Τετάρτη 30 Δεκεμβρίου 2015

Down in Yon Forest - Joan Baez

Το "Down in Yon Forest" είναι ένα από τα παραδοσιακά αγγλικά κάλαντα που χρονολογούνται από την εποχή της Αναγέννησης.Η ερμηνεία του από την Joan Baez είναι πραγματικά ξεχωριστή.





Down in yon forest there stands a hall:
The bells of Paradise I heard them ring:
It's covered all over with purple and pall
And I love my Lord Jesus above anything.

In that hall there stands a bed:
The bells of Paradise I heard them ring:
It's covered all over with scarlet so red:
And I love my Lord Jesus above anything.

At the bed-side there lies a stone:
The bells of Paradise I heard them ring:
Which the sweet Virgin Mary knelt upon:
And I love my Lord Jesus above anything.

Under that bed there runs a flood:
The bells of Paradise I heard them ring:
The one half runs water, the other runs blood:
And I love my Lord Jesus above anything.

At the bed's foot there grows a thorn:
The bells of Paradise I heard them ring:
Which ever blows blossom since he was born:
And I love my Lord Jesus above anything.

Over that bed the moon shines bright:
The bells of Paradise I heard them ring:
Denoting our Saviour was born this night:
And I love my Lord Jesus above anything.










Τρίτη 22 Δεκεμβρίου 2015

Ο Θεός της Αγάπης και της Ελπίδας θα έρθει και φέτος...





του Ανδρέα Χ. Αργυρόπουλου*

Ο Χριστός θα έρθει όχι σαν Θεός - κριτής και εξουσιαστής των ανθρώπων αλλά σαν φίλος και σωτήρας


                      Πάνε κάμποσα χρόνια που ο συγγραφέας Αντώνης Σαμαράκης σε μια συνέντευξή του σε καθημερινή εφημερίδα των Αθηνών, ανέφερε με το δικό του ξεχωριστό τρόπο, πως ο Χριστός φέτος δεν θα έρθει, γιατί μπούχτισε πλέον με αυτά που συμβαίνουν στον κόσμο. Όμως ΟΧΙ. Δεν θα τους κάνει τη χάρη o Χριστός. Θα έρθει και φέτος. Κάποιος που αγαπάει θεϊκά, δεν μπουχτίζει. Η αγάπη Του δεν έχει όρια. Και θα έρθει όπως πάντα μέσα στη φάτνη Του, όχι σε έπαυλη, όχι εν μέσω των επισήμων, αλλά εν μέσω απλών ανθρώπων. Θα κάνει πάλι αυτή την επιλογή, γιατί ξέρει καλά πως δεν έρχεται για να υπηρετηθεί, αλλά για να υπηρετήσει. «Ο Υιός του ανθρώπου ουκ ήλθε διακονηθήναι αλλά διακονήσαι»(Μαρκ.ι΄,45). Η άφιξή Του, όπως και τότε, θα προκαλέσει όλους αυτούς που βλέπουν τα πράγματα διαφορετικά. Αυτούς που έχουν μάθει να εκμεταλλεύονται και να καταδυναστεύουν τους λαούς και τις κοινωνίες. Το πολιτικό, κοινωνικό και θρησκευτικό κατεστημένο, όλους αυτούς που από νήπιο τον αντιμετώπισαν και τον αντιμετωπίζουν σαν ξένο «Τον εκ βρέφους ως ξένον ξενωθέντα εν κόσμω»( ασματικό Μ. Παρασκευής), σαν περίεργο θα λέγαμε, και τον κυνήγησαν σε όλη τη δημόσια δράση Του, καταφέρνοντας στο τέλος να τον θανατώσουν. «Ο Χριστός», γράφει ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, «παραμένει ξένος στις άδικες επιλογές που καθορίζουν την πορεία του κόσμου, βάσει των δεδομένων “δογμάτων” της διεθνούς οικονομίας, της πολιτικής σκοπιμότητας, των ιδιοτελών στόχων των εκάστοτε ισχυρών».
               Ο Χριστός θα έρθει όχι σαν Θεός - κριτής και εξουσιαστής των ανθρώπων, αλλά σαν φίλος και σωτήρας. «Ου γαρ  ήλθον ίνα κρίνω τον κόσμον, αλλ’ ίνα σώσω τον κόσμον»(Ιωαν.ιβ΄,47 ).Δεν ήλθα για να καταδικάσω τον κόσμο, αλλά για να τον σώσω. Θα έρθει ως απελευθερωτής, για να λυτρώσει τους ανθρώπους από κάθε μορφή δουλείας (πνευματική, κοινωνική, θρησκευτική), να τους απελευθερώσει από δεισιδαιμονίες, προλήψεις, ανασφάλειες, προκαταλήψεις και στερεότυπα. 

              Ο ευαγγελιστής Λουκάς μας  αναφέρει ότι μία από τις φορές που βρέθηκε στη Συναγωγή διάβασε  ένα χειρόγραφο με τα παρακάτω λόγια του προφήτη Ησαϊα.«Το Πνεύμα του Κυρίου με κατέχει, γιατί ο Κύριος με έχρισε και με έστειλε για να αναγγείλω το χαρμόσυνο μήνυμα στους φτωχούς, να θεραπεύσω τους συντριμμένους ψυχικά. Στους αιχμαλώτους να κηρύξω την απελευθέρωση και στους τυφλούς ότι θα βρουν το φως τους, να φέρω λευτεριά στους τσακισμένους…» (Λουκ. 4, 18).Τελειώνοντας την ανάγνωση του κειμένου τους είπε ότι η προφητεία βρήκε την εκπλήρωσή της στο πρόσωπό του.
            Ο Χριστός θα έρθει και φέτος, για να ταρακουνήσει τη βολεμένη θρησκευτικότητά μας και τον υποκριτικό καθωσπρεπισμό μας. Δεν θα έρθει για τους λίγους, τους εκλεκτούς, αλλά για όλους, ιδιαίτερα γι’ αυτούς που δεν έχουν κανένα. Ο Χριστός ήλθε για ολόκληρη την Οικουμένη, για όλους τους λαούς. Όπως αναφέρει ο Απόστολος Παύλος, επιθυμία του Χριστού είναι «να σωθούν όλοι οι άνθρωποι και να λάβουν γνώση της αλήθειας». Αιώνες πριν τον ερχομό του Χριστού, ο Ψαλμωδός τονίζει προφητικά: «Και ενευλογηθήσονται  εν αυτώ πάσαι αι φυλαί της γης, πάντα τα έθνη μακαριούσιν αυτόν και πληρωθήσεται της δόξης αυτού πάσα η γη» (…Και θα απολαύσουν τις ευλογίες Του όλες οι φυλές της γης και όλα τα έθνη θα Τον επευφημούν και θα Τον μακαρίζουν…ας πληρωθεί από τη δόξα Του όλη η γη», (Ψαλμ. 71: 17, 19). 

