῆς τελευταίας κένωσεώς του. Ἀλλά στόν Ἰωάννη Βαπτιστή σάν Ἀρχέτυπο, σάν ἀντιπρόσωπο τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, εἶναι ὅλη ἡ Ἀνθρωπότης πού εἶναι ὁ μάρτυρας τῆς θείας Ἀγάπης. Ἡ «Φιλανθρωπία τοῦ Θεοῦ» μεσουρανεῖ στήν πράξη τῆς Βαπτίσεως, «ἐκπλήρωση τῆς δικαιοσύνης», μέ τό θάνατο καί τήν ἀνάσταση στό τέλος ἐκπλήρωση τῆς προαιώνιας ἀποφάσεως πού ἔχουμε παρατηρήσει στήν εἰκόνα τῆς Τριάδος.

«Ἐγένετο δέ ἐν τῷ βαπτισθῆναι ἅπαντα τόν λαόν καί Ἰησοῦ βαπτισθέντος» (Λουκ. 3, 21). Ὁ Λόγος ἔρχεται ἐπάνω στή γῆ, πρός τούς ἀνθρώπους, καί ἐμεῖς εἴμαστε παρόντες τῆς πιό συνταρακτικῆς Συναντήσεως τοῦ Θεοῦ καί τῆς Ἀνθρωπότητος «ὅλος ὁ λαός». Μυστικά, στόν Ἰωάννη τόν Βαπτιστή ὅλοι οἱ ἄνθρωποι ἀναγνωρίζονται υἱοί μέσα στόν Υἱό, οἱ ἀγαπημένοι υἱοί στόν ἀγαπημένο Υἱό καί ἄρα οἱ φίλοι τοῦ Νυμφίου, οἱ μάρτυρες. Τό γένοιτο τῆς Παρθένου ὑπῆρξε τό ναί ὅλων τῶν ἀνθρώπων στήν Ἐνσάρκωση, στήν ἔλευση τοῦ Θεοῦ στούς δικούς του. Στόν ἅγιο Ἰωάννη, αὐτόν τόν ἄλλο τῶν«δικῶν του», ὅλοι οἱ ἄνθρωποι λέγουν «γένοιτο» στήν Συνάντηση, στή θεία Φιλία, στή Φιλανθρωπία τοῦ Πατρός, φίλου τῶν ἀνθρώπων. Ὅπως ὁ Συμεών ὠθούμενος ἀπό τό Πνεῦμα συναντᾶ καί δέχεται τόν Ἰησοῦ-βρέφος, ἐπίσης ὁ Ἰωάννης συναντᾶ καί δέχεται τόν Ἰησοῦ-Μεσσία: «Ἐγένετο ἄνθρωπος ἀπεσταλμένος παρά Θεοῦ, ὄνομα αὐτοῦ Ἰωάννης· οὗτος ἦλθεν εἰς μαρτυρίαν, ἵνα μαρτυρήσῃ περί τοῦ φωτός, ἵνα πάντες πιστεύσωσι δι ̉ αὐτοῦ» (Ἰω. 1, 6 - 7). Μαρτυρεῖ γιά ὅλους, στή θέση ὅλων καί αὐτή ἡ μαρτυρία εἶναι ἕνα γεγονός στό ἐσωτερικό ὁλοκλήρου τῆς Ἀνθρωπότητος καί ἀφορᾶ ὅλο τόν ἄνθρωπο.