Σε μια εποχή παράξενη και απρόβλεπτη σαν τη δική μας, έρχεται ο Χριστός, για να θυμίσει ότι δεν αποτελεί ιδιοκτησία κάποιων και μάλιστα ανάξιων, αλλά προσφορά σε όλους. Θα έρθει και, πριν καλά - καλά προλάβει να κάνει τα πρώτα βήματα στη ζωή, θα αναγκαστεί να μεταναστεύσει, όπως χιλιάδες συνάνθρωποι μας στις μέρες μας. Απ’ τη Βηθλεέμ που γεννήθηκε, φυγαδεύτηκε αμέσως στην Αίγυπτο, γυρνάει στη Ναζαρέτ, όπου και μεγαλώνει. Ο Υιός του Ανθρώπου θα φτάσει στο σημείο να μην έχει «που την κεφαλήν κλίνη(αι)», (που να γύρει το κεφάλι), όπως ακριβώς στις μέρες μας η φτωχολογιά του τρίτου κόσμου, τα εκατομμύρια των προσφύγων, τα θύματα των πολεμικών συγκρούσεων, οι σύγχρονοι σκλάβοι, οι φυλακισμένοι για τις ιδέες τους, οι εγκαταλελειμμένοι, οι μοναχικοί, οι περιθωριακοί, οι άνεργοι, οι κακοποιημένες γυναίκες. Θα έρθει, λοιπόν, για να δώσει χαρά και ελπίδα σ’ όλους αυτούς που, όπως ο Θεός τους, δεν έχουν «πού να γύρουν το κεφάλι τους». «Τω ονόματι αυτού τα έθνη ελπιούσι» Ματθ. 12,21 (στο όνομά Του ελπίζουν όλα τα έθνη). 

Ο Χριστός μπαίνει στην ιστορία διακριτικά ,πορεύεται ταπεινά ,χωρίς καμιά διάθεση να μας επιβληθεί γεγονός που σκανδαλίζει τους χριστιανούς της "εξουσίας και της δύναμης". Αυτούς που φαίνεται να  ξεχνούν  ότι σε όλη τη ζωή του γνώρισε την αγριότητα και την εχθρότητα των εξουσιαστών.

Έρχεται ο Θεός της ελπίδας και της χαράς. Το ερώτημα είναι πώς Τον περιμένουμε. Είναι αλήθεια ότι στις μέρες μας το νόημα των Χριστουγέννων έχει χαθεί για τους περισσότερους. Έτσι εξηγείται, ίσως, γιατί έχει χαθεί και η ανθρωπιά. Αξίες της παράδοσής μας, που κατ’ εξοχήν βιώνονται αυτές τις μέρες, όπως η αδελφοσύνη, η αλληλεγγύη, η συντροφικότητα, έχουν μπει στο περιθώριο. Τη θέση τους έχουν πάρει η καταναλωτική μανία και η επίδειξη. Ένας μεγάλος χριστιανός μάρτυρας της εποχής μας , ο δολοφονημένος επίσκοπος του Σαλβαντόρ Όσκαρ Ρομέρο έλεγε στα κηρύγματά του : «Δεν πρέπει να αναζητούμε τον μικρό Ιησού στις όμορφες παραστάσεις των χριστουγεννιάτικων φατνών μας. Πρέπει να τον αναζητούμε ανάμεσα στα υποσιτιζόμενα παιδιά πού σήμερα πήγαν για ύπνο χωρίς να φάνε, ανάμεσα στα φτωχά παιδιά …που θα κοιμηθούν σε κατώφλια, σκεπασμένα με εφημερίδες».

Ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος μας θυμίζει ότι ο εορτασμός των Χριστουγέννων δεν πρέπει να γίνεται με τρόπο που να φροντίζει ο ένας να ξεπεράσει σε σπατάλη τον άλλον και, μάλιστα, αυτό να γίνεται τη στιγμή που άλλοι άνθρωποι πεινούν και έχουν ανάγκες. Ο Θεός της ΑΓΑΠΗΣ και της ΕΛΠΙΔΑΣ θα έρθει και φέτος και ο ερχομός Του θα είναι ακόμα πρόσκληση και πρόκληση. Αν θέλουμε να τον συναντήσουμε, ας μην ψάξουμε στα εορταστικά shows των τηλεοπτικών καναλιών. Μας περιμένει στους στενούς δρόμους των κακόφημων περιοχών των μεγαλουπόλεων , στους καταυλισμούς των προσφύγων, στα στρατόπεδα των αιχμαλώτων, στα ορφανοτροφεία, στα συσσίτια των απόρων, στις σελίδες του Παπαδιαμάντη, του Κόντογλου , του Λειβαδίτη, του Ντοστογιέφκσι, στη Λειτουργία των Χριστουγέννων. Η μέρα της χαράς, της ελπίδας και της χαμένης μας ανθρωπιάς, πλησιάζει.«Χριστός γεννάται, δοξάσατε!»

Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου 2015

Πίστη και Θρησκευτικότητα- Μια ανάγνωση του γεγονότος της Ενσάρκωσης





Παναγιώτης Αρ. Υφαντής
Αν. Καθηγητής Τμ. Θεολογίας Α.Π.Θ.