Τό Δ΄ εὐαγγέλιο μιλᾶ γιά τόν Ἰωάννη στόν πρόλογό του, ἀμέσως μετά τό Λόγο, πού εἶναι στήν ἀρχή, καί ὅταν διαβάζει κανείς ὑπῆρχε ἄνθρωπος ἀπεσταλμένος ἀπό τό Θεό, αἰσθάνεται ὅτι ἡ ἔλευσή του, σέ μιά ὁρισμένη ἔννοια ἔρχεται ἐπίσης ἀπό τήν ἀρχή, τήν αἰωνιότητα. Ὁ οὐρανός ἀνοίγει μπροστά ἀπό αὐτόν καί μαρτυρεῖ: «ὅτι τεθέαμαι τό Πνεῦμα καταβαῖνον ἐπ ̉ αὐτόν... οὗτός ἐστιν ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ» (Ἰω. 1, 29 -34)· σ ̉ αὐτό τόν σύντομο λόγο εἶναι πιά, μέ μιά μορφή περιορισμένη ὅλο τό Εὐαγγέλιο. Ὁ Ἰωάννης εἶναι αὐτός πού γνωρίζει, προσδιορίζει τόν Ἀμνό γιατί εἶναι μυημένος στό μυστήριο τοῦ «ἐσφαγμένου Ἀρνίου ἀπό καταβολῆς κόσμου...».

Ὁ Ἰωάννης δέν ἔχει τίποτε προαγγείλει καί εἶναι ὁ πιό μεγάλος προφήτης, ὅπως ὁ δάκτυλος τοῦ Θεοῦ προσδιορίζει τόν Χριστό. Εἶναι ὁ πιό μεγάλος διότι εἶναι ὁ πιό μικρός, αὐτό πού θέλει νά πεῖ ἀπελεύθερος ἀπό τήν ἴδια του ἐπάρκεια γιά νά μήν εἶναι ἐκεῖνος πού μένει ἐκεῖ, ἐκεῖνος ποῦ τέρπεται ἀκούοντας τή φωνή τοῦ Νυμφίου, καί ἡ χαρά του εἶναι μεγάλη χωρίς μέτρο. Εἶναι ἡ πιό ἐνδόμυχη ἐγγύτης ὅπου ὁ Λόγος ἀντηχεῖ· εἶναι κατ ̉ εἰκόνα τοῦ Υἱοῦ πού δέν εἶναι ἐξ ὁλοκλήρου παρά ὁ Λόγος τοῦ Πατρός· εἶναι κατ ̉ εἰκόνα τοῦ Πνεύματος γιατί δέν λέγει τίποτε γιά τόν ἑαυτό του ἀλλά μιλᾶ στό ὄνομα Αὐτοῦ πού ἔχει ἔλθει. Εἶναι αὐτός ὁ ὁρμητικός πού ἁρπάζει τούς οὐρανούς καί τό μαρτύριό του λαμπρύνει θαυμαστά ἕνα ἀρχαῖο μοναστικό λόγιο: Δῶσε τό αἷμα σου καί πάρε τό Πνεῦμα... Μέ τή Θεοτόκο περιβάλλει τό Χριστό Κριτή καί μεσιτεύει γιά ὅλους τούς ἀνθρώπους. Μπορεῖ νά τό κάνει γιατί ἡ φιλία του φθάνει τό ἐπίπεδο ἑνός ἄλλου μεγάλου πνευματικοῦ τοῦ ὁποίου ἡ ἱστορία μᾶς ἔχει ἀναφερθεῖ στά Ἀποφθέγματα τῶν Πατέρων. Ὁ ἅγιος Παΐσιος ὁ Μέγας προσευχόταν γιά τόν μαθητή του πού εἶχε ἀρνηθεῖ τό Χριστό, καί ὅταν προσευχόταν, ὁ Κύριος τοῦ ἐμφανίστηκε καί τοῦ λέγει: «Παΐσιε, γιά ποῖον προσεύχεσαι; Δέν γνωρίζεις ὅτι μέ ἔχει ἀρνηθεῖ;».Ἀλλά ὁ ἅγιος δέν ἔπαυε νά ἔχει ἔλεος καί νά προσεύχεται γιά τόν μαθητή του, καί λοιπόν ὁ Κύριος τοῦ λέγει: Παΐσιε, ἔχεις ἐξομοιωθεῖ μέ ἐμένα μέ τήν ἀγάπη σου...