Η ιουδαιοχριστιανική εμπειρία και οι κατοπινές θεωρητικές και εμπειρικές εμπεδώσεις της βιβλικής κληρονομιάς μιλούν για ένα Θεό που πορεύεται στο πλευρό του ανθρώπου και της ανθρωπότητας στα μονοπάτια της ιστορίας. H κορύφωση αυτής της παρουσίας που απλώνεται σωστικά στον ιστορικό χρόνο συντελείται στη Γέννηση του Χριστού. Δηλαδή σε αυτό το γεγονός που μετατρέπει την πυρετική ένταση της μεσσιανικής προσδοκίας σε σπασμό χαράς, την αγωνία της προετοιμασίας ή και την αποκαραδοκία ολόκληρης της κτίσης σε γιορτή ενότητας και πληρότητας σηματοδοτώντας τη μετάβαση από τον Παλαιό στον Νέο Ισραήλ, δηλαδή το πέρασμα από μια κοινότητα που αδημονεί σε μια σύναξη που δοξολογεί.
*
Κι όμως αυτό το γεγονός στο οποίο η χριστιανική κοινότητα συλλάβισε ένα πολύτιμο αλφαβητάρι θεογνωσίας και συγκρότησε την πνευματική της φυσιογνωμία και αποστολή μοιάζει μάλλον απογοητευτικά αδιάφορο ή και προκλητικά ανατρεπτικό για τα κριτήρια μιας συμβατικής θρησκευτικότητας. Οι πρώτες ύλες της συλλογικής πρόσληψης και νοηματοδότησης του γεγονότος εκ μέρους της Εκκλησίας συγκρούονται με μια συμβατική η τυπική θρησκευτικότητα, η οποία συνδέεται αιτιακά με ένα πλέγμα ενστικτικών αναγκών για μεταφυσική προστασία, ψυχολογική ασφάλεια και απαλλαγή από τα λογής δεινά που συνοδεύουν την περιπέτεια της ύπαρξης, γι’ αυτό και εκδηλώνεται σε νοοτροπίες και συμπεριφορές ανταλλακτικής ιδιοτέλειας.
Το γεγονός της Γέννησης όπως το περιγράφουν οι Συνοπτικοί είναι ελάχιστα θεαματικό[1]. Κανένα εντυπωσιακό σκηνικό και κανένας υπερφυσικός κρότος δεν ραγίζει την ιερή σιωπή της στιγμής. Και κανείς τρόμος ή ρίγος υπερκόσμιο δεν συνοδεύει την παρουσία του Θεού. Μονάχα ένα αστέρι λαμπυρίζει στον παγωμένο στερέωμα εκείνης της νύχτας δείχνοντας τον δρόμο στους πρώτους προσκυνητές του Μεσσία. Όλα φαντάζουν και είναι απολύτως φυσικά, ήσυχα και γαλήνια εκείνη τη νύχτα. Σε αυτήν ακριβώς τη χαμηλόφωνη ηρεμία και στον απέριττο ρεαλισμό του γεγονότος, όπως το αφηγούνται οι ιεροί συγγραφείς, ανιχνεύεται ο αντισυμβατικός χαρακτήρας και συνάμα το βαθύτατα θεολογικό και σωτηριολογικό αντίκρισμά του, που υπερβαίνει τα χρονικά και γεωγραφικά όριά του μεταποιώντας την ίδια την ιστορία σε πρόναο των εσχάτων.
Μια ανθρωποκεντρική και ανθρωπομορφική θρησκευτική φαντασία θα περίμενε από τον Βασιλέα του ουρανού και της γης, τον Κύριο της ζωής και του θανάτου, να εισέλθει στην ιστορία φορτωμένος με τα διάσημα της υπερβατικής του εξουσίας, ώστε όλοι να υποταχθούν στη δόξα του. Οι βιβλικές διηγήσεις, όμως, δεν αφήνουν περιθώρια για ατομικές ή συλλογικές φαντασιώσεις εξουσίας, δύναμης και υπεροχής. Και αυτό γιατί στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι ο άνθρωπος που ζωγραφίζει τον Θεό του, προβάλλοντας σ’ αυτόν τις ανάγκες και τους φόβους του αλλά αντιθέτως, είναι ο Θεός που αποκαλύπτεται όπως ακριβώς είναι δείχνοντας το μέτρο της ανθρωπότητας. Δηλαδή, ως πρόσωπο που απευθύνεται ελεύθερα σε ελεύθερους ανθρώπους για να στερεώσει μαζί τους μια σχέση αγάπης. Αν ο Θεός ερχόταν πάνω σε πύρινα άρματα από τον ουρανό, κραδαίνοντας κεραυνούς και απειλές, ποιος θα τολμούσε να μην δεχθεί τη θεότητά του; Όμως, αυτή η αποδοχή δεν θα ήταν αποτέλεσμα ελεύθερης επιλογής και αγάπης αλλά υποταγής και φόβου. Τελικά, η αντισυμβατικότητα που εδώ μπορεί να χαρακτηριστεί και αντιθρησκευτικότητα του γεγονότος της Γέννησης έγκειται σε αυτό που αποτελεί αφορμή δοξολογίας για την κοινότητα και θεολογική κατάκτηση της θεολογικής διανόησης: Ότι ο βιβλικός Θεός αντί να ζητά την πίστη του ανθρώπου, όπως συνήθως προτείνουν οι θρησκείες, εκδηλώνει τη δική του αγάπη, τη δική του πίστη και τον δικό του σεβασμό στον άνθρωπο αποφασίζοντας να γίνει ένα με το δημιούργημα, να συναντηθεί μαζί του πρόσωπο με πρόσωπο, να περπατήσει, να συνομιλήσει, να πονέσει και να γευτεί τον θάνατο μαζί του.
Για την κοινότητα των πιστών καμιά λεπτομέρεια, καμιά πτυχή αυτού του γεγονότος ακόμη και η πλέον ασήμαντη ή αδιάφορη, δεν υπόκειται στην επικράτεια μιας τυφλής τυχαιότητας, τίποτε δεν λειτουργεί εκτός του θείου σχεδίου της σωτηρίας. Για τον λόγο αυτό, όλες οι πτυχές του γεγονότος αποκαλύπτουν ισάριθμες πηγές θεολογικής γνώσης και θεοκεντρικής ανθρωπολογίας.
Έτσι, η γέννηση του Ιησού στη Βηθλεέμ και όχι στον τόπο καταγωγής του, τη Ναζαρέτ, αν και φαίνεται προϊόν ενός αστάθμητου παράγοντα, όπως ήταν η απογραφή, για τους πιστούς υποδηλώνει πως αν και ο Λόγος εισήλθε στη γη και στον χρόνο, αυτός ανήκει στον ουρανό και στην αιωνιότητα. Έπειτα, το κρύο και το σκοτάδι που πλαισιώνουν απειλητικά τις πρώτες στιγμές του βρέφους καθιστά πιο χτυπητή την αντίστιξη ανάμεσα στη ζεστασιά της αυτοφανερούμενης θείας αγάπης και στο πυκνό σκοτάδι του κακού, της πνευματικής τυφλότητας και της άγνοιας που απειλούσε να καταπιεί την ανθρωπότητα. Η πιο κρύα και σκοτεινή στιγμή της νύχτας είναι ακριβώς λίγο προτού οι πρώτες ακτίνες του ήλιου αρχίσουν να διαπερνούν το σκοτάδι, προαναγγέλλοντας τη θεραπευτική θαλπωρή και το λαμπρό φως του ήλιου που εξασφαλίζει τη διατήρηση της ζωής σε όλα τα όντα. Αν κάποιος αναλογιστεί το ιστορικό και πνευματικό αδιέξοδο της εποχής κατά την οποία συντελέστηκε η ενανθρώπηση, δεν είναι δύσκολο να κατανοήσει γιατί η πιστεύουσα κοινότητα ατενίζει στο γεγονός της Βηθλεέμ την ανατολή του «Ηλίου της δικαιοσύνης»[2].
Ο στάβλος που δίνει πρόσκαιρη στέγη στο βρέφος από λύση ανάγκης στα μάτια της κοινότητας αισθητοποιεί τη βαθιά πίστη πως η ένσαρκη αλήθεια είναι καταδικασμένη να περιπλανιέται ανέστια και διωκόμενη σε αυτό τον κόσμο της φθοράς. Και ακόμη, ο ευτελής, ολόγυμνος από οποιοδήποτε στολίδι, χώρος της γέννησης μεταφράζει με έναν δραματικό τρόπο την «κένωση», δηλαδή το εκούσιο άδειασμα του Λόγου από την ουράνια δόξα, την εγκατάλειψη της πατρικής αγκαλιάς και τη θεληματική του μετανάστευση από την αιωνιότητα στα κράσπεδα της κτιστότητας. Με τον τρόπο αυτό, το ολοφάνερα ασήμαντο πώς υπαγορεύει και φωτίζει ερμηνευτικά το αθέατο και θεόρατο τι του γεγονότος: δηλαδή, την εκούσια και σωτήρια πρόσληψη της πραγματικής και γι’ αυτό ευάλωτης ανθρώπινης φύσης από τον Λόγο. Η συγκεκριμένη παραδοχή αισθητοποιείται εικαστικά στην τρυφερή σκηνή του λουτρού που αρτιώνει την παραδοσιακή Εικόνα της Γέννησης. Η ίδια παραδοχή πυροδοτεί τις βαθύτερες εμπνεύσεις της θεολογικής ευφυΐας η οποία σταθμίζει το δυσθεώρητο ύψος της θείας αγάπης στην απέραντη απόσταση που διένυσε ο αχώρητος Λόγος όχι μόνο ή τόσο για να «ανακλιθή» σε μια φάτνη αλλά για να χωρέσει και να συστεγάσει την  Υπερουσιότητά του με την ανθρώπινη φύση σε ένα πρόσωπο[3].
Εδώ, ριζώνουν και οι συμπαντικές και  ανθρωπολογικές προσλήψεις και συνέπειες του γεγονότος που γίνονται και πάλι σαφέστερες σε αντιδιαστολή προς τις συμβατικές θεωρητικές, νομικές και ηθικές θρησκευτικές επιταγές. H Γέννηση του Χριστού δεν εγκαινιάζει μια ακόμη μεταφυσική κοσμοθεωρία, δεν νομιμοποιεί ένα πλέγμα εντολών και απαγορεύσεων που εγκλωβίζουν και εξαντλούν τη ζωή και τη συμπεριφορά του ανθρώπου σε ασπρόμαυρα σχήματα αξιόμισθων και αξιόποινων πράξεων, ούτε προσφέρει ερείσματα για την οικοδόμηση εξουσιαστικών ιεραρχικών δομών με θρησκευτικό πρόσημο. Αντιθέτως, πραγματώνει την αποκατάσταση της τραυματισμένης, χαμένης ή και συκοφαντημένης -συχνά από την ίδια τη θρησκευτικότητα και τους θεσμικούς διαχειριστές της- σχέσης ανάμεσα στον Θεό και την κτίση ολόκληρη, που πλέον αρτιώνεται  με την προοπτική των εσχάτων, της ανάστασης και της πλήρους ανακαίνισης. Η εικονιστική γλώσσα της Βίβλου αναφέρεται στην κατεδάφιση του μεσότοιχου που μέχρι τότε χώριζε τα άνω με τα κάτω, τον ουρανό και τη γη, το επέκεινα και το  ενθάδε, την αιωνιότητα και τη χρονικότητα. Από την πλευρά του, ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος σχολιάζοντας τη λέξη «ευδοκία» που χρησιμοποιεί ο ευαγγελιστής Λουκάς[4] σημειώνει: «Τι εστίν ευδοκία; Καταλλαγή»[5].
Έτσι, η ενότητα και η ειρήνη που εγκαινιάζει η ενσάρκωση αντιπαραβάλλεται με την διάκριση μεταξύ ιερού και βέβηλου από το οποίο αντλούσε το διχαστικό της κύρος της η θρησκεία. Πρόκειται για μια ειρήνη και μια ενότητα που διαπερνά ολόκληρη την κτίση. Η λειτουργική ποίηση θέλοντας να εκφράσει την ενεργό συμμετοχή όλων των κτισμάτων στο γεγονός αναρωτιέται: «Τί σοι προσενέγκωμεν Χριστέ, ὅτι ὤφθης ἐπὶ γῆς ὡς ἄνθρωπος δι’ ἡμᾶς; ἕκαστον γὰρ τῶν ὑπὸ σοῦ γενομένων κτισμάτων, τὴν εὐχαριστίαν σοι προσάγει· οἱ Ἄγγελοι τὸν ὕμνον, οἱ οὐρανοὶ τὸν Ἀστέρα, οἱ Μάγοι τὰ δῶρα, οἱ Ποιμένες τὸ θαῦμα, ἡ γῆ τὸ σπήλαιον, ἡ ἔρημος τὴν φάτνην· ἡμεῖς δὲ Μητέρα Παρθένον…»[6].
Από την πλευρά της, η πατερική και σύγχρονη ορθόδοξη θεολογία εμβαθύνοντας στο ανθρωπολογικό και συνεπώς σωτηριολογικό αντίκρισμα του γεγονότος βλέπουν στην ενανθρώπηση του Θεού την ανανεωμένη δυνατότητα του ανθρώπου να ανακαλύψει και να γίνει αυτό που είναι: μια τεχνητή πλην ακριβής εικόνα της φυσικής εικόνος του Δημιουργού, ένας ζωντανός θεολογικός τόπος[7].
Ωστόσο, αν και θεία δωρεά, αυτή η οντολογική ανακαίνιση συνιστά μια δυνατότητα που για να καρπίσει απαιτεί τη δραστική συμμετοχή του ανθρώπου, όπως για την ίδια την ενσάρκωση του Λόγου ήταν απαραίτητο ένα φιλόξενο μητρικό σώμα. Πράγματι, ο αγιασμός, η θέωση, η σωτηρία δεν είναι ούτε μαγική διαδικασία, ούτε ευσεβής φαντασίωση, ούτε καν θρησκευτικό καθήκον, αλλά άθλημα ελευθερίας και αγάπης, το οποίο συνεπάγεται τη συνειδητή συμμετοχή του πιστού και της κοινότητας στην ευθραυστότητα του σώματος του θείου βρέφους και στις πληγές του Εσταυρωμένου Χριστού. Εξάλλου, ο Θεάνθρωπος, όπως δείχνει ήδη με την ταπεινή είσοδό του στον κόσμο και το εκούσιο πάθος, δεν ήρθε για να απαλλάξει τους ανθρώπους από τους πειρασμούς, τον πόνο, την ασθένεια και τον θάνατο, αλλά να τους δείξει τον τρόπο της αντιμετώπισής τους. Δηλαδή την εκούσια ταπείνωση, την αγαπητική και θυσιαστική κένωση που υπακούει στη λογική του σταυρού και απηχεί τη μυστική του δύναμη μεταμορφώνοντας την έσχατη αδυναμία σε νίκη του έσχατου εχθρού[8].
Από την άλλη πλευρά, αυτή η σωτηριολογική διάσταση της Ενσάρκωσης θα παρέμενε λειψή αν περιοριζόταν στα όρια της συνείδησης, του πνευματικού αγώνα ή και των κατορθωμάτων του πιστού. Δηλαδή αν υπηρετούσε τον τυπικά θρησκευτικό πειρασμό που συρρικνώνει τη σωτηρία σε μια αποκλειστικά υποκειμενική υπόθεση και κατανοεί την αγιότητα ως ατομική αφιέρωση που συνεπάγεται την αποστασιοποίηση και τον διαχωρισμό του αγίου από την κοινότητα και τον κόσμο. Την υπέρβαση αυτού του πειρασμού τον ψηλαφίζει κανείς στις εκκλησιολογικές, λειτουργικές και κοινωνικές εμπεδώσεις της Ενανθρώπησης, οι οποίες αρτιώνουν την κατακόρυφη οντολογική της διάσταση. Πράγματι, η πνευματική ταυτότητα που διαμορφώνεται γύρω από το «γεγονός Χριστός» δεν είναι μήτε ατομική μήτε στατική. Αντιθέτως, είναι και αυτή ένα σχεσιακό και συλλογικό γεγονός μεταξύ προσώπων που χρησιμοποιώντας τον πρώτο πληθυντικό της Κυριακής Προσευχής αγιάζονται δοξολογώντας το άγιο όνομα του κοινού ουράνιου Πατέρα[9].  
Η Ενσάρκωση συντονίζει και τους ιστορικούς και ιεραποστολικούς βηματισμούς της χριστιανικής κοινότητας. Πράγματι, η Εκκλησία αληθεύει στο μέτρο που συνεχίζει την ενσάρκωση του θεανδρικού της Ιδρυτή, δηλαδή καταφάσκοντας κάθε στιγμή του ιστορικού γίγνεσθαι σε πρόγευση του δείπνου της Βασιλείας και προσλαμβάνοντας την πολιτισμική σάρκα του κόσμου για να την εξαγιάσει, όπως Εκείνος προσέλαβε την ανθρωπότητα για να θεώσει το «πρόσλημμα»[10].

Σύμφωνα με τα παραπάνω, η Γέννηση του Χριστού εκτός από ιστορικό ή και κοσμοϊστορικό δεδομένο, αποτελεί για την πιστεύουσα κοινότητα και για κάθε μέλος της αλλά και για ολόκληρη την ανθρωπότητα μια διαρκή πρόκληση πνευματικής αυτοσυνειδησίας και δυναμικής αυτοπραγμάτωσης σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο.
Σύμφωνα με την αποφθεγματική φράση του Αθανασίου Αλεξανδρείας ο Θεός «ἐνηνθρώπησε ἵνα ἡμεῖς θεοποιηθῶμεν»[11]. Ο παραδοσιακός σχολιασμός αυτής της πατερικής έμπνευσης, τονίζει ίσως μονομερώς τη μυστική ή και κατακόρυφη δυνατότητα του ανθρώπου να τελειωθεί, ακολουθώντας μιαν ανηφορική, ασκητική ή και ατομική πορεία από την ενθαδική πραγματικότητα στον εσχατολογικό δοξασμό. Ωστόσο, ιδιαίτερα σήμερα αξίζει να τονιστεί και η άλλη όψη αυτής της φράσης. Πως δηλαδή η θεοποίηση και η λογοποίηση του ανθρώπου και της ανθρωπότητας ταυτίζεται με έναν δυναμικό εξανθρωπισμό του ανθρώπου. Αυτός ο εξανθρωπισμός συντελείται και καλείται να καρποφορήσει εντός του ιστορικού γίγνεσθαι και της κοινωνίας αντιπαλεύοντας τις ποικίλες εκφάνσεις ενός θεοποιημένου ουμανισμού και μιας απάνθρωπης θρησκευτικότητας, που στο πρόσωπο κάθε ξένου, ενδεούς, φυλακισμένου, ασθενούς και φτωχού αγνοούν ή βασανίζουν τον ίδιο τον Χριστό[12].