Ἡ λειτουργία ὀνομάζει τόν Ἰωάννη: κήρυκα, ἄγγελο καί ἀπόστολο. Μαρτυρεῖ καί ἡ φωνή τοῦ Νυμφίου προκαλεῖ τήν πρώτη ἀποστολική κλήση: «Ἀνδρέας καί Ἰωάννης ἀκολουθοῦν τόν Ἰησοῦν» (Ἰω. 1, 37). Πιό ἀργά, ἐγκαταλείπει αὐτό τόν κόσμο καί κατεβαίνει στόν Ἅδη σάν Πρόδρομος τῆς Καλῆς Ἀγγελίας.

Τό βάπτισμα τοῦ Ἰωάννη πρό τῶν Θεοφανείων δέν ἦταν παρά ἕνα «βάπτισμα μετανοίας εἰς ἄφεσιν ἁμαρτιῶν» (Λουκ. 3, 3), ἦταν ἡ μεταβολή τῆς τελευταίας ἀναμονῆς. Πηγαίνοντας στόν Ἰορδάνη, ὁ Ἰησοῦς δέν πῆγε νά μετανοήσει ἀφοῦ ἦταν χωρίς ἁμάρτημα· νά ποῦμε ὅτι ἔδωσε τό παράδειγμα τῆς ταπεινότητος δέν ἀπαντᾶ ἀκόμη στό μέγεθος τοῦ γεγονότος. Ἡ βάπτιση τού Ἰησοῦ εἶναι ἡ προσωπική Πεντηκοστή του, ἡ κάθοδος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί τά τριαδικά Θεοφάνεια: Κατά τό χρόνο τῆς βαπτίσεώς σου στόν Ἰορδάνη, Κύριε, ἐκδηλώθηκε ἡ προσκύνηση πού χρειαζόταν στήν ἁγία Τριάδα (τροπάριο ἑορτῆς). Εἶναι ἀπό αὐτό τό πλήρωμα πού ἔρχεται τό μυστήριο τοῦ βαπτίσματος στό ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ, αὐτό τό ὄνομα καθορίζεται, ἄμεσα στόν πλήρη βαπτιστικό τύπο: «εἰς τό ὄνομα τοῦ Πατρός, τοῦ Υἱοῦ καί τοῦ Ἁγίου Πνεύματος». Τά λειτουργικά κείμενα ὀνομάζουν τήν ἑορτή τό μεγάλο Νέο Ἔτος γιατί τό συμβάν ἐπανέρχεται στό φῶς τῆς Τριάδος. Εἶναι ἀκριβῶς αὐτή ἡ στιγμή πού οἱ Ἐπίσκοποι ἐξέλεγαν γιά νά ἀναγγείλουν στίς ἐκκλησίες τό χρόνο τῆς μεγάλης τεσσαρακοστῆς καί τή χρονολογία τοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα.
Βάπτιση. Ψηφιδωτό Ι. Νέα Μονή Χίου.
Φωτο: Κώστας Σταμούλης
 Ἡ εἰκόνα τῶν Θεοφανείων προσφέρει τήν εὐαγγελική διήγηση ἀλλά προσθέτει μερικές λεπτομέρειες πού ἔχουν χρησιμοποιηθεῖ στή λειτουργία τῆς ἑορτῆς καί δείχνει αὐτό πού ὁ Ἰωάννης θά μποροῦσε νά διηγηθεῖ. Ἐπάνω στήν εἰκόνα ἕνα τμῆμα ἑνός κύκλου παριστᾶ τούς οὐρανούς πού ἀνοίγουν, καί κάποτε ἀπό μιά διπλή πτυχή πού ὁμοιάζει μέ κροσσό ἑνός σύννεφου, βγαίνει τό χέρι τοῦ Πατρός πού εὐλογεῖ. Ἀπό αὐτό τόν κύκλο ἀναχωροῦν ἀκτῖνες φωτός, χαρακτηριστικό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καί πού φωτίζουν τό περιστέρι. Αὐτόματη ἀνάμνηση τοῦ ἀρχικοῦ λόγου «καί ἐγένετο φῶς», ἡ ἐκδηλωτική ἐνέργεια τοῦ Πνεύματος, ἀποκαλύπτει τόν τριαδικό Θεό: Ἡ Τριάδα, ὁ Θεός μας, μᾶς ἐκδηλώνεται χωρίς διαίρεση. Ὁ Χριστός ἦλθε γιά νά εἶναι τό φῶς τοῦ κόσμου, πού φωτίζει αὐτούς πού κάθονταν στά σκοτάδια (Ματθ. 4, 16) ἀπό ἐκεῖ δέ τό ὄνομα τῆς «Ἑορτῆς τῶν φώτων». Ἐνῶ ὁ Χριστός κατέβαινε στά νερά, ἡ φωτιά ἄναψε μέσα στόν Ἰορδάνη, εἶναι ἡ Πεντηκοστή τοῦ Κυρίου καί ὁ προεικονισμένος Λόγος, μέ στύλο φωτός δείχνει ὅτι τό βάπτισμα εἶναι φωτισμός, γέννηση τῆς ὑπάρξεως στό θεῖο φῶς.