[1] Μτ 1, 18-25· Λκ 2, 1-21.
[2] Βλ. Απολυτίκιον Χριστουγέννων.
[3] Πρβλ. Μεγάλυνον ψυχή μου… Ειρμός της Θ΄ Ωδής των Χριστουγέννων, ήχος α΄.
[4] Λκ 2, 14.
[5] Ιωάννης Χρυσόστομος, Εις την Κολοσσαείς Γ΄: PG 62, 322.
[6] Ιδιόμελον Εσπερινού Χριστουγέννων, ήχος β΄.
[7] Πρβλ. Κολ 1, 15-20.
[8] Πρβλ. Α΄ Κορ 15, 26.
[9] Βλ Μτ 6, 9-13.
[10] Βλ.  Ιδιομελον προεορτίων.
[11] Αθανάσιος Αλεξανδρείας, Περί ἐνανθρωπήσεως τοῦ Λόγου 54: PG 25, 192B.
[12] Πρβλ. Μτ 25,31-46.

Κυριακή 20 Δεκεμβρίου 2015

Ζωή ατομικιστική είναι σαν τυφλή και άθεη-Dymitry Staniloae





«Η ευσπλαχνία και η αγάπη για τους άλλους φέρουν το φως στην ίδια την ψυχή του και μ’ αυτό τη γνώση των μυστηρίων του Θεού. Μια ζωή καθαρά ατομικιστική είναι σαν τυφλή και άθεη. Χάσαμε την ανθρωπιά, διότι καταντήσαμε να ζούμε απομονωμένοι ...Ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος μας λέει πως έχουμε υποχρέωση να σκεπάζουμε όσους αμαρτάνουν, εφ’ όσον δε μπορούμε εμείς να υποφέρουμε για αυτό… Να στηρίζουμε με το λόγο μας τους αδύνατους και τους θλιμμένους και Εκείνος θα στηρίξει εμάς. Όπως το λάδι τρέφει το φυτίλι του καντηλιού, έτσι και η ευσπλαχνία τρέφει την ψυχή. Το μυστικό για την απόκτηση των θείων χαρισμάτων βρίσκεται μέσα στην αγάπη για τον άλλον. Ο Θεός σε συναντά κατά ένα τρόπο περισσότερο έντονο μόνο μέσα στην κλήση που σου κάνει ο άλλος με τον πόνο του, συχνά με την απλή παρουσία του και μέσα στην απάντησή σου σε αυτό το κάλεσμα με πλήρη οδύνη της καρδιάς σου εκδηλώνεται η αίσθηση και η δύναμη του Θεού, τα οποία εκχυλίζουν ,όχι μόνο πάνω στον άλλο, αλλά και πάνω σου στο μέτρο που είσαι ενωμένος μαζί του…»


Dymitry Staniloae,Προσευχή-Ελευθερία-Αγιότητα,εκδ.Λειμών,σελ.27-28

Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2015

π. Αλέξανδρος Σμέμαν:Ομοφυλοφιλία




" Ομοφυλοφιλία. Το ζήτημα δεν είναι αν είναι φυσική ή αφύσικη, αφού αυτό το ερώτημα είναι ανεφάρμοστο στην πεπτωκυία φύση, στην οποία-και εδώ βρίσκεται το κρίσιμο σημείο-τα πάντα έχουν διαστραφεί, το καθετί, κατά κάποιο τρόπο, έχει γίνει αφύσικο. Μήπως το να αφιερώνεσαι στα χρήματα ή στη Ρωσία ή σα κάτι άλλο είναι κάτι το φυσικό στον άνθρωπο;
Ο άνθρωπος, δημιουργημένος για να δίνεται στο Θεό, διαστρέφει τη φύση του, την ουσία του, όταν προσφέρει τον εαυτό του σε κάτι άλλο, όταν μεταμορφώνει αυτό το "άλλο" σε είδωλο. Συνεπώς, το ζήτημα δεν είναι να κάνουμε τους ομοφυλόφιλους "κανονικούς" ή να τους απελευθερώσουμε συμφωνώντας πως διαθέτουν ένα διαφορετικό "στυλ ζωής".
Το θέμα είναι, πρέπει να είναι, η αποδοχή από τον ομοφυλόφιλο, όπως και από κάθε άλλο άνθρωπο, μιας ολοκληρωμένης κλήσης, μιας κλήσης για ακεραιότητα που απευθύνει ο Θεός στον κάθε άνθρωπο. Η ομοφυλοφιλία αποτελεί εκδήλωση του ‘’σκόλοπος της σαρκός’’ που βασανίζει κατά διάφορους τρόπους ,αλλά βασανίζει τον καθένα. Στον πεσμένο κόσμο τίποτα δεν μπορεί να "ομαλοποιηθεί", αλλά τα πάντα μπορούν να σωθούν ".



π.Αλέξανδρος Σμέμαν, Ημερολόγιο,εκδ.Ακρίτας,σελ.281-282

Τετάρτη 16 Δεκεμβρίου 2015

ΣΕΝΑΡΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΣΤΑ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΜΕ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

        
Το συγκεκριμένο σενάριο μαθήματος παρουσιάστηκε από τη συνάδελφο θεολόγο κ. Μαλτή Ευδοκία-Ευθαλία στην επιμορφωτική συνάντηση των θεολόγων της Φλώρινας.Η συνάντηση η οποία πραγματοποιήθηκε στις 8 Δεκέμβρη του 2015 στο 1ο ΓΕΛ Φλώρινας   οργανώθηκε από το Σχολικό Σύμβουλο Ανδρέα  Αργυρόπουλο





ΣΕΝΑΡΙΟ  ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ  ΣΤΑ  ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ  ΜΕ      
          ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ  ΤΗΣ  ΨΗΦΙΑΚΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ
 «Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΒΡΑΑΜ: Η ΜΕΓΑΛΗ ΚΛΗΣΗ, ΤΟ ΜΕΓΑΛΟ     
                                                   <ΝΑΙ>» 
                                     (ΕΝ.5 , Α΄ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ)        
                  ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ : ΕΥΔΟΚΙΑ –ΕΥΘΑΛΙΑ ΜΑΛΤΗ

1.     Ταυτότητα

-         Γνωστικό αντικείμενο: Θρησκευτικά Α΄ Γυμνασίου.
-         Θέμα: Η ιστορία του Αβραάμ: Η μεγάλη κλήση, το μεγάλο ναι.
-         Προβλεπόμενος χρόνος: 3 διδακτικές ώρες.
-         Εμπλεκόμενα μαθήματα: Θρησκευτικά, Καλλιτεχνικά, Γεωγραφία, Μουσική, Πληροφορική.
-         Τόπος διεξαγωγής του μαθήματος: Εργαστήριο Πληροφορικής.
-         Αριθμός μαθητών: 25

2.     Συνοπτική περιγραφή

Το συγκεκριμένο σενάριο μπορεί να υλοποιηθεί στο πλαίσιο της Δ.Ε.5 : (Η ιστορία του Αβραάμ: Η μεγάλη κλήση, το μεγάλο «ναι») του μαθήματος των Θρησκευτικών της Α΄ Γυμνασίου. Θα αξιοποιηθούν τα λογισμικά στο ψηφιακό σχολείο, στο Φωτόδεντρο, ο Επεξεργαστής Κειμένου Word, το Λογισμικό Παρουσιάσεων Power Point, το Διαδίκτυο, το Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο(e-mail).


3.      Στόχοι-σκεπτικό
 Ως προς το γνωστικό αντικείμενο
                  Οι μαθητές:
·        Να γνωρίσουν οι μαθητές την ιστορία του Αβραάμ, την πορεία του, τη διαθήκη του με τον Θεό, τη συνάντηση του Αβραάμ με τον Τριαδικό Θεό, τη θυσία του γιου του Ισαάκ.
·        Να κατανοήσουν οι μαθητές τη σχέση της πίστης του Αβραάμ με την πίστη των χριστιανών.
·        Να κατανοήσουν οι μαθητές την δοκιμασία της πίστης του Αβραάμ και τι φαίνεται από αυτήν.
·        Να κατανοήσουν οι μαθητές την αναγνώριση της σημασίας της ιστορίας του Αβραάμ από τις τρεις μεγάλες  μονοθεϊστικές θρησκείες: Χριστιανισμός, Ιουδαϊσμός, Ισλαμισμός.

                  Ως προς την χρήση των νέων τεχνολογιών
  Οι μαθητές:
·        Να εξοικειωθούν στη χρήση του υπολογιστή και των περιφερειακών συσκευών.
·        Να εξοικειωθούν με τα χαρακτηριστικά του ψηφιακού κειμένου και με την ανάγνωση ηλεκτρονικών κειμένων.
·        Να γνωρίσουν και να χρησιμοποιήσουν ψηφιακά εκπαιδευτικά εργαλεία π.χ. το ψηφιακό σχολείο, το Φωτόδεντρο, το Διαδίκτυο, τον Επεξεργαστή Κειμένου, το Λογισμικό Παρουσιάσεων κ. λ. π.
·        Να εξοικειωθούν με την χρήση του Ηλεκτρονικού Ταχυδρομείου (e- mail) .


   


 Ως προς τη μαθησιακή διαδικασία
 Οι μαθητές :
·        Να αποκτήσουν δεξιότητες ανάλυσης, συλλογής και επεξεργασίας πληροφοριών.
·        Να αναπτύξουν συνεργατικό πνεύμα.
·        Να καλλιεργήσουν διαλογική ικανότητα με συζητήσεις στην τάξη.
·        Να υιοθετήσουν θετική στάση ως προς τη χρήση και τη χρησιμότητα του Η/Υ στην μαθησιακή διαδικασία.
·        Να εργάζονται ομαδικά ώστε να χρησιμοποιήσουν τον επεξεργαστή κειμένου Word και κείμενο στο Power Point.
                       
4.     Λεπτομερής παρουσίαση της πρότασης

-         Σχέση με Α.Π. και Δ.Ε.Π.Π.Σ

Το σενάριο μπορεί να αποτελέσει ενίσχυση της διδασκαλίας της Δ.Ε.5( Η ιστορία του Αβραάμ: Η μεγάλη κλήση, το μεγάλο «ναι»)
του σχολικού εγχειριδίου των Θρησκευτικών της Α΄ Γυμνασίου και ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις των Δ.Ε.Π.Π.Σ  αφού στηρίζεται στην διαθεματικότητα, στην παροχή γνώσεων, στη χρήση νέων τεχνολογιών, στην ομαδική εργασία κ.λ.π.

-          Οι τεχνολογίες που θα χρησιμοποιηθούν :
·        Διαδραστικό εμπλουτισμένο σχολικό βιβλίο.
·        Λογισμικό: Ψηφιακό σχολείο, θρησκευτικά Α΄ Γυμνασίου.
·        Λογισμικό: Φωτόδεντρο, η ιστορία του Αβραάμ.
·        Επεξεργαστής κειμένου Word.
·        Λογισμικό παρουσιάσεων Power Point.
·        Εργαστήριο πληροφορικής / Αριθμός Υπολογιστών:10.
·        Έντυπα φύλλα εργασίας.
·        Βίντεο
·        Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο
·        Διαδίκτυο
·         Προβολέας.

-         Η μεθοδολογία της διδασκαλίας

Οι διδακτικές μέθοδοι που θα χρησιμοποιηθούν είναι:

-         Η Βιωματική – ανακαλυπτική
-         Η διερευνητική: Οι μαθητές αναζητούν στοιχεία από τα λογισμικά των Θρησκευτικών και από προεπιλεγμένες ιστοσελίδες του Διαδικτύου.
-         Η εποικοδομιστική : Οι δραστηριότητες συνδυάζουν την προϋπάρχουσα γνώση με την νέα.


-         Ο ρόλος του εκπαιδευτικού
               
Ο καθηγητής διατηρεί το διδακτικό του ρόλο και δεν περιορίζεται σ΄ αυτόν. Ο ρόλος του είναι και συμβουλευτικός και καθοδηγητικός. Γίνεται διαμεσολαβητής ανάμεσα στη γνώση και στον μαθητή. Συγκεκριμένα:

·        Υποστηρίζει τη διαδικασία αναζήτησης, επεξεργασίας και μελέτης του υλικού των μαθητών και διευκολύνει την ομαδική εργασία.
·        Προτείνει την ερευνητική στάση έναντι της γνώσης.
·        Αναλαμβάνει τον ρόλο του συντονιστή , του εμψυχωτή και του καθοδηγητή των ομάδων.






-         Ο ρόλος των μαθητών
Οι  μαθητές εργάζονται συνεργατικά και μοιράζουν τους ρόλους τους στην ομάδα. Συζητούν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους και τα παρουσιάζουν στην ολομέλεια της τάξης τους με το λογισμικό παρουσιάσεων Power Point. Επίσης αποστέλλουν τα αποτελέσματα της έρευνάς τους, με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο, στην ηλεκτρονική διεύθυνση του καθηγητή τους.