Ἄλλοτε τήν παραμονή τῆς ἑορτῆς γινόταν τό βάπτισμα τῶν κατηχουμένων καί ὁ ναός ἦταν πλημμυρισμένος ἀπό φῶς, σημεῖο μυήσεως στή γνώση τοῦ Θεοῦ. Ὁ μάρτυρας αὐτοῦ τοῦ φωτός, ὁ ἅγιος Ἰωάννης εἶναι δοσμένος στό γεγονός γιατί αὐτός ὁ ἴδιος εἶναι «ὁ λύχνος ὁ καιόμενος καί φαίνων» καί οἱ ἄνθρωποι ἔρχονταν «ἀγαλλιαθῆναι ἐν τῷ φωτί αὐτοῦ» (Ἰω. 5, 35).

Ἡ κάθοδος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέ τή μορφή ἑνός περιστεριοῦ ἐκφράζει τήν κίνηση τοῦ Πατρός πού φέρεται πρός τόν Υἱό του. Ἐξ ἄλλου, ἐξηγεῖται, κατά τούς Πατέρες, κατ ̉ ἀναλογία μέ τόν κατακλυσμό καί τό περιστέρι μέ τόν κλάδο ἐλαίας, σημεῖο τῆς εἰρήνης. Τό Ἅγιο Πνεῦμα πού φέρεται ἐπάνω ἀπό τά ἀρχέγονα νερά ἀνέδειξε τή Ζωή, ἐπίσης αὐτό πού αἰωρεῖται ἐπάνω στά νερά τοῦ Ἰορδάνη, προκαλεῖ τή δεύτερη γέννηση τοῦ νέου δημιουργήματος.