                     Πορεία διδασκαλίας
Εισαγωγή ( 1η ώρα)
           Οι μαθητές στο εργαστήριο πληροφορικής χωρίζονται σε πέντε ομάδες των πέντε ατόμων ( ανάλογα με τις μαθησιακές και τεχνολογικές ικανότητες, ώστε σε κάθε ομάδα να υπάρχουν μαθητές με περισσότερες και μαθητές με λιγότερες ικανότητες ). Ο εκπαιδευτικός ζητά από τους μαθητές του να επισκεφθούν την διεύθυνση
που αναφέρεται στην ιστορία του Αβραάμ και ζητείται από τους μαθητές να καταγράψουν στον πίνακα λέξεις και ιδέες των μαθητών με βάση αυτό που παρακολούθησαν, με τη μέθοδο του καταιγισμού των ιδεών. Οι  λέξεις και οι ιδέες ομαδοποιούνται από τους μαθητές και ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει το στόχο του σεναρίου που είναι να γνωρίσουν οι μαθητές την ιστορία του Αβραάμ, την πορεία του, τη διαθήκη του με τον Θεό, τη συνάντηση του Αβραάμ με τον Τριαδικό Θεό, τη θυσία του γιου του Ισαάκ. Να κατανοήσουν οι μαθητές τη σχέση της πίστης του Αβραάμ με την πίστη των χριστιανών, την δοκιμασία της πίστης του Αβραάμ και τι φαίνεται από αυτήν. Να κατανοήσουν οι μαθητές την αναγνώριση της σημασίας

της ιστορίας του Αβραάμ από τις τρεις μεγάλες θρησκείες: Χριστιανισμός, Ισραηλιτική, Ισλαμισμός.
  Ο εκπαιδευτικός εξηγεί τις εργασίες των ομάδων, αναφέρει τα θέματα με τα οποία θα ασχοληθούν οι  μαθητές . Τους καλεί να συνθέσουν και να παρουσιάσουν τα ευρήματά τους στην ολομέλεια της τάξης και να αποστείλουν αυτά με το Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο στην Ηλεκτρονική Ταχυδρομική Διεύθυνσή του.

Εργασία σε ομάδες ( 2η ώρα)
Οι  μαθητές εισέρχονται στα εκπαιδευτικά λογισμικά: Ψηφιακό σχολείο Θρησκευτικά  Α΄ Γυμνασίου, Φωτόδενδρο η ιστορία του Αβραάμ και ασχολούνται με την έρευνα και καταγραφή στοιχείων.
Η  Α΄ Ομάδα  επισκέπτεται τη διεύθυνση
που παρουσιάζει το χρονολογικό πλαίσιο της εποχής των πατριαρχών. Οι μαθητές καλούνται να καταγράψουν σημαντικά γεγονότα που συνέβησαν στον Ελλαδικό χώρο, στην Αίγυπτο και στη Μέση Ανατολή την εποχή των Πατριαρχών της Παλαιάς Διαθήκης, κάνοντας χρήση του διαδραστικού πίνακα, στο λογισμικό του ψηφιακού σχολείου.
Οι μαθητές επισκέπτονται τη διεύθυνση
πραγματοποιούν τη δραστηριότητα που αφορά την πορεία του Αβραάμ και την καταγράφουν σε κείμενο.




Η  Β΄ Ομάδα  επισκέπτεται τη  διεύθυνση
στο λογισμικό ψηφιακό σχολείο, θρησκευτικά Α΄ Γυμνασίου και πραγματοποιεί τη δραστηριότητα που αφορά την εικόνα του Τριαδικού Θεού.
  Οι μαθητές ακούνε απόσπασμα από την εκφώνηση του ιερέα στη Θεία Λειτουργία, στην διεύθυνση

                        Αναφέρουν στοιχεία που φανερώνουν τη σχέση της πίστης του Αβραάμ με την πίστη των Χριστιανών.
Η Γ΄ Ομάδα πραγματοποιεί τη δραστηριότητα στο λογισμικό του ψηφιακού σχολείου Θρησκευτικά Α΄ Γυμνασίου, στη διεύθυνση

που αναφέρεται στη θυσία του Ισαάκ. Οι μαθητές καλούνται να αναφέρουν τι αποτελεί η θυσία του Ισαάκ σχετικά με την πίστη του Αβραάμ και μελετώντας κείμενο που υπάρχει στο ίδιο λογισμικό (δίνεται στα φύλλα εργασίας) να αναφέρουν τι γίνεται φανερό από τη θυσία σχετικά με τη συνήθεια της θυσίας του πρωτότοκου.

Η  Δ΄ Ομάδα  ακούει την σύγχρονη ιουδαϊκή προσευχή του Σαββάτου στην ιστοσελίδα από το λογισμικό στο  ψηφιακό σχολείο


Η ομάδα διαβάζει την εισαγωγή του 14ου κεφαλαίου του Κορανίου, με αναφορά στο πρόσωπο του Αβραάμ  στη διεύθυνση που βρίσκεται στο λογισμικό του ψηφιακού σχολείου



Τέλος η ομάδα μελετά το 4ο κεφάλαιο της Ρωμαίους επιστολής του αποστόλου Παύλου,  που περιγράφει την εμπιστοσύνη του Αβραάμ στον Θεό, στην διεύθυνση
                                                                                                            
και καταγράφει σε ποιες θρησκείες γίνεται αναφορά στη θυσία του Ισαάκ και τι φανερώνει το γεγονός αυτό.
                                
Η    Ε΄ Ομάδα  επισκέπτεται την ιστοσελίδα
                      http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/871
στο λογισμικό του ψηφιακού σχολείου, που αναφέρεται στην φιλοξενία του Αβραάμ στην Δυτική τέχνη. Επισκέπτεται  τη διεύθυνση
                        στο λογισμικό του ψηφιακού σχολείου, που αναφέρεται στην φιλοξενία του Αβραάμ στην Ορθόδοξη τέχνη. Οι μαθητές καλούνται να καταγράψουν την επίδραση του γεγονότος της θυσίας του Ισαάκ στην Ανατολική και Δυτική τέχνη και να αναφέρουν ονόματα ζωγράφων Δυτικής και Ανατολικής τέχνης που ασχολήθηκαν με το γεγονός.

Παρουσίαση ( 3η ώρα)
Παρουσίαση των εργασιών των ομάδων στην ολομέλεια της τάξης και  συζήτηση  μεταξύ των ομάδων.

                    5. Αξιολόγηση

     Η αξιολόγηση των μαθητών θα γίνεται κατά τη διάρκεια διεξαγωγής των εργασιών, ανάλογα με τη συμμετοχή τους , την ικανότητά τους να επιλέγουν, να απομονώνουν πληροφορίες, να συνεργάζονται. Η αξιολόγηση εξαρτάται και από το αποτέλεσμα της εργασίας των μαθητών.

      Επέκταση
     Στα πλαίσια της επέκτασης της διδακτικής ενότητας οι μαθητές (Χριστιανοί, Μουσουλμάνοι, Εβραίοι) καλούνται να παρουσιάσουν στην τάξη τους τη θέση που έχει ο Αβραάμ στην θρησκεία τους ή να ζωγραφίσουν σκηνές της ιστορίας του.

6 . Κριτική
  Το συγκεκριμένο σενάριο σχεδιάστηκε για τρεις διδακτικές ενότητες. Η πρώτη διδακτική ώρα είναι εισαγωγική, η δεύτερη αφορά τη διενέργεια εργασιών των ομάδων και η τρίτη την παρουσίαση των εργασιών από τις ομάδες. Το σενάριο είναι κατευθυνόμενο εξαιτίας των εκπαιδευτικών λογισμικών που χρησιμοποιεί. Η αυτενέργεια των μαθητών καλλιεργείται αφού καλούνται, βάσει συγκεκριμένων στοιχείων, να ερευνήσουν και να αξιολογήσουν την ιστορική πορεία του Αβραάμ.
  

                       


                        Βιβλιογραφία
Μητροπούλου Β.,  Το εκπαιδευτικό σενάριο με χρήση των ΤΠΕ  στην            διδασκαλία των Θρησκευτικών. Στον τιμητικό τόμο για τον ομότιμο Καθηγητή Χρήστο Βασιλόπουλο με τίτλο «Αγωγή Αγάπης και Ελευθερίας», Βάνιας,Θεσσαλονίκη 2012, σς.243-270.
Βακαλούδη Α., Διδάσκοντας και μαθαίνοντας  με τις Νέες τεχνολογίες:   θεωρία και πράξη, εκδ. Πατάκη, Αθήνα 2003.