Ὁ Χριστός παριστάνεται ὀρθός ἐνάντια πρός τό βυθό τοῦ νεροῦ σκεπασμένος ἀπό τά κύματα τοῦ Ἰορδάνη. Ἀπό τήν ἀρχή τῆς ἀποστολῆς του, ὁ Ἰησοῦς ἀντιμετωπίζει τά κοσμικά στοιχεῖα πού περιέχουν σκοτεινές δυνάμεις: τό νερό, τόν ἀέρα καί τήν ἔρημο. Ἡ διάβαση τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης εἶναι ἀπό τίς μορφές τοῦ βαπτίσματος: ἡ νίκη ἀπό τό Θεό τοῦ δράκοντος τῆς θαλάσσης, τοῦ τέρατος Rahab. Ἕνα ἰδιόμελο τῆς ἑορτῆς κάνει νά κατανοήσουμε τόν Κύριο λέγοντας στόν Ἰωάννη Βαπτιστή: Προφήτη, ἔλα νά μέ βαπτίσεις... Βιάζομαι νά χαθεῖ ὁ κρυμμένος στά νερά ἐχθρός, ὁ πρίγκηπας τοῦ σκότους, γιά νά ἀπελευθερώσω τόν κόσμο ἀπό τά δίχτυα του παραχωρώντας του τήν αἰώνια ζωή. Ἔτσι, μπαίνοντας στόν Ἰορδάνη ὁ Κύριος, καθαρίζει τά νερά: Σήμερα τά κύματα τοῦ Ἰορδάνη μεταβάλλονται σέ φάρμακο καί ὅλη ἡ δημιουργία ποτίζεται μέ μυστικά κύματα... (εὐχή ἁγίου Σωφρονίου). Εἶναι ὅλο τό σύμπαν πού δέχεται τήν ἁγιοποίησή του: Ὁ Χριστός βαπτίζεται· βγαίνει ἀπό τό νερό καί μέ αὐτό ἀποκαλύπτει τόν κόσμο (ἰδιόμελο τοῦ Κοσμᾶ). Σπάζει τό κεφάλι τῶν δρακόντων καί ἀναζωογονεῖ τόν Ἀδάμ, εἶναι ἡ ἀνάπλαση τῆς ἀνθρωπίνης ὑπάρξεως, ἡ ἀναγέννησή της στό καθαριστικό λουτρό τοῦ μυστηρίου. Ὁ Δίδυμος Τυφλός καθορίζει: «ὁ δέ Κύριος ἔδωκέ μοι μητέρα τήν κολυμβήθραν (Ἐκκλησία), πατέρα τόν Ὕψιστον, ἀδελφόν τόν δι ̉ ἡμᾶς βαπτισθέντα Σωτῆρα».

Στήν εἰκόνα μέ τό δεξιό του χέρι ὁ Χριστός εὐλογεῖ τά νερά καί τά ἑτοιμάζει νά γίνουν τά νερά τῆς βαπτίσεως πού ἁγιάζει μέ τήν ἴδια του κατάδυση. Τό νερό ἀλλάζει σημασία, ἄλλοτε εἰκόνα τοῦ θανάτου (κατακλυσμός), εἶναι τώρα ἡ πηγή τοῦ ὕδατος τῆς ζωῆς (Ἀποκ. 21, 6· Ἰω. 4, 14). Μυσταγωγικά τό νερό τῆς βαπτίσεως δέχεται τήν ἀξία τοῦ αἵματος τοῦ Χριστοῦ.

Στά πόδια τοῦ Κυρίου, στά νερά τοῦ Ἰορδάνη, ἡ εἰκόνα δείχνει δύο μικρές ἀνθρώπινες μορφές, εἰκονογράφηση τῶν παλαιοδιαθηκικῶν κειμένων πού ἀποτελοῦν μέρος τῆς ἀκολουθίας: «τί σοί ἐστι, θάλασσα ὅτι ἔφυγες, καί σύ Ἰορδάνη, ὅτι ἐστράφης εἰς τά ὁπίσω» (Ψαλμ.113, 5). Τό τροπάριο (ἦχος Δ΄) ἐξηγεῖ: «Ἀπεστρέφετο ποτέ, ὁ Ἰορδάνης ποταμός, τῇ μηλωτῇ Ἐλισσαιέ, ἀναληφθέντος Ἠλιού καί διῃρεῖτο τά ὕδατα ἔνθεν καί ἔνθεν· καί γέγονεν αὐτῷ ξηρά ὁδός ἡ ὑγρά εἰς τύπον ἀληθῶς τοῦ Βαπτίσματος, δι ̉ οὗ ἡμεῖς τήν ρέουσαν τοῦ βίου διαπερῶμεν διάβασιν». Εἰκόνα συμβολική πού μιλᾶ γιά τή μετάνοια ἀκόμη ἀόρατη τῆς κοσμικῆς φύσεως, τῆς μεταστροφῆς τῆς ὀντολογίας της. Ἡ εὐλογία τῆς ὑδρόβιας φύσεως ἁγιάζει τήν ἴδια ἀρχή τῆς ἐπίγειας ζωῆς. Γι ̉ αὐτό, μετά τή θεία λειτουργία γίνεται ὁ μεγάλος ἁγιασμός τῶν ὑδάτων (ἑνός ποταμοῦ, μιᾶς πηγῆς ἤ ἐντελῶς ἁπλά ἑνός δοχείου τοποθετημένου μέσα στήν ἐκκλησία).

Μιλώντας γιά τά μή ἁγιασμένα νερά, εἰκόνα τοῦ θανάτου - κατακλυσμοῦ ἡ λειτουργία τά ὀνομάζει ὑδατόστρωτο τάφο. Πραγματικά, ἡ εἰκόνα δείχνει τόν Ἰησοῦ νά εἰσέρχεται στά νερά, στόν ὑγρό τάφο. Αὐτός ἐδῶ ἔχει τή μορφή ἑνός σκοτεινοῦ σπηλαίου (εἰκονογραφική μορφή τοῦ ἅδη) περιέχοντας ὅλο τό σῶμα τοῦ Κυρίου (εἰκόνα τοῦ ἐνταφιασμοῦ, πού προσφέρεται στό μυστήριο τοῦ βαπτίσματος μέ ὁλική κατάδυση, μορφή τοῦ πασχαλίου τριημέρου), γιά νά ἀποσπάσει τόν ἀρχηγό τῆς φυλῆς μας στή ζοφερή διαμονή. Συνεχίζοντας τόν προκαταβολικό συμβολισμό τῆς Γεννήσεως, ἡ εἰκόνα τῶν Θεοφανείων δείχνει τήν προκάθοδο τοῦ Χριστοῦ στόν Ἅδη: «καταβάς ἐν τοῖς ὕδασιν ἔδησε τόν ἰσχυρόν». Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, σχολιάζει: ἡ κατάδυση καί ἡ ἀνάδυση εἶναι ἡ εἰκόνα τῆς καθόδου στόν ἅδη καί τῆς ἀναστάσεως.

Ὁ Χριστός παριστάνεται γυμνός, εἶναι ντυμένος μέ τήν ἀδαμική γυμνότητα καί ἔτσι ἀποδίδει στήν ἀνθρωπότητα τό ἔνδοξο παραδεισιακό ἔνδυμά της. Γιά νά δείξει τήν ὑπέρτατη πρωτοβουλία του παριστάνεται βαδίζοντας ἤ κάνοντας ἕνα βῆμα πρός τόν ἅγιο Ἰωάννη: ἐλεύθερα ἔρχεται καί κλίνει τό κεφάλι. Ὁ Ἰωάννης εἶναι ταραγμένος: ἐγώ χρείαν ἔχω ὑπό σοῦ βαπτισθῆναι, καί σύ ἔρχῃ πρός με; »... Ὁ Ἰησοῦς τόν διατάζει: «ἄφες ἄρτι». Ὁ Ἰωάννης τείνει τό δεξιό του χέρι σέ μιά τελετουργική χειρονομία, στό ἀριστερό κρατεῖ ἕνα εἰλητάριο, κείμενο τοῦ κηρύγματός του.

Οἱ ἄγγελοι τῆς Ἐνσαρκώσεως εἶναι σέ μιά στάση προσκυνήσεως, τά σκεπασμένα χέρια τους σέ ἔνδειξη σεβασμοῦ. Συμβολίζουν ἐπίσης καί εἰκονογραφοῦν τό λόγο τοῦ ἀποστόλου Παύλου (Γαλατ. 3, 27) :«Ὅσοι γάρ εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε, Χριστόν ἐνεδύσασθε...».


Πηγή: www.imkby.gr