     Εκπαιδευτικά Λογισμικά
Λογισμικό: Διαδραστικό βιβλίο μαθητή , θρησκευτικά Α΄ Γυμνασίου.
Λογισμικό: Φωτόδενδρο, Η ιστορία του Αβραάμ.
Θρησκευτικά  Α΄ Γυμνασίου: Παλαιά Διαθήκη, Η προϊστορία του Χριστιανισμού.
                                                            
   Διαδικτυακές πηγές
                                http://www.youtube.com/watch?v=b7XfrVi1rUI





                          http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/1262
                                                                                                            



                                http://photodentro.edu.gr/v/item/ds/8521/872
                                               













                                        
                                         Φύλλα εργασίας  Α΄ Ομάδας

1.     Επισκεφτείτε  τη διεύθυνση

που παρουσιάζει το χρονολογικό πλαίσιο της εποχής των πατριαρχών. Καταγράψτε σημαντικά γεγονότα που συνέβησαν στον Ελλαδικό χώρο, στην Αίγυπτο και στη Μέση Ανατολή την εποχή των Πατριαρχών της Παλαιάς Διαθήκης, κάνοντας χρήση του διαδραστικού πίνακα, στο λογισμικό του ψηφιακού σχολείου.



                       2. Επισκεφτείτε τη διεύθυνση



και  πραγματοποιήστε τη δραστηριότητα που αφορά την πορεία του Αβραάμ και  καταγράψτε την σε κείμενο.



                 Τα αποτελέσματα της εργασίας σας να τα παρουσιάσετε στην ολομέλεια του τμήματος με το λογισμικό Power Point και να αποσταλούν με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο(e-mail) στη διεύθυνση (mail)του εκπαιδευτικού.




                                


                                
                                Φύλλα εργασίας Β΄ Ομάδας

1.     Επισκεφτείτε  τη  διεύθυνση

στο λογισμικό ψηφιακό σχολείο, θρησκευτικά Α΄ Γυμνασίου και πραγματοποιείστε τη δραστηριότητα που αφορά την εικόνα του Τριαδικού Θεού.

                       Φορητή εικόνα του 16ου αι. (Βυζαντινό Μουσείο Αθήνας)







2.     Ακούστε απόσπασμα από την εκφώνηση του ιερέα στη Θεία Λειτουργία, στην διεύθυνση
                                                  http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGYM-A109/355/2385,9138/extras/html/kef1_en5_Xristo_to_theo_parathometha_popup.htm
                        και (σύμφωνα με τα δύο  παραπάνω ερωτήματα) αναφέρετε στοιχεία που φανερώνουν τη σχέση της πίστης του Αβραάμ με την πίστη των Χριστιανών.









           

Τα αποτελέσματα της εργασίας σας να τα παρουσιάσετε στην ολομέλεια του τμήματος με το λογισμικό Power Point και να αποσταλούν με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο(e-mail) στη διεύθυνση (mail)του εκπαιδευτικού.




                                            


                             Φύλλα εργασίας  Γ΄ Ομάδας

  1. Πραγματοποιείστε τη δραστηριότητα στο λογισμικό του ψηφιακού σχολείου Θρησκευτικά Α΄ Γυμνασίου, στη διεύθυνση


που αναφέρεται στη θυσία του Ισαάκ. Αναφέρετε τι αποτελεί η θυσία του Ισαάκ σχετικά με την πίστη του Αβραάμ.




                                                           Η θυσία του Αβραάµ,
                                                    χαρακτικό του Ρέµπραντ (17ος αι.) 



2. Μελετώντας κείμενο που υπάρχει στο ίδιο λογισμικό, να αναφέρετε τι γίνεται φανερό από τη θυσία σχετικά με τη συνήθεια της θυσίας του πρωτότοκου.

               Η θυσία του Ισαάκ
Πρόκειται για µια γνωστή ιστορία της ζωής του Αβραάµ που όµως σήµερα µας ξαφνιάζει. Για να την κατανοήσουµε, πρέπει να λάβουµε υπόψη ότι οι θυσίες µικρών παιδιών (και µάλιστα του πρωτότοκου αγοριού) ήταν πολύ συνηθισµένες τότε. Ο Αβραάµ µε το να φτάσει να θυσιάσει το µοναδικό του παιδί έδειξε ότι εµπιστευόταν απόλυτα το Θεό που τον κάλεσε. Αλλά ο Θεός, από την αρχή κιόλας της σχέσης του µε τον άνθρωπο, θέλει να καταργήσει µια για πάντα το φρικτό αυτό έθιµο. Γι’ αυτό υποδεικνύει στους ανθρώπους, που ένιωθαν την ανάγκη να θυσιάζουν στο Θεό τους να χρησιµοποιούν ζώα. Η σκηνή της θυσίας του Ισαάκ µε τη δραµατικότητά της έχει εµπνεύσει πολλούς λογοτέχνες και ζωγράφους.



Τα αποτελέσματα της εργασίας σας να τα παρουσιάσετε στην ολομέλεια του τμήματος με το λογισμικό Power Point και να αποσταλούν με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο(e-mail) στη διεύθυνση (mail)του εκπαιδευτικού.





           
                                                                                                      

                                                         
                             Φύλλα εργασίας Δ΄ Ομάδας

                                                                                      
1.        Ακούστε την σύγχρονη ιουδαϊκή προσευχή του Σαββάτου στην ιστοσελίδα από το λογισμικό στο  ψηφιακό σχολείο



Διαβάστε την εισαγωγή του 14ου κεφαλαίου του Κορανίου, με αναφορά στο πρόσωπο του Αβραάμ  στη διεύθυνση που βρίσκεται στο λογισμικό του ψηφιακού σχολείου




Τέλος  μελετήστε  το 4ο κεφάλαιο της «προς Ρωμαίους επιστολής» του αποστόλου Παύλου,  που περιγράφει την εμπιστοσύνη του Αβραάμ στον Θεό, στην διεύθυνση
                                                                                                            
                        Καταγράψτε σε ποιες θρησκείες γίνεται αναφορά στη θυσία του Ισαάκ και τι φανερώνει το γεγονός αυτό.

Τα αποτελέσματα της εργασίας σας να τα παρουσιάσετε στην ολομέλεια του τμήματος με το λογισμικό Power Point και να αποσταλούν με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο(e-mail) στη διεύθυνση (mail)του εκπαιδευτικού.

                                Φύλλα εργασίας Ε΄ Ομάδας
1.      Επισκεφτείτε την ιστοσελίδα

                                                                                 

στο λογισμικό του ψηφιακού σχολείου, που αναφέρεται στην φιλοξενία του Αβραάμ στην Δυτική τέχνη.



Τρεις άγγελοι εµφανίζονται στον Αβραάµ ,
τοιχογραφία του Τιέπολο
στο Ούντινε της Ιταλίας (18ος αι.)

                        Επισκεφτείτε  τη διεύθυνση

                        στο λογισμικό του ψηφιακού σχολείου, που αναφέρεται στην φιλοξενία του Αβραάμ στην Ορθόδοξη τέχνη.

                        Α) Καταγράψτε γεγονότα της ζωής του Αβραάμ που άσκησαν επίδραση στην Ανατολική και Δυτική τέχνη.
                     Β) Αναφέρετε ονόματα ζωγράφων Δυτικής και Ανατολικής τέχνης που ασχολήθηκαν με το γεγονός.